Paweł VI był pierwszym papieżem, który w konstytucji apostolskiej Romano Pontifici Eligendo z 1 października 1975 r. ustanowił, że „maksymalna liczba kardynałów elektorów nie może przekraczać 120”.

Limit kardynałów elektorów za pontyfikatu Jana Pawła II

Przed tym rozporządzeniem papieża Montiniego, na konsystorzu w dniu 28 kwietnia 1969 r., Kolegium Kardynalskie liczyło 134 kardynałów elektorów. Jan Paweł II wydał nowe zasady w konstytucji apostolskiej Universi Dominici Gregis z 1996 r., potwierdzając w nr 33 to, co zostało ustanowione przez Pawła VI.

Maksymalny limit 120 elektorów został jednak przekroczony przez papieża Wojtyłę czterokrotnie: na konsystorzu 28 czerwca 1988 r. (160 kardynałów, w tym 121 elektorów i 39 nieelektorów), 21 lutego 1998 r. (165 kardynałów, w tym 122 elektorów i 43 nieelektorów), 21 lutego 2001 r. (183 kardynałów, w tym 136 elektorów i 47 nieelektorów) oraz 21 października 2003 r. (194 kardynałów, w tym 134 elektorów i 60 nieelektorów). Po śmierci Jana Pawła II, 2 kwietnia 2005 r., w momencie otwarcia konklawe 18 kwietnia 2005 r. Kolegium Kardynalskie liczyło 183 kardynałów, w tym 117 elektorów i 66 nieelektorów.

Benedykt XVI też przekraczał limit

Benedykt XVI dwukrotnie przekroczył limit 120 kardynałów elektorów: na konsystorzu 20 listopada 2010 r. (203 kardynałów, w tym 121 elektorów i 82 nieelektorów) oraz 18 lutego 2012 r. (213 kardynałów, w tym 125 elektorów i 88 nieelektorów). W momencie jego rezygnacji 28 lutego 2013 r., podczas konklawe, które rozpoczęło się 12 marca 2013 r., Kolegium Kardynalskie składało się z 207 kardynałów, w tym 117 elektorów i 90 nieelektorów.

10 konsystorzy Franciszka

Franciszek przekraczał liczbę 120 kardynałów elektorów na wszystkich swoich 10 konsystorzach: Na konsystorzu z 22 lutego 2014 r. (218 kardynałów, w tym 122 elektorów i 96 nieelektorów), z 14 lutego 2015 r. (227 kardynałów, w tym 125 elektorów i 102 nieelektorów), z 19 listopada 2016 r. (228 kardynałów, w tym 121 elektorów i 107 nieelektorów), z 28 czerwca 2017 r. (225 kardynałów, w tym 121 elektorów i 104 nieelektorów), z 28 czerwca 2018 r. (226 kardynałów, w tym 125 elektorów i 101 nieelektorów), 5 października 2019 r. (225 kardynałów, w tym 128 elektorów i 97 nieelektorów), 28 listopada 2020 r. (229 kardynałów, w tym 128 elektorów i 101 nieelektorów), 27 sierpnia 2022 r. (226 kardynałów, w tym 132 elektorów i 94 nieelektorów), 30 września 2023 r. (242 kardynałów, w tym 137 elektorów i 105 nieelektorów), 7 grudnia 2024 r. (253 kardynałów, w tym 140 elektorów i 113 nieelektorów).

Po raz pierwszy na konklawe ponad 120 elektorów

Chociaż inni papieże przekroczyli ustaloną liczbę kardynałów elektorów w momencie ogłoszenia konsystorza, po raz pierwszy jest ich powyżej 120 w czasie sede vacante: w dwóch konklawe w 1978 r. było 111, a w konklawe w 2005 i 2015 r. – 115.

Po informacji, iż dwóch kardynałów nie weźmie udziału w konklawe ze względów zdrowotnych, w najbliższym konklawe, które rozpocznie się 7 maja weźmie udział 133 kardynałów elektorów. Kolegium Kardynalskie wyjaśniło, że jest to zgodne z decyzją Papieża Franciszka oraz zapisami konstytucji. „Kongregacja zauważyła, że Jego Świątobliwość Papież Franciszek, ustalając liczbę kardynałów większą niż 120, ustanowioną przez nr 33 Konstytucji Apostolskiej Universi Dominici Gregis św. Jana Pawła II, z dnia 22 lutego 1996 r., wykonując swoją najwyższą władzę, odstąpił od tego przepisu prawnego, na mocy którego kardynałowie przekraczający liczbę graniczną nabyli, zgodnie z nr 36 tej samej Konstytucji Apostolskiej, prawo wyboru Papieża Rzymu, od momentu ich kreowania i ogłoszenia” – oświadczyli kardynałowie zebrani na kongregacji generalnej.

Należy przypomnieć, że Universi Dominici Gregis, w punkcie 36, precyzuje, że „kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego, który został kreowany i ogłoszony na konsystorzu, ma z tego właśnie powodu prawo wyboru papieża” oraz że "kardynałowie, którzy zostali kanonicznie zdymisjonowani lub którzy zrzekli się, za zgodą Papieża Rzymskiego, godności kardynała, nie mają tego prawa. Co więcej, podczas Sede Vacante Kolegium Kardynalskie nie może ich ponownie przyjąć ani zrehabilitować".