Reklama

Kaplica w Jaszczurówce

Niedziela Ogólnopolska 26/2007, str. 26

Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce - wnętrze
Ks. Zbigniew Pytel

Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce - wnętrze<br>Ks. Zbigniew Pytel

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Propagatorzy i miłośnicy stylu zakopiańskiego - pierwszego polskiego stylu narodowego - widząc, jakie efekty przynosi on w architekturze świeckiej i sakralnej, kierowali liczne prośby do Stanisława Witkiewicza o projekty willi, kaplic, kapliczek itp. Najwięcej stylowych realizacji powstało, oczywiście, w Zakopanem i na Podhalu. Pojawienie się „stylu zakopiańskiego” w obiektach sakralnych potwierdziło fakt, że styl ten może oddziaływać na odbiorców także w świątyni Pańskiej. Wprawdzie nie wszystkie pomysły Witkiewicza zostały zrealizowane, to jednak jego dorobek jest znaczący i świadczy o tym, jaką wagę przywiązywał artysta do wykorzystania stylu zakopiańskiego w sztuce sakralnej. Wkład w sztukę sakralną w miejscu, gdzie „styl zakopiański” się narodził, potwierdzają takie obiekty, jak: kaplica Matki Bożej Różańcowej i kaplica św. Jana Chrzciciela w nowym kościele parafialnym pw. Świętej Rodziny, albertyńska kaplica Świętego Krzyża na Kalatówkach, kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce i przydrożna kapliczka na Bystrem.

Historia kaplicy w Jaszczurówce

Fundacja kaplicy w Jaszczurówce wiąże się z testamentem Adama Uznańskiego - dziedzica posiadłości Poronin i Szaflary, tzw. Państwa Szaflary - zmarłego 30 listopada 1903 r. Życzeniem zmarłego było wybudowanie na terenie dóbr szaflarskich rodzinnej kaplicy do użytku publicznego. Do realizacji testamentu ojca został upoważniony jeden z pięciu synów - Witold Uznański, który w marcu 1904 r. zlecił Stanisławowi Witkiewiczowi wykonanie projektu. Projekt gotowy był już po dwóch miesiącach, bowiem 18 maja 1904 r. Uznański zwrócił się z prośbą do Konsystorza Biskupiego w Krakowie o pozwolenie na budowę kaplicy. Prośbę poparł dziekan nowotarski ks. Piotr Krawczyński. Kard. Jan Puzyna udzielił pozwolenia, o czym 7 lipca 1904 r. powiadomił dekanat nowotarski oraz proboszcza w Poroninie. Ks. Krawczyński powiadomił oficjalnie o udzieleniu pozwolenia urząd parafialny w Poroninie oraz Witolda Uznańskiego.
Od samego początku, czyli od momentu poświęcenia ołtarza w kaplicy oraz pierwszej uroczystości - chrztu Marii Uznańskiej w 1907 r., nie miała ona stałego opiekuna ze strony administracji kościelnej. Początkowo należała do parafii Poronin i prawnie za funkcjonowanie obiektu odpowiadał proboszcz. Jednak w praktyce opiekę nad kaplicą sprawowali księża przebywający w tej okolicy na wypoczynku. Po II wojnie światowej, w latach 1948-55, opiekę nad kaplicą przejęli księża marianie i salezjanie oraz kapelan sióstr urszulanek z Jaszczurówki-Bory. Jesienią 1955 r. Kuria Metropolitalna w Krakowie powierzyła opiekę nad kaplicą księżom misjonarzom z parafii Olcza, a następnie - od 1983 r. do dnia dzisiejszego - księżom marianom z parafii na Cyrhli.
Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa usytuowana jest na lesistym stoku, nad dawnymi źródłami cieplicowymi w Jaszczurówce, po lewej stronie drogi: Zakopane - Morskie Oko. Stanowi ona sztandarowe dzieło architektury sakralnej, reprezentujące styl zakopiański. Teren wokół obiektu nie został ogrodzony, co sporadycznie spotyka się w Małopolsce. W architekturze kaplicy wykorzystano wiele elementów typowych dla chałupy podhalańskiej, a niewystępujących w drewnianych obiektach sakralnych tego regionu. Jest to obiekt orientowany o rzucie złożonym z trzech prostokątów odpowiadających nawie, nieco węższemu prezbiterium i przylegającej do niego od strony południowej zakrystii. Od strony południowej i zachodniej (frontowej) do nawy przylega podcień stanowiący rodzaj zadaszonego obejścia kaplicy.

Cechy „stylu zakopiańskiego”

Obiekt posadowiono na wysokiej granitowej podmurówce, wymurowanej „na szkarp”, co dało wrażenie mocniejszej podstawy. Górną część podmurówki osłania przed deszczem gontowy „fartuszek”, obiegający kaplicę dookoła. Ściany konstrukcji zrębowej, zbudowane z szerokich płazów połączonych na węgłach „zamkiem podhalańskim”, wykończone są od wewnątrz na gładko, bez umszonych szpar. Łuki ozdobione są bogato drewnianym kołkowaniem. Podniesienie okapu i oparcie go na przedłużonych słupach podkreśliło lekkość ażurowej konstrukcji. W podcieniu od frontu mocno zostało zaakcentowane główne wejście kaplicy, nakryte dwuspadowym daszkiem z ażurowym szczytem ozdobionym drewnianym łukiem, który w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku posłużył jako rodzaj ramy dla umieszczonej w nim rzeźby Chrystusa Frasobliwego.
Kaplica przykryta jest stromym półszczytowym dachem gontowym z silnie wysuniętym okapem, wspartym na bogato profilowanych rysiach. Dach wieńczy strzelista, czworoboczna wieżyczka z ażurową galeryjką, nakryta charakterystycznym daszkiem brogowym, zakończonym prostym, metalowym krzyżem. Szczyty ozdobiono motywem „wschodzącego słoneczka” oraz pazdurami wykonanymi z blachy, stanowiącymi podstawę dla prostych, metalowych krzyży.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prymas Polski: nie da się zbudować Kościoła, którego fundamenty kruszeją od podziałów

2025-05-17 16:32

[ TEMATY ]

prymas Polski

abp Wojciech Polak

Archidiecezja Gnieźnieńska

Prymas Polski abp Wojciech Polak

Prymas Polski abp Wojciech Polak

„Nie da się zbudować Kościoła, którego fundamenty kruszeją w wyniku takich czy innych podziałów” - mówił Prymas Polski abp Wojciech Polak podczas uroczystości 100-lecia parafii w Złotnikach Kujawskich. Jak dodał, przełamywanie podziałów, budowanie jedności i pojednania zaczyna się najpierw w naszych sercach i rodzinach.

Uroczystość odbyła się 17 maja w kościele parafialnym, którego patronami są: św. Antoni z Padwy i św. Andrzej Bobola, którego nazywa się patronem jedności narodowej. Gdy bowiem w 2002 r. został on ogłoszony patronem naszej Ojczyzny, polscy biskupi w swoim liście przypomnieli, że św. Andrzej jest również patronem ewangelizacji w trudnych czasach. Odzyskana wolność polityczno-społeczna stanowi bowiem ciągłe wyzwanie i wymaga pogłębienia przez odnowę religijną i moralną. Potrzebujemy - napisali biskupi - duchowego odrodzenia, zarówno w obliczu podziałów, ujawnionych po upadku komunizmu, jak i w perspektywie nowej ewangelizacji jednoczącej się Europy. A jedność i pojednanie w Kościele i w naszej Ojczyźnie - dodał w homilii abp Wojciech Polak - muszą zaczynać się od jedności i pojednania w naszych sercach, w naszych rodzinach, w naszych wspólnotach.
CZYTAJ DALEJ

Inauguracja pontyfikatu Leona XIV: przed Mszą papież objedzie plac św. Piotra

2025-05-16 14:05

[ TEMATY ]

Watykan

Papież Leon XIV

Vatican Media

Godzinę przed inauguracją swego pontyfikatu papież Leon XIV objedzie w otwartym samochodzie plac św. Piotra, aby pozdrowić zgromadzonych wiernych. Poinformował o tym Matteo Bruni, dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej. Początek objazdu planowany jest na godzinę 9.00, zaś Msza św. rozpocznie się o 10.00.

Na zakończenie liturgii papież odmówi na placu modlitwę „Regina Caeli”, po czym w bazylice św. Piotra , przy ołtarzu Konfesji, przywita się z delegacjami zagranicznymi.
CZYTAJ DALEJ

NA ŻYWO: Inauguracja pontyfikatu papieża Leona XIV

18 maja na placu św. Piotra w Watykanie o godz. 10:00 rozpocznie się Msza św. inaugurująca pontyfikat 267. Biskupa Rzymu i Głowy Kościoła Katolickiego. Godzinę przed tym papież objedzie w otwartym samochodzie plac św. Piotra, aby pozdrowić zgromadzonych wiernych. Zapraszamy do oglądania transmisji na żywo z Watykanu.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję