Reklama

Wiara

Dyspensa – dlaczego i dla kogo

Na progu Wielkiego Postu powraca temat wyrzeczeń, np. spożywania pokarmów mięsnych w określone dni. Pojawia się też pytanie o udzielanie dyspensy od urządzania zabaw w piątki.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Czym jest dyspensa? Jak podaje kan. 85 Kodeksu prawa kanonicznego, dyspensa jest „rozluźnieniem prawa czysto kościelnego w poszczególnym wypadku”. To jednorazowe zwolnienie z przestrzegania konkretnego przykazania kościelnego. Od Dekalogu nikt nie może odstępować. Dyspensa może być udzielona tylko w pewnych okolicznościach i dla konkretnej osoby lub grupy osób. Możemy z niej skorzystać, o ile obowiązuje ona w diecezji, na której terenie obecnie przebywamy. Nie ma wówczas znaczenia, z jakiej diecezji pochodzimy ani gdzie mieszkamy.

Dni pokuty

Warto przypomnieć, że z obchodem roku liturgicznego związane są dni i okresy pokuty, o których mówi czwarte przykazanie kościelne: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach”. Na podstawie Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r., kan. 87 § 1 biskup diecezjalny może udzielić dyspensy od wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Jednak każdy, kto chce skorzystać z ogłoszonej przez biskupów dyspensy, jest zobowiązany do uczynków miłosierdzia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Jak przypomina prawodawca kościelny, wstrzemięźliwość od spożywania mięsa obowiązuje we wszystkie piątki roku, chyba że w danym dniu przypada jakaś kościelna uroczystość. Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14. rok życia. Kościół równocześnie zachęca duszpasterzy i rodziców do tego, żeby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie są jeszcze zobowiązani do wstrzemięźliwości, byli wprowadzani w autentycznego ducha pokuty. Ponadto wierni, którzy nie mają możliwości wyboru pokarmów i muszą spożywać to, co zostanie im podane – np. w miejscach zbiorowego żywienia, gdzie nie są przestrzegane przepisy postne – mogą korzystać z dyspensy od obowiązku wstrzymania się od potraw mięsnych w piątki całego roku. Taka dyspensa nie jest udzielana w Środę Popielcową i Wielki Piątek. Niemożliwość zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w piątek zakłada jednak podjęcie innych form pokuty, takich jak: modlitwa, jałmużna, uczynki pobożności i miłości, wierniejsze spełnianie obowiązków (por. kan. 1249-1253 KPK).

Potrzeba zachowania pokuty

Przedziwną modą naszych czasów jest stopniowe odchodzenie od dni pokutnych i organizowanie m.in. zabaw szkolnych w piątki. Jak napisał jeden z filozofów: „Na tej samej scenie życia stoi krzyż i odbywa się folwarczny taniec”. Tymczasem, jak nam przypomina Kościół, dniami i okresami pokuty są poszczególne piątki całego roku i czas Wielkiego Postu. W duchowości chrześcijańskiej post nie jest odrywany od całej postawy pokutnej człowieka. Wpisany jest on bardzo ściśle w chrześcijańską pobożność.

A jeśli chodzi o zabawy w okresie Wielkiego Postu, to powstrzymywanie się od nich sprzyja opanowaniu instynktów i wolności serca – przypomina nam o tym Katechizm Kościoła Katolickiego (n. 2043).

2020-02-11 08:56

Oceń: +4 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież koptyjski wzywa do postu w intencji cierpiących w Gazie, Iraku i Syrii

[ TEMATY ]

post

Bożena Sztajner/Niedziela

Papież koptyjski Tawadros II wezwał wiernych, by od 7 do 22 sierpnia pościli w intencji wszystkich cierpiących w świecie arabskim, zwłaszcza w Gazie, Iraku i Syrii. Ten doroczny post przygotuje koptyjskich chrześcijan do święta Zaśnięcia Bogurodzicy.

Tymczasem władze Egiptu drugi raz w ciągu dwóch dni potępiły „przesadne stosowanie nieusprawiedliwionej” przemocy wobec niewinnych cywilów w Gazie.
CZYTAJ DALEJ

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Niedziela szczecińsko-kamieńska 32/2002

[ TEMATY ]

Wniebowzięcie NMP

Karol Porwich/Niedziela

15 sierpnia obchodzimy w Kościele uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Uroczystość ta należy do centralnych świąt maryjnych w roku kościelnym. O ile święto Bożego Narodzenia jest najwspanialszym i największym świętem Boga Ojca, Wielkanoc - Syna Bożego, Zielone Świątki - świętem Ducha Świętego, o tyle Wniebowzięcie jest największym świętem Matki Bożej. Pierwotnie było to święto dla uczczenia Maryi jako Matki Boga. Na początku VI wieku w Palestynie i Syrii święto to staje się wspomnieniem zaśnięcia Maryi i pod tym tytułem przyjęło się w Rzymie w połowie VII wieku, a w VIII wieku zaczęto je obchodzić jako Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Uroczystość ta koncentruje naszą uwagę na zakończeniu ziemskiego życia Maryi, obejmuje wspomnienie Jej narodzin dla nieba (dies natalis) . 1 listopada 1950 r. papież Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Konstytucją Apostolską "Munificentissimus Deus" (Najszczodrobliwszy Bóg): "Na chwalę Boga Wszechmogącego, który szczególną swą łaskawość Maryi Pannie okazał (...), ogłaszamy, określamy i definiujemy jako objawiony przez Boga dogmat wiary, że Niepokalana Boża Rodzicielka, zawsze Dziewica, Maryja, po wypełnieniu żywota ziemskiego, została wzięta z ciałem i duszą do chwały niebieskiej". Powyższe słowa potwierdziły prawdę, w którą od wieków wierzyli chrześcijanie. My dziś wypowiadamy Bogu i Kościołowi wdzięczność za uroczyste ogłoszenie tej prawdy. Fakt, że Maryja została wzięta z ciałem i duszą do nieba nadaje dzisiejszemu świętu charakter niespotykanej radości. Dlatego śpiewem dominującym w uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest "Magnificat" (Łk 1, 39 - 56). Nie zaznała skażenia grobu, a ten nowy przywilej wypływa z pierwszego. Maryja zachowana została od zmazy grzechu pierworodnego, dlatego też teraz nie ponosi jego skutków. Porodziła Syna Bożego, Dawcę wszelkiego życia, dlatego śmierć nie może Jej dotknąć. Uczestniczyła najpełniej w zbawczej tajemnicy Chrystusa i stąd w Niej już teraz objawia się pełnia zbawienia przyniesionego przez Chrystusa. Maryja pierwsza osiągnęła zbawienie, stała się obrazem Kościoła w chwale, a dla ludu pielgrzymującego - znakiem nadziei. " Na koniec Niepokalana Dziewica - jak mówi Konstytucja dogmatyczna o Kościele - zachowana wolną od wszelkiej skazy winy pierworodnej, dopełniwszy biegu życia ziemskiego z ciałem i duszą wzięta została do chwały niebieskiej i wywyższona przez Pana jako Królowa wszystkiego, aby bardziej upodobniła się do Syna swego, Pana panujących oraz Zwycięzcy grzechu i śmierci" (nr 59). "W odniesieniu do osoby Maryi Wniebowzięcie (tajemnica eschatologiczna) oznacza osiągnięcie kresu, pełnionego przez Nią w Bożym planie zbawienia, posłannictwa i uwieńczenie wszystkich Jej przywilejów. Z punktu widzenia chrystologicznego, chwała Wniebowzięcia i królewskości Maryi oznacza wypełnienie owego jedynego przeznaczenia, które wiąże życie, przywileje, współpracę Maryi nie tylko z historycznym życiem i dziełem Chrystusa, ale również- z Jego królewskością i chwałą Pana. Wniebowzięcie jest eschatologiczną konkluzją owego stopniowego upodobnienia się do Chrystusa, które na etapach historycznej drogi Maryi wyraziło się w bolesnych próbach, przez jakie przeszła Jej wiara. Jej nadzieja i miłość, w Jej zgodzie i gotowości wobec zbawczej woli Boga, w Jej wspaniałomyślności i odpowiedzialnej służbie odkupieńczemu dziełu Syna" (Jan Paweł II) . Z uroczystością Wniebowzięcia łączy się zwyczaj święcenia w tym dniu ziół i pierwocin płodów rolnych, zwłaszcza zbóż i owoców. Zwyczaj ten powstał w X wieku i nawiązuje genetycznie do ogólnoludzkiej wiary w dobroczynne, terapeutyczne działanie ziół. Dokonuje się to w sierpniu, gdy żniwa wieńczą trud pracy rolnika, a zioła i owoce osiągają szczytowa fazę letniej wegetacji. Błogosławienie ich staje się w najpełniejszym tego słowa znaczeniu błogosławieniem Boga za coroczne zbiory, za wszystko, "co z Bożej mamy ręki". Wybór dnia Wniebowzięcia dla ich benedykcji wykazuje związek z porą żniwną i odnoszoną do Maryi pochwałą Kościoła, który nazywa Matkę Bożą Kwiatem pól i Lilią dolin (Pnp 2, 1), spośród zaś wszystkich kwiatów łączy z Jej postacią wdzięk róży i lilii. Nastąpiło przedziwne zespolenie w duszy ludu polskiego Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z dożynkami. Piękny wyraz daje temu poetka: Zamroczyło nam Panną Nietkniętą rozmarynem, maruhą t miętą od kadzideł i kwiatów, i zielska zachorzała nam Panna Anielska! Zachorzała chwalebnie przy święcie na tęsknotę i sen i wniebowzięcie, w kwietnym durze, w obciążeniu powiek, śmierć ze snem Ją naszły po połowie..... Nim Ją błękit kadzidłem podpłynął, z rąk nam parną zwisła zieleniną, z rąk Ją potem żywą a umarłą - srebrny poszum skrzydłami podgarnął... Oczadziułą tak w kwiatach i pieśni Śpiacą w niebo Anieli ponieśl (B. Obertyńska)
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: nie możemy pogodzić się z dominacją logiki konfliktu i broni

2025-08-15 13:26

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

nie możemy pogodzić się

dominacja logiki konfliktu

Vatican Media

Razem z Papieżem modliło się około 3 tys. osób

Razem z Papieżem modliło się około 3 tys. osób

Po odmówieniu modlitwy „Anioł Pański” i udzieleniu apostolskiego błogosławieństwa Ojciec Święty przypomniał, że jedynie miłosierdzie jest drogą do pokoju i zaapelował, by nie godzić się z dominacją logiki konfliktu i broni.

Oto słowa papieża w tłumaczeniu na język polski:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję