Reklama

Sawin

Pamiętają o powstańcach

Powstanie styczniowe uważane jest za największe z polskich powstań w XIX w. Zadecydowały o tym głównie czas jego trwania i liczba uczestników. Pamięć o powstańcach jest szczególnie kultywowana w gminie Sawin.

Niedziela lubelska 1/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

21 listopada 1863 r. doszło do największej i najkrwawszej bitwy powstania styczniowego na terenie gminy Sawin. Stoczono ją pod Malinówką. Wycofujący się z boju pod Kolanem oddziały powstańcze płk. Krysińskiego i mjr. Kozłowskiego stawiły zacięty opór przeważającym siłom wojsk carskich. W wyniku walk zginęło około 100 powstańców. Po całodniowej potyczce powstańcom udało się wyjść z rosyjskiego okrążenia. Ostatnim akcentem powstańczym była bitwa pod Bukową Małą, rozegrana 31 grudnia 1863 r. Mieszkańcy gminy od samego początku czynnie angażowali się w wydarzenia powstańcze. Odzwierciedla to bogaty materiał źródłowy i tradycja ludowa. W głośnej wówczas „sprawie chełmskiej” z 1862 r. wśród 23 zatrzymanych osób byli także mieszkańcy miasta Sawin: ks. proboszcz Franciszek Wiśniewski, Konstanty Łaba i Józef Truss. W wyniku represji po upadku powstania Rosjanie aresztowali administratora parafii, ks. Leonarda Puczkowskiego oraz burmistrza, Aleksandra Świątkowskiego. Społeczeństwo Sawina pamięta o tamtych tragicznych, lecz ważnych dla dalszej walki o niepodległość wydarzeniach. 28 września 2003 r. dzięki ofiarności mieszkańców na cmentarzu parafialnym w Sawinie udało się odsłonić symboliczną powstańczą mogiłę. Po tym fakcie zrodziła się idea wybudowania pomnika.
Dzięki zaangażowaniu wielu osób ponad 3-metrowy pomnik został odsłonięty w listopadzie 2004 r. Na kamiennej bryle znalazł się krzyż i orzeł oraz napis: „Powstańcom styczniowym, bohaterom bitew pod: Bukowa Mała 22 I 1863 r., Sawin 22 I 1863 r., Malinówka 21 XI 1863 r., Bukowa Mała 31 XII 1863 r. Społeczeństwo Ziemi Chełmskiej”. Autorami projektu są Krzysztof Skóra z Chełma i Jan Pastuszek z Józefowa. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika rozpoczęła Msza św. w kościele parafialnym w Sawinie, którą odprawił ks. kan. Tadeusz Kawala. Okolicznościową homilię wygłosił ks. kan. Dionizy Pietrusiński. Podczas uroczystości nie zabrakło pocztów sztandarowych i kompanii reprezentacyjnej WP garnizonu Hrubieszów. Po zakończeniu Mszy św. poczty sztandarowe, wojsko, kombatanci, goście i mieszkańcy udali się pod położony w sąsiedztwie pomnik. Tutaj, przy melodii hymnu narodowego, poczet sztandarowy wciągnął flagę państwową na maszt. Bryłę pomnika poświęcił ks. kan. Kawala, który w przemówieniu zaakcentował naszą odpowiedzialność za dzisiejszą Ojczyznę. Później odbył się apel poległych, przygotowany przez wicestarostę powiatu chełmskiego, Eugeniusza Wilkowskiego. Po tej części uczestnicy przeszli do szkoły, gdzie wysłuchali części artystycznej. Młodzież przypomniała najważniejsze polskie utwory patriotyczne i religijne, poczynając od Bogurodzicy. Odbyło się także otwarcie wystawy Powstanie styczniowe w oczach potomnych, gromadzącej pamiątki z terenu gminy Sawin, przygotowanej m.in. przez Elżbietę Steć i Elżbiętę Kozak.

Pomnik powstał dzięki zaangażowaniu: ks. kan. Tadeusza Kawali - dziekana dekanatu Chełm-Zachód, ks. kan. Mieczysława Marszałka - proboszcz parafii Sawin, Starostwa Powiatowego w Chełmie, a szczególnie wicestarosty Eugeniusza Wilkowskiego i dyrektora Wydziału Kultury, Stanisławy Dobrowolskiej, władz samorządowych Sawina - wójta Andrzeja Mazura i przewodniczącego Rady Gminy Huberta Wicińskiego, a także Społecznego Komitetu Upamiętniania Tradycji Powstania Styczniowego na Ziemi Chełmskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Święta, księżna i klaryska

Niedziela Plus 38/2022, str. VI-VII

[ TEMATY ]

św. Kinga

polona.pl

Odkrycie żup solnych w Bochni przez św. Kingę, obraz Floriana Stanisława Cynka

Odkrycie żup solnych w Bochni przez św. Kingę, obraz Floriana Stanisława Cynka

Święta Kinga (Kunegunda) należy do grona wybitnych i świątobliwych księżniczek związanych z domem Piastów przez małżeństwa lub z niego się wywodzących. Były nimi: św. Jadwiga Śląska oraz błogosławione Jolanta i Salomea.

Kinga pochodziła z dynastii Arpadów, urodziła się 5 marca 1234 r. Była córką króla Węgier Beli IV i Marii, córki cesarza bizantyjskiego Teodora I. Dwór węgierski wyróżniał się w owym czasie bogactwem, okazałością i poziomem kultury. Splendoru dodawała mu królowa Maria, wprowadzając bizantyjski ceremoniał i przepych.
CZYTAJ DALEJ

Media: Morze Kaspijskie wysycha w zawrotnym tempie

2025-07-24 19:32

[ TEMATY ]

Morze Kaspijskie

wikipedia/Rassim

Morze Kaspijskie

Morze Kaspijskie

Poziom wody w Morzu Kaspijskim spadł do najniższego poziomu w historii obserwacji - tafla wody znajduje się na wysokości 29 metrów poniżej poziomu morza - poinformował w czwartek portal Times of Central Asia.

Szczególnie szybko wysychają północne obszary zbiornika, na wybrzeżu należącym do Rosji i Kazachstanu. Eksperci alarmują, że cofanie się wody zagraża kluczowym ekosystemom, a szkody w bioróżnorodności można zaobserwować już teraz.
CZYTAJ DALEJ

Wolontariat misyjny – pomysł nie tylko na czas wakacji

2025-07-24 16:20

[ TEMATY ]

wolontariat misyjny

Adobe Stock

Około tysiąca osób - począwszy od tych jeszcze niepełnoletnich aż po emerytów - wyrusza rocznie z Polski na wolontariat misyjny. O tym, czym jest wolontariat misyjny i jak zróżnicowane jest to zjawisko a także o tym, że wolontariusz musi mieć pomysł na siebie i przejść odpowiednie przygotowanie mówi w rozmowie z KAI ks. dr Maciej Będziński, dyrektor krajowy Papieskich Dzieł Misyjnych.

Maria Czerska (KAI): Co to jest wolontariat misyjny?
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję