Bogu samemu chwała
w Jezusie Chrystusie
przez Maryję i św. Józefa!

Historia ta związana jest z pewnym kapłanem, żyjącym w XIX-wiecznej Francji, człowiekiem poszukującym nade wszystko woli Bożej.
Duch Święty obdarzył go łaską charyzmatu założycielskiego. Pragnienie, które ks. Piotr Noailles odczytał w swoim sercu: żyć jednością i komunią braterską tak jak Święta Rodzina, stało się udziałem wielu ludzi, którzy wyruszyli w drogę śladami Mistrza z Nazaretu.
„I tak, moje córki, odtąd nic nie może zatrzymać was w drodze...
Idźcie naprzód! Rośnijcie w liczbę i cnoty, a wasze ręce niech na wszystkie strony rzucają Boże ziarno dobrych uczynków i dobrego przykładu” (Przedmowa z Reguł Generalnych).
Oglądając stare albumy ze zdjęciami przyglądam się Siostrom, które poprzedziły mnie na tej drodze... Nie było nam dane się spotkać, lecz każda z tych kobiet oddanych Bogu jest mi bliska przez to samo doświadczenie łaski charyzmatu: „Jesteśmy posłane budować jedność i być znakami komunii braterskiej, aby świat uwierzył” (art. 119 Konstytucji).
Od chwili powstania Zgromadzenia (Francja, Bordeaux - 1820 r.) ks. Piotr Noailles rozsyła swe duchowe córki na wszystkie strony świata, do wszystkich ludzi, by „wraz z ich Aniołami towarzyszyły im na tej łez dolinie i przyprowadzały ich do Chrystusa”.
Ziarno charyzmatu Świętej Rodziny zostaje więc rzucone z całą obfitością Bożej łaski w glebę świata.
Patrzę znów na starą fotografię... Oto Siostry Świętej Rodziny - pielęgniarki w łódzkim szpitalu.
Te „francuskie Siostry” (często nazywane tak przez pacjentów) wyglądają dostojnie w swoich czarnych, długich habitach. Z ich twarzy promieniuje radość, ciepło, zwyczajna, ludzka życzliwość, nadzieja... Lecz zdjęcie nie powie mi wszystkiego: nie pokaże codziennych trudów, zmęczenia i poświęcenia w służbie człowiekowi.

Spotkanie dwóch pragnień - Fundacja na ziemi łódzkiej

Jest wiosna 1934 r. biskup łódzki Wincenty Tymieniecki już od dawna dostrzega szczególną potrzebę na terenie swojej diecezji. W Łodzi działają jedynie szpitale protestanckie i żydowskie, brakuje szpitala katolickiego.
Stąd rodzi się projekt utworzenia szpitala prowadzonego przez siostry zakonne i lekarzy katolickich. Pojawia się okazja, gdy w kwietniu tego roku wystawiono w centrum miasta, przy ul. Wigury 19, na sprzedaż byłą Klinikę Unitas.
Przez Ojców Oblatów Maryi Niepokalanej polskie dziewczęta poznają charyzmat Zgromadzenia i wyjeżdżają na formację do Francji i Belgii. Pragnieniem Przełożonej Generalnej Matki Gonzagi Fourneau jest założenie Fundacji w Polsce, by polskie Siostry mogły powrócić do swego ojczystego kraju. Na zaproszenie bp. Tymienieckiego Siostry po raz pierwszy przybyły do Polski 6 kwietnia 1934 r. Od tego czasu Siostry Świętej Rodziny z Bordeaux na trwałe wpiszą się w krajobraz miasta.
Niedziela Trójcy Przenajświętszej - 27 maja 1934 r. przechodzi do historii jako początek Fundacji Zgromadzenia na ziemiach polskich. Wtedy to Siostry uczestniczyły w pierwszej Mszy św. celebrowanej przez o. Teofila Nandzika OMI.
Pisana przez nie kronika przybliża wyjątkowość tej chwili:
„Kochane Siostry, zaczynacie dzisiaj pisać nowy rozdział w historii waszej rodziny zakonnej.(...) Przychodząc tutaj stałyście się »Krzysztofami« albo »nosicielkami Jezusa Chrystusa«, to jest to, czego Bóg, Kościół i wasze Zgromadzenie oczekuje od was” (Z homilii mszalnej).
W uroczystość Chrystusa Króla miało miejsce otwarcie Szpitala Świętej Rodziny. Oficjalnego otwarcia dzieła dokonał następca bp. Tymienieckiego - bp Tomczak.
Pierwszą przełożoną szpitala była s. Paula Lazar, mająca do pomocy asystentki z wieloletnią praktyką pielęgniarską: s. Weronikę Majnusz i s. Józefinę Szmidt.
W okresie 1934-36 r. przybyło do Łodzi 26 Sióstr. Przedwojenne pięciolecie było dla nowej placówki okresem organizacji wewnętrznej.
Przez ok. 23 lata dom przy ul. Wigury 19 był jedyną placówką Świętej Rodziny w Polsce, przyczynił się też do wielkiego dobra w trudnym czasie wojny.

Ziarna dobrych czynów

Na początku fundacji działalność była ściśle pielęgniarska. Siostry wykonywały też wszystkie prace związanez utrzymaniem placówki: administracja, zaopatrzenie, organizacja pracy.
Z relacji starszych mieszkańców Łodzi i osób związanych ze szpitalem wynika, że Siostry cieszyły się dużym uznaniem. Szpital Świętej Rodziny uchodził za najlepiej prowadzony, czysty, dobrze zorganizowany, gdzie chory otrzymywał staranną opiekę i był otoczony serdeczną atmosferą.

W „Wichrach wojny”

Gdy z początkiem wojny szpital został zajęty przez Niemców, pozostawiono w nim Siostry, ponieważ były między nimi obywatelki niemieckie, pochodzące z Górnego Śląska. Okupant narzucił im jednak kierownictwo niemieckie oraz warunki zbliżone do życia w lagrze. Szary, duży dom Sióstr zwrócony czterema fasadami ku miastu, dzielił jego trwogę, kryjąc w sobie nadzieję przetrwania.
Istniał i działał dzięki mądrej i pełnej męstwa przełożonej - s. Pauli Lazar.
W szpitalu zakryto przede wszystkim emblematy Świętej Rodziny, umieszczając na nich płytę z napisem w języku niemieckim „Erwin Payer Krankenhause”. Zwolniono natychmiast dyrektora szpitala i polskich lekarzy. Lekarzem naczelnym został dr Hans Schulz, którego wrogość do religii przejawiła się od pierwszej chwili zdjęciem krzyży i religijnych obrazów w salach chorych. Zmusił Siostry do zdjęcia habitów, wobec czego musiały nosić specjalne fartuchy pielęgniarskie i suknie.
Wbrew tym wszystkim działaniom Matka Paula zabiegała o godne życie sióstr, o pomoc dla potrzebujących i uciśnionych. Dobroczynność świadczona biednym była dla niej charakterystyczna. Nikt nie odchodził bez pocieszenia. Ludzie mawiali, gdy ktoś był w naglącej potrzebie: „Idź do Świętej Rodziny, tam cię wspomogą”.
Działalność zewnętrzna Sióstr stała się bardzo ograniczona, lecz wewnątrz domu toczyła się inna, ta „podziemna”, podejmowana przez Siostry z narażeniem życia.
W okresie wzmożonego głodu Siostry organizowały tajną kuchnię, wydając dziennie 80 gorących posiłków. Garnki z zupą były spuszczane na sznurze przez przewód na brudną bieliznę, idący z IV piętra do pralni w suterenie. Obok było zamaskowane wyjście na ulicę przez ruchomą kratę okienną. Ludzie jedli na miejscu i zabierali porcje dla pozostałych w domu. Kuchnia działała przez dwa miesiące, dopóki nie została wykryta. Siostry jednak nie poddawały się.
Brały udział w akcji pomocy, organizując „gwiazdkę” w pierwsze Święta Bożego Narodzenia czasu wojny. W Szpitalu Świętej Rodziny podczas okupacji znajdowali schronienie uciekinierzy: tak Polacy, jak i obcokrajowcy; kapłani zbiegli z transportów kierowanych do obozów, dwie pary małżeńskie, przeznaczone do pracy w Niemczech, dziewczynka podrzucona u wejścia, wychowywana później w szpitalu.
Proszący o pomoc otrzymywali tu żywność i odzież, również dokumenty po zmarłych Niemcach. Pod dostarczane adresy Siostry wysyłały paczki żywnościowe więźniom w obozach. Jak relacjonuje dziennik, liczba przygotowywanych paczek dochodziła do 200 miesięcznie.
Tu zatrzymywały się Siostry z innych rozproszonych Zgromadzeń, nocowali Ojcowie Oblaci przejeżdżający przez Łódź, przychodzili na posiłki klerycy oblaccy i Misjonarze Świętej Rodziny służący w wojsku niemieckim. W roku 1945 zamieszkał tu powracający z wygnania bp Włodzimierz Jasiński, zanim udało się uporządkować dom biskupi przy ul. Skorupki.
I tak stare mury domu przy ul. Wigury 19 stały się nie tylko milczącym świadkiem przetrwania wojny, ale również dzisiaj przypominają historię życia tylu Sióstr, których ofiarna służba została jak ziarno posiana w głąb łódzkiej ziemi.

Rozwój działalności

Lata powojenne obfitują już w różnorodną działalność apostolską podejmowaną przez Siostry.
Z biegiem lat odpowiadają one na konkretne potrzeby środowiska lokalnego: angażują się w posługę charytatywną, w pracę katechetyczną, pracę przy parafiach, wyjeżdżają na misje.
W roku 1957 bp Michał Klepacz ofiarowuje Siostrom dom mieszczący się w Arturówku przy ul. Żuczej 38, w którym wcześniej mieściło się Małe Seminarium. Po koniecznym remoncie budynek zostaje otworzony dnia 15 sierpnia jako dom nowicjatu Sióstr Świętej Rodziny.
W tym szczególnym, przypominającym leśniczówkę domu przeżywała swój czas nowicjatu większość Sióstr. Dla wielu zaś mieszkańców z okolicy dom przy ul. Żuczej 38 to wspomnienia ze spotkań katechetycznych i rekolekcyjnych, związanych z wieloletnią działalnością wychowawczą wśród dzieci i młodzieży.
Z czasem powstaje coraz więcej domów zakonnych, gdzie Siostry zaznaczają swą obecność przez codzienną służbę, modlitwę i ofiarę.
Dziękując Bogu za 70 lat naszej obecności na terenie Polski, kontynuujemy nadal naszą misję, chcemy być blisko każdego człowieka: chorego, poszukującego pomocy i wsparcia. Dziś można spotkać Siostrę Świętej Rodziny nie tylko w szpitalu, ale także w przedszkolu, na katechezie w szkole, w dziełach charytatywnych Caritas diecezjalnych.
Od 1991 r. Siostry pracują też na terenie Białorusi. Są wśród nas misjonarki, pielęgniarki, przedszkolanki, katechetki - jesteśmy otwarte na każde działanie, przez które realizujemy naszą misję bycia Rodziną i świadczenia, że komunia między ludźmi jest możliwa w Jezusie Chrystusie.

Siostry Świętej Rodziny z Bordeaux
Dom Prowincjalny
ul. V Poprzeczna 20
94-611 Warszawa
tel. (0-22) 815-49-35
fax (0-22) 812-68-89
e-mail: rodzina@hot.pl
www.rodzinasfb.warszawa.opoka.org.pl