Reklama

Wiara

Znaczenia biblijnych imion

W ostatnich latach ok. jednej trzeciej dzieci w Polsce otrzymało imiona biblijne. Czy wiemy, co one znaczą?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Imiona nadawane dzieciom brane są spośród dotąd używanych. Bywają to imiona popularne, modne albo ładnie brzmiące, imiona świętych i innych sławnych ludzi, imiona z książek i filmów, imiona krewnych. Znaczna większość z nich pochodzi z innych języków i nie zastanawiamy się nad ich znaczeniem. Można się wprawdzie dowiedzieć, że imię Zofia pochodzi od greckiego sofia – mądrość itd., ale z reguły takie objaśnienia nie są szerzej znane.

Imiona ludzi pierwotnie zawsze coś znaczyły, nawet jeśli nie znamy ich pochodzenia. Ponieważ nie ma zwyczaju tłumaczenia imion, nie pamiętamy, że starożytne imiona hebrajskie i greckie były dla ówczesnych ludzi zrozumiałe.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Imiona mówią o Bogu

W Biblii liczne imiona męskie są dwuczłonowe, a jeden element tego imienia to imię Boże. W nauce nazywa się je imionami teoforycznymi („niosącymi Boga”). Imiona hebrajskie zawierały bowiem słowo „Bóg” – El, albo też imię Boże Jahwe, skracane do Jo lub Ja. Niektóre takie imiona zostały przełożone. Hebrajskie imię Natanael (Nataniel, w skrócie Natan) to po grecku Teodor, a po polsku Bożydar albo Bogdan – „dany przez Boga”. Taki sam sens ma imię Jonatan. Odpowiednik żeński tego imienia to Dorota, grecka Dorothea. Bogumił jest odpowiednikiem greckiego imienia Teofil, a Bogusław wywodzi się od Teodozjusza.

Reklama

Popularny Jan to po hebrajsku Johanan – „Jahwe łaskawy”. Imię Jezusa – Jehoszua znaczy „Jahwe-zbawia”. Łazarz z Ewangelii to po hebrajsku Eliezer – „Bóg-mi-pomocny”. Mogą istnieć imiona kobiece tego rodzaju, np. Elżbieta, po hebrajsku Eliszeba, co przypuszczalnie znaczy „Bóg-mi-szczęściem”. Grek Tymoteusz byłby po polsku Czcibogiem, z kolei Tymon to Czciciel.

Imiona tego rodzaju noszą w Biblii również aniołowie. Nie ma zwyczaju ich przekładania, ale warto je rozumieć. Trzech archaniołów to Michał, Gabriel i Rafał: Michael – „kto-jak-Bóg”; Gabriel – „mocny-Bóg”; Rafael – „uleczył-Bóg”.

Imiona mówią o ludziach

W Księdze Rodzaju napotkamy imiona pierwszych ludzi – Adama i Ewy. Słowo „Adam” oznacza kogoś z ziemi, ogólniej zaś człowieka i ludzkość. Ewa, po hebrajsku Hawwa – Żywiąca, co próbowano przetłumaczyć jako „Żywia”. Oba te imiona odnoszą się w pewien sposób do ogółu ludzi, jako że pierwsi ludzie symbolizują nas wszystkich: stworzonych przez Boga, a zarazem grzesznych.

Wielu imion biblijnych, jak Mojżesz i Aaron, nie potrafimy dziś przekonująco objaśnić. Na temat imienia Maria istnieją dziesiątki przypuszczeń. Może znaczyło: miła, może: wzniosła, może: piękna. W każdym razie trzeba sprostować opinię, jakoby po hebrajsku imię to brzmiało Miriam, ta forma bowiem pojawiła się wśród Żydów dopiero we wczesnym średniowieczu, a w starożytności była zupełnie nieznana. Pierwotne brzmienie hebrajskie to Mariam.

Na popularności zyskało w Polsce imię króla Dawida, choć zapewne pod wpływem nie Biblii, lecz kultury anglosaskiej, gdyż w Anglii i Ameryce należy ono do najczęstszych. Przypuszczalnie znaczyło: krewny, bliski. Król ten przyjął je dopiero wtedy, gdy objął władzę, ponieważ na starożytnym Wschodzie był taki zwyczaj.

Reklama

Biblijne imiona kobiece najczęściej podkreślały urodę. Tamara to palma, Estera – gwiazda, Sara – księżniczka. Anna i Hanna, hebrajskie Hannah, znaczy: łaska, wdzięk. Łaciński odpowiednik to gratia, czyli Gracja, a po litewsku – Grażyna. Do tej grupy należą imiona córek Hioba (por. Hi 42, 14), które różnie bywają przekładane; ja proponuję: Gołąbka, Kasjana i Czarnooka. Dzieje Apostolskie wspominają Tabitę, czyli Dorkas – po polsku Sarenkę, oraz Rode, czyli Różę.

Imiona biblijne mogą wskazywać też na inne cechy. Imiona Tobita i jego syna Tobiasza pochodzą od hebrajskiego słowa tob – dobry. Najbliższy odpowiednik polski to Dobromir (w Słowenii natomiast częste jest imię Dobran). Debora z Księgi Sędziów to pszczółka. Judyta to Judejka, Żydówka (analogicznie Krystyna znaczy chrześcijanka).

W Biblii mamy też postacie o imionach greckich. Rozmówca Jezusa – Nikodem, imię ostatnio bardzo popularne, to jakby „zwycięski lud”. Chrześcijanie też takie tworzyli. Grzegorz to Gregorios – czuwający. Krzysztof to Christoforos – niosący Chrystusa.

Oczywiście, sporo jest takich imion w różnych kulturach. Leon to po grecku lew. Nasz Mieszko to być może Miś; po rosyjsku Misza to połączenie imienia Michał z misiem właśnie. Popularna Urszula pochodzi od łacińskiego ursus – niedźwiedź, bo Ursula to zdrobnienie w rodzaju żeńskim, czyli jakby „Misia”.

Apostołowie

Co oznaczały imiona Apostołów Jezusa? Ich przywódcy Jezus nadał imię aramejskie Kefa(s), po grecku – Petros. Istotę naszego imienia Piotr najlepiej oddaje po polsku słowo Skalnik, gdyż Petros to forma męska od petra – skała, głaz. Notabene po francusku pierre to kamień, a więc Pierre (Piotr) brzmi identycznie.

Reklama

Pierwotne imię Piotra, Szymon, tożsame z Symeonem, może pochodzić od słów hebrajskich „wysłuchał Jahwe”. Jego brat – Andrzej nosił imię greckie, gdyż Andreas oznacza mężnego. O Janie była już mowa. Jego brat, Jakub, nosił imię patriarchy Izraela. Znaczenie tego imienia jest niepewne, gdyż jego etymologie z Księgi Rodzaju mają charakter ludowy (por. Rdz 25, 24-26; 27, 36).

Filip to popularne imię greckie, które wsławili królowie macedońscy – oznacza miłośnika koni. Bartłomiej to właściwie przydomek od imienia ojca – Bar-Tolmaj, syn Tolmaja. Przydomkiem jest też imię Tomasz, gdyż po aramejsku, w języku Jezusa i Apostołów, thoma oznacza bliźniaka, dlatego nazywano go też Didymos (por. J 20, 24), co po grecku znaczy „bliźniak”.

Mateusz to po aramejsku Mattai. Imię to bywało wyjaśniane jako skrócona forma od Mattanja bądź Mattitja (Matatiasz) – „podarunek Jahwe”. Inna forma tego imienia to Matthias, czyli Maciej: imię Apostoła, który zastąpił Judasza.

Wśród Apostołów byli jeszcze drugi Jakub (syn Alfeusza) oraz drugi Szymon, nazywany Zelotą lub Kananejczykiem. Pod różnymi imionami występuje Tadeusz. W części starożytnych rękopisów Ewangelii czytamy: Lebbeusz. Równolegle jest mowa o Judzie, synu Jakuba, co uważa się często za drugie imię Tadeusza, choć raczej była to inna osoba – jeden zastąpił drugiego. Ów Tadeusz nosił aramejskie imię Taddi, przypuszczalnie powstało ono jako zniekształcenie greckiego Teudasa albo Teodora.

Juda to imię jednego z praojców Izraela, o nieznanym nam znaczeniu. Nosiło je dwóch Apostołów – Juda, syn Jakuba, oraz Juda o przydomku Iskariota, czyli po polsku Judasz. Z jego powodu imię to nie bywa, oczywiście w chrześcijaństwie, nadawane.

Obok dwunastu Apostołów mamy też apostoła pogan – św. Pawła. Nosił on biblijne imię Saul, spolszczane na „Szaweł”, ale w świecie greckim używał podobnego imienia Paulos, od łacińskiego Paulus – mały, skromny.

Najczęstsze imię męskie w Polsce to Piotr (według rejestru PESEL – blisko 700 tys.). Potem są kolejno: Krzysztof, Andrzej, Tomasz, Paweł, Jan. Wśród kobiet najczęstsze są Anna (ponad milion), Katarzyna i Maria. Nadajemy dzieciom imiona chrześcijańskie.

2024-08-27 14:29

Oceń: +15 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ks. prof. Witczyk: Jan Paweł II był papieżem Pisma Świętego

[ TEMATY ]

Jan Paweł II

Biblia

Adam Bujak

Od 4 do 10 maja odbędzie się VI Ogólnopolski Tydzień Biblijny pod hasłem "Wierzę w Ciebie, Jezu Chryste, Synu Boży". W tym roku organizatorzy - Stowarzyszenie Dzieło Biblijne im. Jana Pawła II - zwracają także uwagę na postać papieża Polaka, którego w rozmowie z KAI ks. prof. Henryk Witczyk nazwał papieżem Pisma Świętego.

Hasło tegorocznego Tygodnia Biblijnego związane jest z hasłem roku duszpasterskiego i dotyczy problemu wiary w Syna Bożego. Odnosi się także do tajemnicy chrztu świętego. W tym roku organizatorzy chcą także zwrócić uwagę na postać świętego papieża. - Ponieważ Dzieło Biblijne nosi imię Jana Pawła II, pragniemy wyrazić szczególne podziękowanie za dar Opatrzności, jakim był Jan Paweł II - powiedział w rozmowie z KAI ks. prof. Henryk Witczyk, przewodniczący Dzieła. Przypomniał, że Jan Paweł II został nazwany przez biblistów polskich, na wielkiej sesji jubileuszowej, która odbyła się w 2000 r. na KUL, Papieżem Pisma Świętego - Papa Sacre Pagine. Jest to dostojny tytuł, który w średniowieczu był przyznawany najwybitniejszym teologom – wyjaśnił. - Wiemy, że Jan Paweł II, najwięcej wśród wszystkich papieży prowadzących Kościół, odbył podróży apostolskich. Ich główny i pierwszoplanowy cel to niesienie Słowa Bożego ludziom w różnych częściach świata lub przybliżanie i aktualizowanie tego Słowa tym, którzy już je znają. To, jak mówił ks. prof. Witczyk, wielu osobom pomagało w trudnych życiowych sytuacjach. Organizatorzy Tygodnia Biblijnego chcą także zwrócić uwagę na propagowanie wiedzy i kultury biblijnej, jako podstawy formacji chrześcijańskiej. Zdaniem ks. prof. Witczyka, da się zauważyć wpływ Tygodni Biblijnych na świadomość katolików w tej dziedzinie. Dowodzi tego badanie, przeprowadzone w ramach powstającej na KUL rozprawy doktorskiej, poświęconej oddziaływaniu i historii Dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II. Badanie jeszcze nie zostało opublikowane. Jak mówi ks. prof. Witczyk, pokazuje ono wciąż nieduże zainteresowanie Słowem Bożym, zwłaszcza w wymiarze wspólnotowym. Stosunkowo niewiele jest tzw. kręgów biblijnych, nabożeństw Słowa Bożego czy praktyki lectio divina. Widać z kolei większe uwrażliwienie świeckich na Słowo Boże, czy też powstawanie różnego rodzaju wspólnot żyjących Słowem, takich jak np. Wspólnota Słowa i Eucharystii w Kielcach. Ks. prof. Witczyk podkreśla, że to działanie na przestrzeni ostatnich sześciu lat jawi się jako twórcze i płodne w Kościele w Polsce. - Oczywiście potrzebne są kolejne lata, żeby ta trudna, bo wymagająca zaangażowania intelektualnego i cierpliwości, a mało spektakularna, nie akcyjna praca, regularnie angażująca człowieka, jego umysł, wolę, czas, dała się zauważyć - mówi. Przewodniczący Dzieła Biblijnego w Polsce podkreślił, że w gronie moderatorów diecezjalnych Dzieła Biblijnego znajdują się najmłodsi, bardzo dobrze wykształceni bibliści polscy, którzy swoją wiedzę, zdobytą zwłaszcza na studiach zagranicznych, przekładają na zaangażowanie apostolskie w diecezjach i parafiach. Na stronie www.biblista.pl dostępne są materiały, które pomogą w przygotowaniu Tygodnia Biblijnego w diecezjach i parafiach. Razem z materiałami na VI Tydzień Biblijny organizatorzy wydali pierwszy z trzech tom materiałów przygotowujących wierzących w Polsce do Światowych Dni Młodzieży. - Będą to trzy tomy poświęcone różnym błogosławieństwom zawartym w Piśmie Świętym. Pierwszy tom to błogosławieństwa apokalipsy, adresowane do prześladowanego Kościoła pierwszych wieków. Publikacja jest opatrzona słowem wstępem kard. Stanisława Dziwisza i abp Stanisława Gądeckiego – przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.
CZYTAJ DALEJ

El. MŚ 2026 - porażka Polski w Helsinkach, osiem goli Holandii

2025-06-10 22:59

[ TEMATY ]

sport

PAP

Polska przegrała w Helsinkach z Finlandią 1:2 w swoim trzecim meczu eliminacji piłkarskich mistrzostw świata. Spotkanie było przerwane na ok. 40 minut z powodu zasłabnięcia jednego z kibiców. Występująca również w grupie G Holandia rozgromiła Maltę 8:0.

O ile zwykle bramkarze są pewną częścią polskiej reprezentacji, tym razem nie popisał się Łukasz Skorupski, który po 30 minutach gry sfaulował rywala i sprokurował rzut karny. "Jedenastkę" wykorzystał Joel Pohjanpalo (31.).
CZYTAJ DALEJ

Były wierne Chrystusowi. Trzecia rocznica beatyfikacji

2025-06-11 22:52

Marzena Cyfert

Msza w 3. rocznicę beatyfikacji s. M. Paschalis Jahn i IX Towarzyszek

Msza w 3. rocznicę beatyfikacji s. M. Paschalis Jahn i IX Towarzyszek

W trzecią rocznicę beatyfikacji s. M. Paschalis Jahn i IX Towarzyszek Mszy św. w katedrze wrocławskiej przewodniczył ks. Paweł Cembrowicz. Homilię wygłosił ks. prof. Rajmund Pietkiewicz.

– Trzy lata temu tutaj, w katedrze wrocławskiej miała miejsce beatyfikacja s. M. Paschalis Jahn oraz IX Towarzyszek. Od tego czasu 11. dnia każdego miesiąca gromadzimy się we wrocławskiej katedrze, aby modlić się przez wstawiennictwo błogosławionych męczenniczek. Polecamy Panu Bogu osoby, które doznały przemocy, aby doświadczały Bożej miłości i uzdrowienia wewnętrznego – mówił ks. Paweł Cembrowicz.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję