Przez kilka wieków byliśmy potęgą w... tańcu. Niedawny okres naszej historii, kiedy polska kultura szlachecka i dworska były źle widziane, sprawił, że ta tradycja została zupełnie zapomniana. Przywraca ją krakowski Balet Dworski „Cracovia Danza”.

Nawet Bach pisał polonezy

– Od XVI wieku cały repertuar polskich tańców dworskich był obecny w repertuarze muzycznym i tanecznym dworów europejskich. Polonezy pisali: Bach, Rossini, Mozart, Teleman, Rameau – mówi Romana Agnel – tancerka i choreograf, dyrektor Baletu Dworskiego „Cracovia Danza” w Krakowie. – W historię naszego zespołu wpisane jest prezentowanie i popularyzowanie polskiej tradycji baletowej sprzed epoki tańca klasycznego.

Balet „Cracovia Danza” powstał w Krakowie w 2006 r. Jest zespołem artystycznym tworzącym i wykonującym spektakle baletowe inspirowane tańcami wykonywanymi w epoce średniowiecza, renesansu i baroku, prowadzi warsztaty, na których można się uczyć historycznych układów tanecznych.

Od początku renesansu nauka tańca była obowiązkowym punktem edukacji każdego szlachcica. Na dworskich balach podejmowano ważne decyzje, powstawały towarzyskie i polityczne konstelacje. Dość przypomnieć, że najważniejsze do dziś odznaczenie nadawane przez brytyjską królową – Order Podwiązki – narodziło się w sali balowej podczas tańca. Romana Agnel przypomina: – Król Ludwik XIV lekcje tańca pobierał codziennie, nawet w namiocie podczas wyprawy wojennej. Pomagało mu to „utrzymać formę”, bo Król Słońce tańczył, i to całkiem dobrze, w dworskich przedstawieniach baletowych. Na polskim dworze przedstawienia baletowe odbywały się m.in. za sprawą królowej Bony, Władysława IV, królowej Marysieńki, a pierwszy polski balet królewski założył Stanisław August Poniatowski.

„Cracovia Danza” ma w repertuarze spektakle oparte na tańcach dawnych epok. Np. „Szachy”, sceniczna adaptacja utworu Jana Kochanowskiego, która łączy klimat dworu wawelskiego z baśniowością gry szachowej, jest nie tylko formą historycznego spektaklu edukacyjnego, ale także zaczerpniętą z życia opowieścią o ludziach, ich dążeniach, radościach i smutkach. Podobnie „Legenda o królowej Jadwidze”, „Damy i rycerze na wawelskim dworze” czy tańczony w czerwcu br. w pałacu w Wilanowie spektakl „Sobieski i Marysieńka”.

Na trzech kontynentach

– Taniec jest sztuką, która pomaga odtworzyć postacie dawnych czasów z ich przeżyciami i emocjami. Bez poznania dawnych tańców historia pozostaje zbiorem dat, nie czujemy ducha epoki – uważa Romana Agnel.

„Cracovia Danza”, jedyny w Polsce profesjonalny zespół wykonujący tańce historyczne, ma znaczące sukcesy. Tylko w tym roku spektakl „Alla Polacca”, który opowiada o staropolskiej tradycji, czyli o tym, z czego wyrasta polsk kontynentach: na festiwalu Memphis in May w USA, podczas Dni Europejskich w Aix-en-Provence we Francji i na szóstym Indo-European Dance Festival „Spirit of Dance” w Nowym Delhi. Zespół tańczył także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie, Warszawskiej Operze Kameralnej, Operze Margrabiów w Bayreuth, a także w wielu polskich filharmoniach. „Cracovia Danza” często występuje też w przestrzeniach muzealnych, takich jak zamki królewskie – na Wawelu, w Warszawie i Niepołomicach czy pałace – w Wilanowie i Nieborowie.

Ich choreografia jest oparta na źródłach, bo zachowały się notacje tańców i traktaty na temat tańca, a wspaniałe kostiumy tancerzy odpowiadają strojom danych epok. – Charakterystyczne w historii polskiego ubioru było połączenie wpływów Zachodu i Wschodu, to robiło wielkie wrażenie na europejskich dworach. Mamy się czym pochwalić – podkreśla Romana Agnel.

Twórczyni zespołu jest wybitną postacią w świecie tańca. Kilka faktów z jej artystycznej biografii: absolwentka krakowskiej Społecznej Szkoły Baletowej i studiów w zakresie historii sztuki na Sorbonie, również we Francji zdobyła specjalizację w zakresie tańców historycznych i charakterystycznych. Przygotowywała choreografię do wielu spektakli w Polsce i we Francji, współpracowała z wybitnymi muzykami i dyrygentami; prowadzi liczne kursy i wykłady w swoich specjalizacjach, jest autorką publikacji poświęconych tańcom, otrzymała też liczne odznaczenia, m.in.: „Zasłużony dla Kultury Polskiej” oraz najwyższe odznaczenie rządu francuskiego – Narodowy Order Legii Honorowej.

Zatańczmy jak królowie

Dzięki staraniom Romany Agnel co roku w Krakowie organizowany jest Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza”. Każdy ma inny temat przewodni, np.: „Karnawał i Bal Maskowy”, „Dwór i taniec staropolski”, „Dwór hiszpański”. Tegoroczny, który trwa od 26 lipca do 2 sierpnia, jest poświęcony tematowi: „Groteska i komedia w tańcu dworskim”. Składają się na niego m.in. trzy wspaniałe spektakle: „Gdy Polska spotyka Indie”, „Pewnego razu w Wenecji” i „Balet o kawie”. Festiwal jest, jak co roku, wielką międzynarodową imprezą, składającą się ze spektakli, pokazów, koncertów, warsztatów oraz z balu dla publiczności na Rynku.

Taniec był przez wieki ważnym przedmiotem edukacji i elementem kształtowania osobowości, służył także – jak mówimy językiem współczesnym – autopromocji. Dziś przede wszystkim pomaga lepiej poznać historię, jest źródłem przeżyć artystycznych, zabawy i radości.

Więcej informacji na: www.cracoviadanza.pl.