Bieda materialna i duchowa

tak często dziś pozbawia ludzi nadziei. Dlatego tak ważne jest odkrywanie prawdy o Chrystusowym spojrzeniu na otaczającą nas rzeczywistość, o spojrzeniu pełnym wiary i nadziei, że losy świata i każdego człowieka są w rękach kochającego Boga. Program duszpasterski podkreśla, że nieoceniona jest tu rola kapłana, i to „przyjaznego kapłana”. Taka postawa stanowi w dużej mierze klucz do budowania klimatu zaufania w społeczności parafialnej. Parafia jako wspólnota wspólnot domaga się ze strony kapłana szczególnej troski o budowanie klimatu zaufania. Wspólnota parafialna winna jawić się jako wspólnota przywracająca nadzieję. Winna pobudzać do działań służących budowaniu nadziei i umacnianiu się solidarności między ludźmi. Bez tego trudno wyobrazić sobie stawienie czoła problemom biedy ludzkiej, zarówno materialnej, jak i duchowej. A to właśnie ich rozwiązywanie jest główną ideą nowego programu duszpasterskiego.
Trzeba pamiętać, że głównym zadaniem Kościoła jest troska o „zbawienie dusz”, a nie o poprawę warunków materialnych czy walkę z biedą. Chociaż w Kościele działa wiele organizacji charytatywnych, rozwiązywanie problemów materialnych obywateli należy do kompetencji państwa, a nie Kościoła. Kościół, choć nazywany jest „ekspertem w sprawach ludzkich”, nie jest i oczywiście nie może być ekspertem w sprawach ekonomicznych czy gospodarczych. Rolą duszpasterzy i wszystkich wiernych jest tu jednak przypominanie pewnych istotnych elementów nauki społecznej Kościoła, tak bardzo podkreślanych przez Jana Pawła II. Mamy prawo pytać o to, co zrobić, aby dla każdego Polaka praca była i aby rozwijała człowieka, który się jej oddaje. Mamy prawo zwracać uwagę, że jeśli w imię praw człowieka i obywatela domagamy się pracy dla każdego, kto jej szuka, to chodzi nam o godną pracę, a więc nie tę, która wzbogaca jedynie pozornie, dając czasem minimalne środki do życia, ale jednocześnie zubaża, zabierając czas niedzielnego wypoczynku, czas, który powinien być poświęcony na dbanie o zdrowie i o rodzinę. W pracy najważniejszy jest człowiek! Przywracając godność pracy, trzeba jednocześnie przywracać godność pracowitości i cnotom z nią związanym: rzetelności, wiarygodności, słowności, punktualności itp. Potrzeba też niejednokrotnie najprostszych gestów solidarności, koleżeństwa i przyjaźni, które powodują, że przestrzeń pracy staje się bardziej ludzka. Potrzeba solidarności! Ci, którzy otrzymują pomoc, powinni ją, zgodnie ze swoimi możliwościami, świadczyć innym. Inaczej przyzwyczają się do bierności i nieodpowiedzialności albo i pasożytnictwa.

Zapobieganie biedzie duchowej

to pierwsza troska Kościoła. Jego zadaniem jest głoszenie Ewangelii nadziei przy wykorzystaniu do tego wszelkich możliwych środków, począwszy od niedzielnej homilii czy rekolekcji adwentowych i wielkopostnych. Potrzebne jest też ożywienie duszpasterstwa dzieci - zakładanie nowych i dynamizowanie działalności już istniejących wspólnot Eucharystycznego Ruchu Młodych, Oazy Dzieci Bożych, grup ministranckich, scholi, Podwórkowych Kółek Różańcowych itp. Duże znaczenie ma prowadzenie katechizacji parafialnej dla młodzieży. Chodzi nie tylko o przygotowanie do sakramentu bierzmowania, ale także o przygotowanie młodzieży do sakramentu małżeństwa. Potrzeba zrobić co w naszej mocy, by wesprzeć kondycję duchową rodziny, szczególnie korzystając z doświadczeń istniejących ruchów i stowarzyszeń rodzinnych, jak: Domowy Kościół, Ruch Rodzin Nazaretańskich, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich.
Okazją do duchowego ubogacenia będą niewątpliwie przypadające w nadchodzącym roku wydarzenia rocznicowe: 350-lecie Ślubów króla Jana Kazimierza, 50-lecie Jasnogórskich Ślubów Narodu i 25-lecie śmierci Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego.

Zapobieganie biedzie materialnej

w naszej diecezji jest istotnym i trudnym zadaniem. Na płaszczyźnie parafii wiele zależy od Parafialnej Rady ds. Ekonomicznych, która może pozyskiwać środki finansowe przy współpracy z lokalnym samorządem terytorialnym. Organizacją kościelną troszczącą się o ubogich jest przede wszystkim Caritas. Nieoceniona jest rola Parafialnych Zespołów Caritas, których obecnie w diecezji funkcjonuje 178. W 131 parafiach istnieją grupy Grona Wspierających Ubogich (GWU). Oprócz Caritas na terenie diecezji istnieją, oczywiście, także inne organizacje, stowarzyszenia i wspólnoty, których celem jest działalność charytatywna.
Istnieje paląca potrzeba, by przeciwdziałać głodowi, co można czynić poprzez: udział w programie PAED (żywność z nadwyżek UE rozprowadzana za pośrednictwem Caritas), organizowanie zbiórek żywności, akcję „Rodzina - Rodzinie”, zbiórki w okolicach świąt, zakładanie lub wspieranie istniejących jadłodajni.
Kościół diecezjalny stara się pomagać potrzebującym dzieciom i młodzieży w ramach rozwiązań systemowych, którymi są: punkty przedszkolne, świetlice (w ramach Caritas działają 63 placówki, Stowarzyszenie im. Brata Krystyna prowadzi 13 placówek, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka - 1, Stowarzyszenie im. Brata Alberta - 1), kluby młodzieżowe, Diecezjalny Fundusz Stypendialny im. Bp. Adama Dyczkowskiego, fundusz Dzieło Nowego Tysiąclecia, program „Skrzydła”. Prócz rozwiązań systemowych potrzebne są działania okazjonalne: organizacja kolonii, półkolonii i ferii zimowych, doposażenie dzieci w artykuły szkolne, dożywianie dzieci w szkołach, paczki przedświąteczne, zakup potrzebnej odzieży i leków oraz innych towarów itp.
Troską trzeba obejmować częstokroć całe rodziny. Takie inicjatywy (rozdawanie odzieży, obuwia, zakup leków, opłacanie rachunków za media) są podejmowane np. przez Caritas dzięki zbiórkom GWU oraz pozyskanym na te cele funduszom z samorządów. Innym przykładem jest ruch „Gaudium vitae” w Zielonej Górze, który wspiera samotne matki poprzez zaopatrywanie ich w wyprawki i wózki dla dzieci. Z kolei Fundusz Matki i Dziecka im. Bp. Wilhelma Pluty wspiera samotne matki i ubogie rodziny wielodzietne.
Winniśmy także troszczyć się o starszych, chorych i niepełnosprawnych, czego przykładem może być: prowadzenie klubów seniora, bezpłatne wypożyczanie sprzętu rehabilitacyjnego w magazynie Caritas, dystrybucja leków wtórnego obiegu, działalność hospicjów stacjonarnych i domowych.
Istnieje wiele problemów związanych z bezrobociem, bezdomnością czy uzależnieniem, którym parafie nie mogą sprostać. W takich przypadkach ważne jest przynajmniej przekazywanie informacji o istniejących ośrodkach zorganizowanej pomocy.

Wzajemne wspieranie się

różnych środowisk i wymiana doświadczeń oraz koordynacja działań są dziś koniecznością, wobec słabości życia społecznego i rozpowszechnionego indywidualizmu. Powiększająca się grupa świeckich zaangażowanych w naszych parafiach w dzieło pomocy potrzebującym napawa nadzieją. To oni mają szczególnie wiele do powiedzenia w strukturach samorządowych, w ruchach i stowarzyszeniach, które mają realny wpływ na kształt podejmowanych decyzji dotyczących zarówno samego bezrobocia, jak i szeroko rozumianej biedy ludzkiej. Należy doceniać i promować podejmowane inicjatywy społeczne w tym zakresie, wspierając także tę postawę autentycznej troski poprzez modlitwę. Bezrobocie i szeroko rozumiana bieda ludzka, zarówno materialna, jak i duchowa, nie są wyłącznie problemami ludzi nimi dotkniętymi. Są wyzwaniem dla wszystkich ludzi dobrej woli. Każdy z nas winien odnaleźć swoje miejsce i swoje zadanie do spełnienia w szeroko podjętej działalności duszpasterskiej Kościoła wyrażonej w haśle tegorocznego programu: Przywracajmy nadzieję ubogim.