Nakładem Wydawnictwa Św. Pawła ukazała się książka Zofii Kossak-Szczuckiej Puszkarz Orbano. Ta napisana z rozmachem i polotem powieść nawiązuje do czasów oblężenia Konstantynopola przez sułtana Muhammeda II w roku 1543. Oparta jest, jak wyjaśnia we wstępie autorka, na faktach historycznych: "Wszystko, co dotyczy ówczesnego układu sił politycznych lub wojskowych, stosunków wyznaniowych, społecznych i narodowościowych, oblężenia Konstantynopola, przeciągnięcia floty tureckiej dwunastokilometrowym lądowym szlakiem przez wzgórza leżące między Morzem Marmara a Złotym Rogiem - jest ściśle historyczne". Autentyczna jest również postać głównego bohatera książki. Prawie wszystkie ówczesne kroniki opisujące upadek Konstantynopola wymieniają Orbana, genialnego puszkarza, renegata o nie ustalonej narodowości, którego działa przyczyniły się do zdobycia grodu.
Pierwsze wydanie książki ukazało się w księgarniach przed wojną, w roku 1936. Problemy, jakie ukazuje autorka są jednak aktualne w każdym czasie i każdej epoce. Wybory moralne, jakich dokonują bohaterowie, kwestia ludzkiej godności, dumy, odpowiedzialności za los swego narodu, rodziny i najbliższych, to bez wątpienia problemy uniwersalne, które mogą fascynować również współczesnego czytelnika. Mimo że w powieści znajdują się wyrazy tureckie i greckie - to na końcu książki są objaśnienia tzw. trudnych wyrazów. Np. aga - znaczy po turecku naczelnik, buńczuk - to drzewo z ogonem końskim, oznaka godności baszy, jasyr zaś - to niewola.
Książkę warto przeczytać tym bardziej, że autorką jest jedna z najwybitniejszych polskich pisarek, wnuczka Juliusza Kossaka. Napisała wiele powieści historycznych, m.in. Krzyżowców, Błogosławioną winę czy Dziedzictwo. Na wakacje może to być doskonała lektura.

Zofia Kossak "Puszkarz Orbano", Edycja Świętego Pawła Częstochowa 2003.