W podlaskiem, gdzie są największe w kraju skupiska wiernych Kościoła Prawosławnego, pokarmy święcone są w cerkwiach przez cały dzień, po porannych liturgiach. Podobnie w świątyniach greckokatolickich w Przemyskiem, Warszawie oraz w grekokatolickich społecznościach, rozproszonych w innych terenach Polski. Do cerkwi greckokatolickich przychodzą też licznie Ukraińcy pracujący czasowo w Polsce, a będący wiernymi Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.
W Białymstoku liturgii św. Bazylego Wielkiego, z poświęceniem chleba i wina, przewodniczył rano w katedrze św. Mikołaja abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Tradycją Kościołów wschodnich Wielkiej Soboty jest również odwiedzanie cmentarzy. Zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa odwiedzi dziś groby zmarłych metropolitów i duchownych spoczywających na Cmentarzu Wolskim w Warszawie.
W Wielką Sobotę w Kościołach wschodnich wciąż obowiązuje ścisły post. Pierwszym posiłkiem bez postu będzie dla wiernych Kościołów wschodnich dopiero jutrzejsze wielkanocne śniadanie. W niektórych rodzinach spożywane bywa wcześnie rano, po powrocie z nocnych, wielogodzinnych uroczystości paschalnych, które kończą się nad ranem.
Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną, a potem sprawuje Eucharystię.
Reklama
W tym roku grekokatolicy i prawosławni świętują Wielkanoc 8 kwietnia, a więc tydzień po łacinnikach.
Różnica wynika ze stosowania kalendarza juliańskiego, a nie gregoriańskiego, oraz nieco innego sposobu wyznaczania daty tych świąt. We wszystkich Kościołach wypadają one w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca, ale Wschód dodaje do tego jeszcze jeden warunek: nie może to być wcześniej niż wiosenne zrównanie dnia z nocą (co wiąże się z obchodami Paschy żydowskiej). W efekcie bywa tak, że Wielkanoc obchodzi się wspólnie, ale i tak, że różnica może dochodzić nawet do pięciu tygodni.
W Polsce Kościół greckokatolicki tworzą dwie eparchie (diecezje): archidiecezja przemysko-warszawska, którą kieruje abp Eugeniusz Popowicz i diecezja wrocławsko-gdańska pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.
Liczba grekokatolików w Polsce szacowana jest na ok. 50 tys. Mieszkają oni w zwartych skupiskach m.in. w województwach: podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim.
Precyzyjnych statystyk dotyczących liczby prawosławnych w Polsce nie ma. Przedstawiciele Cerkwi szacują, że jest ich blisko 500 tys. Połowa z nich mieszka w północno-wschodniej Polsce. Natomiast według danych GUS, w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób. Mniej więcej tyle samo wykazują badania prowadzone przez Kościół katolicki, w których liczeni są wierni prawosławni, zamieszkujący diecezje i parafie rzymsko-katolickie.