Reklama

Przekłady Pisma Świętego (5)

Wielkie przekłady innowiercze

Tłumaczenia biblijne w XVI w. to w dużej mierze tłumaczenia innowiercze: luterańskie, kalwińskie i ariańskie. Wtedy jednak powstał także słynny przekład katolicki - Biblia ks. Jakuba Wujka.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Biblia brzeska

Marcin Scharffenberg tak bardzo spieszył się z wydaniem całej katolickiej Biblii, gdyż w przygotowaniu był już przekład kalwiński. Tłumacze, tacy jak: Jakub Lubelczyk, Jan Łaski, Grzegorz Orszak i inni, pracowali nad nim sześć lat. Ich dzieło zostało wydane w 1563 r. w Brześciu Litewskim. Stąd nazwa: "Biblia brzeska" lub - od nazwiska jej protektora Mikołaja Czarnego-Radziwiłła - "Biblia Radziwiłłowska". Niekiedy określa się ją także mianem pińczowskiej - od obozu kalwińskiego ze słynną szkołą biblijną w Pińczowie, gdzie tę Biblię tłumaczono.
Podstawą tego przekładu był tekst grecki Nowego Testamentu wydany przez Erazma. Nie wiadomo natomiast, czy przekład Starego Testamentu oparto wyłącznie na tekście hebrajskim czy także na Septuagincie.
"Biblia brzeska" była napisana ładnym językiem, opatrzona licznymi komentarzami i dodatkami, np. tabelą czytań na każdy dzień roku, zawierała ilustracje.
Dziś znanych jest na świecie 80 egzemplarzy tego wydania. Ciekawostką jest, że kilka lat temu, wystawiona w Paryżu w antykwariacie, została sprzedana za 40 000 dolarów.
"Biblia brzeska" stała się najważniejszą Biblią protestantów. Często dokonywano z niej przedruków.

Biblia nieświeska

Kiedy tłumaczono "Biblię brzeską", doszło w Pińczowie do rozłamu. Część reformatorów zaczęło podważać dogmat o Trójcy Świętej, w wyniku czego zbór kalwiński podzielił się na dwie części: mniejszy (arian, zwanych też antytrynitarzami lub braćmi polskimi) i większy (kalwiński). Z kręgu braci polskich pochodzi kolejny przekład całej Biblii, autorstwa Szymona Budnego. Przetłumaczona z języka greckiego i hebrajskiego Biblia została wydrukowana w latach: 1571-1572 w Nieświeżu. Od miejsca druku otrzymała swą nazwę: "Biblia nieświeska". Ponieważ wydawcy bez wiedzy autora wprowadzili do niej zmiany, z którymi się nie zgadzał, Budny zrzekł się jej autorstwa. Po dwóch latach, w 1574 r., ogłosił przekład Nowego Testamentu z dobrym, naukowym wprowadzeniem. Jednak radykalne poglądy Budnego, jego chrystocentryzm spowodowały, że Biblie nie zyskały uznania w obozie arian.
W środowisku braci polskich wkrótce ukazał się inny przekład Nowego Testamentu, bazujący na "Biblii brzeskiej" i tekście greckim, a dokonany przez M. Czechowica. Wydrukowano go w 1577 w Rakowie. Stąd nazwa: "Nowy Testament rakowski".

Przekład Jakuba Wujka

"Biblia brzeska" cieszyła się większą popularnością niż Biblia Leopolity. A kto ją czytał, nasiąkał kalwińskimi poglądami. Dlatego potrzeba było nowego, katolickiego tłumaczenia. Podjął się go jezuita ks. Jakub Wujek, zakonnik wykształcony, znający wszystkie podstawowe języki biblijne i mający doskonałe wyczucie języka polskiego. Nowy Testament jego autorstwa został wydany w 1593 r. i w 1594 r. (wydanie poprawione). Druku całego Pisma Świętego Wujek nie doczekał - wydano je w 1599 r., a więc dwa lata po jego śmierci.
W swoim tłumaczeniu Wujek oparł się na tekstach oryginalnych i Wulgacie, zawierając w notach różnice pomiędzy obydwoma tekstami. Biblię opatrzył komentarzami filologicznymi i dogmatycznymi, w których wyjaśniając pewne problemy, odpowiadał niejako na zarzuty zawarte w "Biblii brzeskiej", "Biblii królewieckiej" czy Murzynowskiego.
Przed drukiem całości Wujkowe tłumaczenie zostało poddane cenzurze zakonnej, która sprawdzała jej zgodność z Wulgatą św. Hieronima. Dokonała ona zmian, które w większości wypadły na niekorzyść tłumaczenia.
W Biblii Wujka, wznawianej wiele razy, w późniejszych wiekach wprowadzano zmiany ortograficzne, a niekiedy także samowolne przeróbki.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bp Ważny: Musimy nauczyć się komunikować trudne sprawy i być transparentni wobec świata

2025-09-24 16:54

[ TEMATY ]

bp Artur Ważny

BP Episkopatu

Bp Artur Ważny

Bp Artur Ważny

Zjazd Polskiego Stowarzyszenia Pastoralistów zgromadził we Wrocławiu duchownych, duszpasterzy i świeckich zaangażowanych w życie Kościoła. Spotkanie obfitowało w refleksje dotyczące kondycji współczesnego człowieka, wyzwań pastoralnych oraz konieczności odbudowy relacji - w rodzinie, w Kościele i w społeczeństwie. Wystąpili m.in. biskup sosnowiecki Artur Ważny oraz kapelan polskiego parlamentu ks. Andrzej Sikorski.

Podziel się cytatem Jednym z głównych prelegentów był Krzysztof Pilarz, który podkreślił nierozerwalny związek między przebaczeniem a pojednaniem, oparty na prawdziwej antropologii. W centrum refleksji znalazło się małżeństwo - jako przestrzeń, gdzie te dwa wymiary duchowe mają największe znaczenie. Jak zaznaczył prelegent, małżonkowie nie powinni szukać winy u drugiego, lecz odnaleźć siłę i uzdrowienie w osobie Chrystusa. To On staje się fundamentem pojednania, bez którego trudno budować trwałą więź.
CZYTAJ DALEJ

Mandat za różaniec?

2025-09-23 13:58

Niedziela Ogólnopolska 39/2025, str. 64

[ TEMATY ]

Prawnik wyjaśnia

Adobe Stock

Czy można dostać mandat za ozdabianie swojego samochodu np. pluszakami, lub np. za wiszący na lusterku różaniec?
CZYTAJ DALEJ

Ząbkowice Śląskie. Instalacja nowego proboszcza

2025-09-25 21:52

[ TEMATY ]

pallotyni

Ząbkowice Śląskie

instalacja proboszczowska

Pallotyni Ząbkowice Śląskie

Uroczysta Msza święta instalacyjna nowego proboszcza w parafii NSPJ w Ząbkowicach Śląskich

Uroczysta Msza święta instalacyjna nowego proboszcza w parafii NSPJ w Ząbkowicach Śląskich

W parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa prowadzonej przez Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego odbyła się uroczysta instalacja nowego proboszcza - ks. Przemysława Budzińskiego.

Podczas Mszy świętej w niedziele 21 września pallotyn złożył wyznanie wiary i przysięgę, podejmując wobec Boga i wiernych odpowiedzialność za wspólnotę parafialną.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję