Powstała w 1270 księga Henrykowska, opisująca dzieje klasztoru cystersów w Henrykowie koło Wrocławia, zawiera najstarsze zdanie zapisane w języku polskim: “daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Jego współczesne współczesne znaczenie można oddać jako: "Daj, niech ja pomielę na żarnach, a ty odpoczywa". Zdanie to wypowiedział młynarz śląski do swej żony, mielącej na żarnach.
Niemiecki mnich w łacińskiej kronice wkłada w usta ubogiego czeskiego rycerza pierwsze zdanie wypowiedziane w języku polskim i to zdanie, które ów rycerz kierował do swojej żony – Polki – pokazuje klimat, jaki panował na Śląsku, jego wielokulturowość i bogactwo.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Ale Księga Henrykowska to nie tylko słowa: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”. To także bardzo szeroki opis życia ludzi zamieszkujących dzisiejszy Dolny Śląsk, zarówno świeckich jak i duchownych. Dowiemy się z niej jak sprawy sacrum i profanum przenikały się wzajemnie i jak możliwe było np. pogodzenie troski o kwestie majątkowe z troską o życie duchowe.
Spotkanie z Księgą Henrykowską zaplanowano na 24 lutego. Rozpocznie się ono o godz. 19.00 w auli Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Przewodnikiem będzie prof. Wojciech Mrozowicz, autor wniosku o wpisanie kroniki na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wstęp wolny.
W 2015 r. przechowywana we wrocławskim Muzeum Archidiecezjalnym Księga Henrykowska znalazła się w prestiżowym spisie ksiąg ważnych dla ludzkiej cywilizacji. Wcześniej wniosek w tej sprawie, adresowany do Krajowego Komitetu Programu UNESCO „Pamięć świata” podpisał abp Józef Kupny. Hierarcha zwrócił uwagę, że „Księga Henrykowska to unikatowe w skali światowej źródło do poznania procesów wymiany kulturowej, które w dojrzałym średniowieczu zadecydowały o kształcie przyszłej Europy”.
Lista „Pamięć świata” („Memory of the Word”) to rejestr wybranych zabytków o charakterze dokumentacyjnym (Powszechnie znana Lista Światowego Dziedzictwa, służy ochronie zabytków kultury i przyrody). Celem tego programu UNSECO jest zachowanie dokumentów będących świadectwem kluczowych wydarzeń politycznych, społecznych, religijnych, kulturalnych i historycznych, stanowiących punkty kulminacyjne oraz momenty zwrotne w dziejach ludzkości. Aktualnie obejmuje ok. 300 wpisów.
