Reklama

Z Wawelskiego Wzgórza Wyższa Lubranka

Niedziela Ogólnopolska 42/2002

Wawel - z lewej strony widać wieżę Senatorską (Lubrankę).
Zdjęcia: Adam Wojnar

Wawel - z lewej strony widać wieżę Senatorską (Lubrankę).<br>Zdjęcia: Adam Wojnar

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Prace remontowe na Wawelu trwają od 1905 r., tj. od momentu, gdy zaczęto likwidować austriackie koszary, i trwają do dzisiaj. W 2005 r. minie sto lat, jak rozpoczęto prace renowacyjne na Wawelskim Wzgórzu i do tego czasu - zapowiadają konserwatorzy - miejsce, które upamiętnia tysiącletnią historię narodu, powróci do pełnej świetności. Po położeniu nowej nawierzchni na dziedzińcu i tarasie ogrodowym, gdzie kiedyś zostanie odtworzony ogród królewski, trwają prace przy remoncie muru oporowego pod Kurzą Stopką, co stanowi wstęp do odtworzenia drogi fortecznej. W tym roku zakończono prace związane z udostępnieniem dla turystów Smoczej Jamy. Dobiega też końca renowacja baszty Senatorskiej.
Górująca nad Wawelskim Wzgórzem baszta Senatorska z XV wieku, zwana pierwotnie Lubranką, a później też Skarbową, będzie nieco wyższa niż dotychczas. Stanie się to dzięki temu, że niskie stożkowe jej zadaszenie zostanie zastąpione nowym zwieńczeniem w postaci spadzistego dachu. Trwają też prace konserwatorskie, których celem jest eliminacja pęknięć i ubytków ceglanych oraz uszkodzeń kamieniarki widocznych na elewacji baszty.
Baszta obronno-ogniowa Lubranka z XV wieku stanowi jedną z najwyższych budowli wawelskich. W latach 1532-35 połączono ją z dobudowanym skrzydłem renesansowego pałacu, a jej dolne kondygnacje przystosowano do zamieszkania. Historia nie oszczędzała budowli. Pierwotnie baszta posiadała wysoki dach gotycki. W 1595 r. obniżono ścianki poddasza i nakryto wieżę niższym dachem. Przebudowano ją również w czasie okupacji szwedzkiej. Nowożytne zwieńczenie, udokumentowane ikonograficznie, pochodzi z przełomu XVIII/XIX wieku. Austriacy, budując wawelskie fortyfikacje, dachy trzech wież: Sandomierskiej, Złodziejskiej i Lubranki, zastąpili pseudogotyckimi krenelażami i niskim stożkowym dachem. W 1905 r. gotycki wygląd przywrócono wieży Sandomierskiej i Złodziejskiej. Na Lubrance w latach dwudziestych XX wieku "austriacki" dach zastąpiono tarasem, a hitlerowcy adaptowali ją na stanowisko karabinów przeciwlotniczych. Po katastrofie budowlanej w 1964 r. wymieniono krenelaż. Obecne zwieńczenie Lubranki - jak pisze architekt Piotr Stępień, którego opracowanie na temat baszty posłużyło za podstawę tego tekstu - nie jest nawet zabytkiem XIX wieku, a jedynie "pamiątką" wielorakich przeróbek. Nie spełnia też funkcji zabezpieczających budowlę przed wodą opadową, co spowodowało katastrofę w 1964 r.
Konserwatorzy po przeprowadzeniu badań stwierdzili, że nie zabezpieczona dachem wieża ulega degradacji. Kwaśne deszcze rozpuszczają gipsową zacierkę, a gips szkodliwie działa na cegłę. Opracowano plan konserwacji i rekonstrukcji dachu, który skutecznie ochroni elewację. Prace trwają od 2001 r. i są już na ukończeniu. Następnym etapem będzie objęcie pracami konserwatorskimi wnętrza wieży.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Kupny: Nie mogę się pogodzić się z hasłem: "Jak świat światem, nie będzie Niemiec Polakowi bratem"

2025-07-15 12:01

BP KEP

Abp Józef Kupny

Abp Józef Kupny

- Wobec przypomnianego ostatnio w debacie publicznej hasła: "Jak świat światem, nie będzie Niemiec Polakowi bratem", chciałbym w odpowiedzi przypomnieć orędzie biskupów polskich do niemieckich, które teraz woła o przypomnienie – mówi abp Józef Kupny

Metropolita wrocławski i zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski zauważa narastające napięcie stosunków polsko-niemieckich w obszarze życia społeczno-politycznego. - Padają różnego rodzaju komentarze i gorzkie słowa, które rozgrzewają opinię publiczną i pogłębiają podziały. Nie mogę się z tym pogodzić. Jako metropolita wrocławski czuję się wręcz zobowiązany, by przypomnieć, iż to właśnie z Wrocławia wyszła niesamowita iskra pojednania. Pragniemy ją kontynuować – mówi abp Kupny.
CZYTAJ DALEJ

Kapsuła Dragon z Polakiem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie wylądowała w Pacyfiku

2025-07-15 11:36

[ TEMATY ]

Sławosz Uznański‑Wiśniewski

Screen Ekranu

Kapsuła Dragon Grace z załogą misji Ax-4, w tym Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, zgodnie z planem wodowała w Pacyfiku u wybrzeży Kalifornii ok. godz. 11.30 czasu polskiego.

Po wejściu w atmosferę kontakt z Dragonem był niemożliwy przez kilka minut – od ok. 11.18 do ok. 11.25 czasu polskiego. Ten tzw. „blackout period” jest spowodowany – jak tłumaczyła prowadząca transmisję Jessie Anderson – zakłóceniami wywołanymi przez plazmę (zjonizowaną materię, której wiele cząstek jest naładowanych elektrycznie).
CZYTAJ DALEJ

Parada Równości w Budapeszcie. Pretekst do presji politycznej na Węgry

2025-07-15 15:50

[ TEMATY ]

Węgry

ustawa

LGBT

Budapeszt

ideologia

parada równości

Adobe Stock

9 lipca 2025 r. w Parlamencie Europejskim odbyła się debata plenarna poświęcona tzw. lekcjom z Budapest Pride. W toku debaty europosłowie lewicowych i liberalnych frakcji wykorzystali wydarzenia wokół węgierskiej Parady Równości do krytyki rządu Viktora Orbána i promowania ogólnoeuropejskiej strategii równościowej.

Głosy sprzeciwu wobec takiego podejścia wyrazili przedstawiciele konserwatywnych ugrupowań, wskazując na instrumentalizację pojęcia praw podstawowych do podważania suwerenności demokratycznie wybranych rządów.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję