Reklama

Śladami „Króla Instrumentów” w diecezji legnickiej (9)

Niedziela legnicka 48/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Od XIV w. Wałbrzych znany był z wydobycia, początkowo rud metali, srebra i ołowiu, potem węgla. Pierwsze wzmianki o kopalniach węgla pochodzą: z 1561 r. w Białym Kamieniu, z 1586 r. w Sobięcinie i z 1594 r. w Starym Zdroju. Rozwój górnictwa węglowego (a także tkactwa) przypada na XVII-XVIII w. Powstają duże osady górnicze, skupiające ludność zajmującą się głównie pracą w pobliskiej kopalni. Jedną z takich osad jest Sobięcin (pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1305 r.) W XIX w. w wyniku napływu ludności z Czech, Śląska i Niemiec stał się jednym z największych osiedli górniczych w Wałbrzychu. Ponieważ byli to w większości katolicy, w latach 1871-73 wybudowano dla nich kaplicę z sierocińcem pw. św. Barbary. Dla ciągle powiększającej się liczby wiernych kaplica okazała się za mała. Postanowiono wybudować kościół, który wzniesiono w latach 1908-10.
1 października 1920 r. powstała parafia pw. św. Józefa Oblubieńca, której pierwszym proboszczem został w 1921 r. ks. Paweł Teikert. Od 1983 r. proboszczem tej parafii jest ks. Tadeusz Szacoń.
Kościół zbudowany został z muru pruskiego, a jego ściany wyłożono impregnowanym korkiem. Budowla na planie prostokąta, z nawą główną przykrytą dwuspadowym dachem, pod którym umieszczono rząd okien, ma po obu stronach niższe nawy boczne, z dachami pulpitowymi (jednospadowe). Z lewej strony świątyni, pomiędzy nawą główną i boczną, usytuowano czworoboczną wieżę. Wieża dla kontrastu z nawami ma dach płaski, w formie czworokąta, pośrodku którego umieszczono krzyż.
We wnętrzu trójnawowej świątyni uwagę zwraca drewniany, płaski strop z namalowanymi freskami Świętych. Nawy boczne wyznaczają, w górnej części ściany z rzędem podwójnych okien, pomiędzy którymi umieszczono drewniane filary, łączące nawy ze stropem. W środkowej części naw biegnie empora, zakończona balustradą, której pięknym wykończeniem jest ciąg arkad. Taki sam drewniany, arkadowy ciąg oddziela nawę główną od naw bocznych, w ich dolnej części, gdzie arkady wsparte są na drewnianych kolumnach. W prezbiterium, na jego tylnej ścianie, widoczne są cztery okna z witrażami, pod którymi zawieszone są figury czterech Ewangelistów. Pomiędzy oknami, w środkowej części prezbiterium, na jego tylnej ścianie znajduje się krzyż z figurą ukrzyżowanego Pana Jezusa, pod którym stoją figury Matki Bożej i św. Jana Ewangelisty. Po obu stronach prezbiterium, w nawach bocznych, zbudowano ołtarze poświęcone Matce Boskiej Częstochowskiej oraz patronowi kościoła i parafii św. Józefowi.
Nad wejściem głównym, naprzeciw prezbiterium znajduje się empora organowa. W jej środkowej części, na tle ozdobionych witrażami okien ustawiono organy. Zbudowała je Firma Schlag und Söhne ze Świdnicy (OPUS 894). Neogotycki, ciemnobrązowy, drewniany prospekt pięknie komponuje się z całym wnętrzem świątyni. Złożony jest z pięciu pionowych części, przedzielonych płaskimi filarami, z których każdy zakończony jest pinaklem (małą wieżyczką). Na jego szczycie umieszczono kwiaton. Każda z części prospektu, wypełniona piszczałkami, zakończona jest wimpergą (dekoracyjny szczyt) i ozdobiona żabkami. W podstawę prospektu, w jego środkową część, wbudowany jest kontuar, złożony z dwóch manuałów i klawiatury pedałowej. Każdy z dwóch manuałów zawiera 54 klawisze w skali 1C - 5F (C - f3), a klawiatura pedału o skali 1C - 3D (C - d1) posiada 27 drewnianych klawiszy. 16 registrów umieszczonych nad II manuałem włącza 10 głosów organowych i urządzenia dodatkowe.
Zespół brzmieniowy manuału I:
Prinzipal 8´, Gambe 8´, Octave 4´, Progr. Harm. 2 - 3 fach.
Zespół brzmieniowy manuału II:
Geigen - Prinzipal 8´, Gedeckt 8´, Salizet 8´, Travers Flöte 4´.
Zespół brzmieniowy pedału:
Subbas 16´, Violoncello 8´.
Z powyższego zestawienia wynika, że organy nie posiadają głosów języczkowych. Składają się głównie z Pryncypałów, Fletów i głosów smyczkowych. Pryncypały (z łac. principalis - główny, zasadniczy) to podstawowy i najważniejszy głos organowy, o jasnym, pełnym dźwięku, który nie ma odniesienia do innego instrumentu. W manuałach podstawą jest Pryncypał 8´, w pedale Pryncypał 16´. Istnieją odmiany brzmieniowe Pryncypału, np. Pryncypał fletowy, o barwie pośredniej między Pryncypałem a Fletem lub Pryncypał skrzypcowy, który występuje w opisywanych organach jako Geigen - Principal 8´. W skład Pryncypałów wchodzą głosy zasadnicze (Pryncypał 32´, 16´, 8´), poboczne (głosy kwintowe i tercjowe) oraz mieszane (Mikstury). Instrument wyposażony jest w urządzenia dodatkowe, do których należą: Tutti, Tremolo oraz połączenia: Manual - Koppel, Pedal - Koppel zu I, Super Oct. - Kop. II an I, Sub. Oct - Kop. II an I oraz włącznik Kalkant. Jest to instrument o trakturze pneumatycznej, z jednym miechem magazynowym, napędzanym elektrycznie.
Organy w kościele św. Józefa Oblubieńca w wałbrzyskiej dzielnicy Sobięcin są kolejnym instrumentem zbudowanym przez Firmę Schlag und Söhne. Ta świdnicka Firma zbudowała wiele instrumentów w naszych kościołach. Każdy z nich jest inny, ma swoją indywidualną dyspozycję i prospekt. Ale każdy z tych instrumentów odpowiednio dopasowany do wnętrza świątyni zachwyca swoim pięknem.
Dziękujemy proboszczowi ks. Tadeuszowi Szaconiowi za udostępnienie organów.

W artykule wykorzystano informacje z książki Wałbrzych zarys monografii miasta na tle regionu S. Michalkiewicza

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nie żyje 45-letni kapłan diecezji płockiej

2025-06-06 19:00

[ TEMATY ]

ksiądz

śmierć

Płock

Pixabay.com

Z głębokim żalem informujemy, że 5 czerwca 2025 r. zmarł śp. ks. Krzysztof Szuliński - kapelan Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku i kapelan DPS Brwilno. Odszedł do Pana w wieku 45 lat, w 19. roku kapłaństwa.

W czwartek 5 czerwca na terenie rzymskokatolickiej parafii pw. św. Zygmunta znaleziono ciało mężczyzny. O sprawie natychmiast została powiadomiona policja. Według wstępnych ustaleń do śmierci księdza nie przyczyniły się osoby trzecie.
CZYTAJ DALEJ

Wiedeń: Arnold Schwarzenegger zagrał na gigantycznych organach w katedrze św. Szczepana

2025-06-05 13:19

[ TEMATY ]

Wiedeń

Arnold Schwarzenegger

katedra św. Szczepana

Adobe Stock

Katedra św. Szczepana w Wiedniu

Katedra św. Szczepana w Wiedniu

Gwiazda Hollywood i były gubernator Kalifornii Arnold Schwarzenegger złożył w środę po południu niespodziewaną wizytę w wiedeńskiej katedrze św. Szczepana. Wizyta rodowitego Styryjczyka, który przebywał w stolicy Austrii na konferencji klimatycznej World Summit odbywającej się w Hofburgu, odbyła się z zachowaniem najwyższej dyskrecji - nawet personel katedry został o niej poinformowany dopiero na krótko przed jego przybyciem.

Schwarzenegger został oprowadzony po katedrze przez proboszcza ks. Antona Fabera, gdzie mógł zobaczyć między innymi baptysterium i ołtarz główny. Odbył się również ekskluzywny koncert organowy. 77-letni były polityk i aktywista klimatyczny sam zagrał na olbrzymim instrumencie. W międzyczasie w dolnym kościele odbywały się nieszpory, a katedra pozostała otwarta dla wiernych.
CZYTAJ DALEJ

Łódź: zakończenie Ekumenicznej Szkoły Biblijnej

2025-06-07 15:15

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

Julia Saganiak

W Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi zakończyła się 5. edycja Ekumenicznej Szkoły Biblijnej, zainicjowana przez Archidiecezję Łódzką oraz łódzki oddział Polskiej Rady Ekumenicznej.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję