Reklama

Felietony

O kilku ważnych rzeczach

Jeżeli nie zaakceptujemy zasady solidarności, nie wyjdziemy lepsi z tego kryzysu.

Niedziela Ogólnopolska 5/2022, str. 21

[ TEMATY ]

ekonomia

Polski Ład

Bożena Sztajner/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

Mawiają, że w życiu pewne są tylko dwie rzeczy: śmierć i podatki. Jako katolicy uszczegóławiamy ten pierwszy i bardziej oczywisty element konieczności ludzkiego życia, dodając do niego sąd Boży i werdykt Sędziego Najsprawiedliwszego: niebo, piekło lub czyściec. Dziś odnieśmy się jednak do podatków – wiadomo, że nikt ich nie lubi. Kościół mówi o nich niewiele, ale nie z tego powodu. Przede wszystkim nie podaje on konkretnego programu podatkowego, bo to nie jego sprawa. Jak napisał św. Jan Paweł II w swojej drugiej encyklice społecznej Sollicitudo rei socialis: „Kościół nie proponuje bowiem systemów czy programów gospodarczych i politycznych ani też nie stawia jednych ponad innymi, byleby godność człowieka była należycie uszanowana i umacniana, a Kościołowi była pozostawiona konieczna przestrzeń do wypełnienia własnego posłannictwa w świecie” (nr 41). Można zatem powiedzieć, że są tylko dwa kryteria oceny pomysłów gospodarczych, ekonomicznych czy politycznych z punktu widzenia nauki społecznej Kościoła: godność człowieka (szczególnie najsłabszego, bo to on najczęściej bywa krzywdzony) i w wersji rozszerzonej – poszanowanie wolności jako największej wartości. Ta zasada czerpie poniekąd swoją siłę ze słynnego zdania Pana Jezusa, któremu jako pierwszemu zadano pytanie o ocenę zasadności płacenia podatków i relacji między władzą ziemską i duchową: „Oddajcie więc cezarowi to, co należy do cezara, a Bogu to, co należy do Boga” (Mt 22, 21).

Postanowiłem podjąć ten temat, bo dziś niemal wszystkich zajmuje Polski Ład. Pod tą nazwą kryje się największa po 1989 r. zmiana „reguł gry” w państwie. Według zapowiedzi autorów, Polski Ład ma na celu, technicznie i z grubsza rzecz biorąc, sprawiedliwość. Chodzi w nim o to, żeby obciążenia obowiązkami wobec państwa były sprawiedliwie rozdzielone. Faktem jest, że wcześniej sprawiedliwie nie było. Fachowcy mówią, że nasz system podatkowy był do tej pory regresywny. Co to znaczy? Mniej więcej tyle, że państwo, tzn. wszystkie jego agendy i usługi publiczne, było w głównej mierze utrzymywane przez osoby o niższych dochodach. To oni, a jest ich przytłaczająca większość, wpłacali do kasy państwowej najwięcej. To na ich barkach w dużej mierze spoczywały losy państwa. W innych, bardziej rozwiniętych krajach system podatkowy jest progresywny. W skrócie: im obywatel zarabia więcej, tym więcej dokłada się do wspólnej kasy. To stąd zapowiedzi, że zdecydowana większość Polaków skorzysta na Polskim Ładzie, bo zostanie im w kieszeni więcej pieniędzy, zaś kilkaset tysięcy najwięcej zarabiających Polaków będzie musiało zapłacić wyższą daninę. Tak przedstawiano ideę tej fundamentalnej zmiany i w tym sensie katolicka nauka społeczna, ale i każdy rozsądny człowiek oceniliby te zamierzenia jako dobre i sprawiedliwe.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Z Polskim Ładem – jak prawdopodobnie z każdą wielką strukturalną i skomplikowaną zmianą, odbywającą się na dodatek w żywym organizmie wspólnoty państwowej i niejako w biegu – łatwo nie ma i pojawiły się pewne komplikacje. Wydaje się, że na razie – jak pokazują badania – ludzie zawiesili swój sąd, czekając na pierwszą czy drugą wypłatę pensji, bo najlepiej „poznaje się po owocach”. Poczekamy, zobaczymy...

Polski Ład jest otwarciem się na epokę popandemiczną. Wiem, że nieco ryzykuję tym stwierdzeniem, bo pandemia nadal trwa, a przed nami omikron, o którym więcej nie wiemy, niż wiemy (zresztą tak jak o wszystkim w czasie pandemii). W każdym razie do zmian w kierunku lepszego świata zachęcał papież Franciszek. Poświęcona temu była w dużej mierze jego ostatnia encyklika społeczna Fratelli tutti. Czy znajdziemy w niej kryteria do oceny tego nowego ładu? Moim zdaniem – tak. Już sam tytuł nawołuje do tego, byśmy po pandemii spojrzeli na siebie nawzajem jako na siostry i braci, a nie jak na rywali czy, nie daj Boże, wrogów. Papież, gdy pisał tę encyklikę, myślał przede wszystkim o losie najsłabszych i najuboższych, jakby przeczuwając, że przy niezmienionym paradygmacie pandemia jeszcze bardziej pogłębi nierówności, do tego stopnia, że bogatsi staną się jeszcze bogatsi, a biedniejsi – jeszcze biedniejsi. Wiele wskazuje na to, że Ojciec Święty miał rację. W wydanej także w czasie pandemii książce Powróćmy do marzeń przestrzegał w kontekście międzynarodowym, ale ta zasada obowiązuje także wewnątrz narodów, że „jeżeli nie zaakceptujemy zasady solidarności między narodami, nie wyjdziemy lepsi z tego kryzysu”.

2022-01-25 11:45

Oceń: +2 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Mechanizm inflacji – mechanizm grabieży (2)

Wielowiekowe zmagania prywatnej bankowości z władzą państwową o pieniądz, jego emisję i kreację poskutkowały dzisiejszym kompromisem: dwuszczeblową strukturą finansową produkcji pieniądza i podziałem ról. Krajowy państwowy bank centralny emituje pieniądz niemający pokrycia w żadnym kruszcu – a banki komercyjne kreują pieniądz fiducjarny. Emisja takiego pieniądza to tyle co jego fizyczne wyprodukowanie i opatrzenie stemplem banku centralnego, jako „obowiązującego środka płatniczego”. Kreacja pieniądza fiducjarnego przypomina natomiast zwykłe oszustwo fałszowania pieniądza i opiera się na wprowadzonej powszechnie zasadzie tzw. rezerwy cząstkowej od złożonych w bankach komercyjnych depozytów. Według tej powszechnie (! ) dziś przyjętej zasady, banki komercyjne muszą trzymać w bankowej rezerwie tylko niewielki procent (najczęściej 10) złożonych tam przez klientów depozytów – resztę zaś mogą przeznaczać na udzielane kredyty. W ten sposób dochodzi do sytuacji, że 90 proc. pieniędzy złożonych przez klientów w banku komercyjnym ma jednocześnie, dwóch właścicieli: tych klientów i osoby, którym udzielono kredytów. Jeśli w banku klienci złożyli 1 mld zł (dolarów, funtów, szekli etc.), to bank trzyma tylko 100 mln, a z reszty (900 mln) udziela kredytów... (Oczywiście, oprocentowanych korzystnie dla banku). W ten sposób z 1 mld złożonych pieniędzy bank „wytwarza” 1,8 mld (zarabiając dodatkowo na oprocentowaniu udzielonych kredytów). System rezerwy cząstkowej jest więc najbardziej inflacyjnym czynnikiem we współczesnych gospodarkach zachodnich. Co więcej – inflacyjnym czynnikiem wpisanym w system finansowy współczesnego Zachodu, więc czynnikiem strukturalnym. Bank centralny ubezpiecza banki komercyjne na wypadek trudności, a to w ten głównie sposób, że muszą one trzymać swe rezerwy w tym właśnie banku centralnym i z tej zbiorczej puli rezerw wspierane są w razie trudności. Bank centralny staje się zatem gwarantem strukturalnej, trwałej, systemowej inflacji, którą wytwarzają banki komercyjne przez produkowanie „pieniądza z niczego”: fiducjarnego, pustego pieniądza. Takiej operacji poddawany jest codziennie cały świat finansowy – w skali globalnej – który posługuje się dolarem, funtem czy euro...
CZYTAJ DALEJ

Apel Stowarzyszenia Katechetów Świeckich o udział w konsultacjach w sprawie religii i etyki w szkołach

2025-08-12 07:10

[ TEMATY ]

Stowarzyszenie Katechetów Świeckich

Adobe Stock

Trwają ogólnopolskie konsultacje społeczne dotyczące obywatelskiego projektu ustawy „Tak dla religii i etyki w szkole”. To historyczna szansa, aby głos rodziców, nauczycieli, katechetów i wszystkich osób zatroskanych o wychowanie młodego pokolenia w duchu wartości chrześcijańskich został wysłuchany w polskim parlamencie. Termin zgłaszania uwag mija 3 września 2025 roku. SKŚ w swoich mediach społecznościowych prosi o aktywny udział konsultacjach.

W obliczu narastających prób marginalizacji nauczania religii w polskich szkołach Komitet Obywatelskiej Inicjatywy Ustawodawczej apeluje do wszystkich środowisk wspierających edukację religijną o aktywne włączenie się w konsultacje społeczne nad projektem ustawy „Tak dla religii i etyki w szkole”. Dokument ten, poparty ponad pół milionem podpisów, ma na celu zagwarantowanie obecności tych przedmiotów w systemie edukacji na równych prawach z innymi.
CZYTAJ DALEJ

W Kalwarii Pacławskiej trwa Wielki Odpust

2025-08-13 10:34

Magdalena Hagel / Radio FARA

Przywitanie pielgrzymów

Przywitanie pielgrzymów

We wtorek, 12 sierpnia 2025 r., Kalwaria Pacławska ponownie stała się miejscem modlitwy, radości i spotkania z Bogiem. Do Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej Kalwaryjskiej licznie przybyły piesze pielgrzymki z różnych stron Archidiecezji Przemyskiej i spoza jej granic.

Wielki Odpust Kalwaryjski, związany z uroczystością Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, należy do największych wydarzeń odpustowych w naszej Archidiecezji. Tradycyjnie trwa on od 11 do 15 sierpnia, gromadząc wiernych pragnących zawierzyć swoje życie Matce Bożej i uczestniczyć w bogatym programie modlitewnym.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję