W prefacji przeznaczonej na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny czytamy takie słowa: "Dzisiaj została wzięta do nieba Bogurodzica Dziewica. Ona pierwsza osiągnęła zbawienie i stała się wizerunkiem Kościoła w chwale, a dla pielgrzymującego ludu źródłem pociechy i znakiem nadziei. Nie chciałeś bowiem, aby skażenia w grobie doznała Dziewica, która wydała na świat Twojego Syna, dawcę wszelkiego życia".
Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest uważana za najstarsze święto maryjne w Kościele. Już w V wieku obchodzono je bardzo uroczyście w Jerozolimie. O wzięciu Maryi do chwały nieba mówią Ojcowie Kościoła i pisarze chrześcijańscy. Do najwybitniejszych należą: św. German - patriarcha Konstantynopola, św. Andrzej - metropolita Krety i św. Jan Damasceński. Ale i wcześniej nie brakowało głosicieli tej prawdy. Wspomniany św. Jan Damasceński (+750), którego papież Pius XII nazwał "Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny najwybitniejszym piewcą", w jednym ze swoich kazań wyraża tę prawdę słowami: "Ciało Twoje nie podlega śmierci i nie rozkłada się, nie pozostaje w ziemi, lecz przeniesione zostało na królewski tron w niebie" (Oratio de dormitione BMV). Prawda o wniebowzięciu Maryi żyje także w wierze i pobożnych praktykach ludzi tamtych czasów. W tradycji Kościoła zarówno wschodniego, jak i zachodniego nigdy końca ziemskiego życia Maryi nie nazywano śmiercią, lecz "Wniebowstąpieniem" (Assumptio) lub "Zaśnięciem" (Dormitio) albo "Przejściem" (Transiturus).
Powszechna i nieprzerwana wiara ludu chrześcijańskiego w prawdę o wzięciu Maryi z duszą i ciałem do chwały niebieskiej sprawiła, że papież Pius XII, po wysłuchaniu opinii biskupów całego świata, bullą Munificentissimus Deus 1 listopada 1950 r. ogłosił dogmat wiary: "Po wielokrotnym zanoszeniu modłów do Boga i wzywaniu światła Ducha Prawdy, na chwałę Wszechmocnego Boga, który okazał swą szczególną życzliwość Maryi Dziewicy, na chwałę Jego Syna, nieśmiertelnego Króla wieków, zwycięzcy grzechu i śmierci, dla powiększenia chwały Jego Czcigodnej Matki oraz ku weselu i radości całego Kościoła, powagą Pana naszego Jezusa Chrystusa, świętych Apostołów Piotra i Pawła i naszą ogłaszamy, orzekamy i określamy jako dogmat objawiony przez Boga, że: Niepokalana Matka Boga, Maryja zawsze Dziewica, po zakończeniu ziemskiego życia z duszą i ciałem została wzięta do chwały niebieskiej".
Od wieków Kościół wierzył we wniebowzięcie Maryi, a powyższe orzeczenie dogmatyczne Namiestnika Chrystusowego potwierdza tylko tę wiarę. Zaś dla wszystkich wierzących uroczystość Wniebowzięcia Maryi jest dniem potwierdzającym nadzieję, że żyjąc na ziemi, pielgrzymują do Ojczyzny niebieskiej, by uczestniczyć w tej samej chwale zbawionych, jaką już cieszy się Maryja. "(...) Matka Jezusowa - jak mówi Sobór Watykański II w Konstytucji dogmatycznej o Kościele - jak w niebie doznaje już chwały co do ciała i duszy, będąc obrazem i początkiem Kościoła mającego osiągnąć pełnię w przyszłym wieku, tak tu na ziemi, póki nie nadejdzie dzień Pański (por. 2 P 3, 10), przyświeca Ludowi Bożemu pielgrzymującemu jako znak pewnej nadziei i pociechy" (KK 68). Tak więc to, co już stało się udziałem Maryi, stanie się udziałem każdego z wyznawców Chrystusa.
Tradycja ludowa nadała uroczystości Wniebowzięcia jeszcze inną nazwę: Matki Bożej Zielnej. Nazwa ta wiąże się ze starożytnym podaniem o otwarciu grobu Maryi przez Apostołów, wśród których był niewierny Tomasz. Ku ich zdziwieniu nie było tam ciała Maryi, lecz kwiaty. Zgodnie z dawnym zwyczajem, wierni przynoszą w tym dniu do kościoła kwiaty, kłosy zbóż, owoce i warzywa. Na końcu Mszy św. kapłan błogosławi je, wypowiadając następującą modlitwę: "Boże, wejrzyj łaskawie na te snopy nowego zboża, na nowe warzywa i owoce, aby ich w tym roku nikomu nie zabrakło. Wspomagaj swoją łaską wszystkich, którzy je zasiewali, sadzili i pielęgnowali. Naucz nas wdzięcznym sercem dzielić się otrzymanymi od Ciebie darami z każdym, kto będzie w niedostatku".
Uroczystość Wniebowzięcia zbliża nas do Maryi i budzi chrześcijańską nadzieję. Ona bowiem już wielbi Boga w chwale zbawionych i ukazuje nam cel ziemskiego pielgrzymowania. Warto wpatrywać się w ten "wielki znak" na niebie: "Niewiastę obleczoną w słońce i księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu" (por. Ap 12, 1), by lepiej zrozumieć prawdę o życiowym trudzie i przyszłej chwale. Zachęca nas do tego modlitwa z formularza mszalnego na uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny: "Spraw, Panie, abyśmy zwracali się nieustannie ku sprawom niebieskim... Abyśmy żyjąc na ziemi, nieustannie kierowali myśli, serce i wolę ku niebu, do Chrystusa i Maryi, których kiedyś ujrzymy twarzą w twarz w uwielbiającym widzeniu".