Syncytialny wirus oddechowy – RSV to wirus powodujący sezonowe zakażenie dróg oddechowych, szczególnie groźny dla małych dzieci i niemowląt oraz ludzi starszych, obciążonych wieloma chorobami i osób z obniżoną odpornością. W tym sezonie infekcyjnym rozprzestrzenia się wyjątkowo dynamicznie i powoduje przepełnienie oddziałów pediatrycznych.

Jak przebiega zakażenie u dzieci?

Wirus RSV u dzieci wywołuje infekcję górnych dróg oddechowych, ale u najmłodszych pacjentów, do 5. roku życia, może przebiegać również pod cięższą postacią – ostrego zapalenia oskrzeli, ostrego zapalenia oskrzelików oraz zapalenia płuc. Może się to objawiać przewlekającym się kaszlem, dusznością, przyspieszonym i świszczącym oddechem, wysiłkiem oddechowym – dziecko wciąga międzyżebrza, stęka; pojawia się wysoka gorączka.

Co robić w razie wystąpienia tych objawów u dziecka?

W każdym przypadku należy udać się do pediatry. Zarówno w gabinecie lekarza POZ, jak i w aptekach dostępne są testy antygenowe, tzw. testy potrójne, które pozwalają rozpoznać, czy mamy do czynienia z zakażeniem RSV, SARS-CoV-2 czy wirusem grypy. Choć nie istnieje leczenie przyczynowe infekcji o etiologii wirusowej i choroby te mają charakter samoograniczający, to w przypadkach wątpliwych ważne jest wykluczenie podłoża bakteryjnego choroby, które wymaga antybiotykoterapii. Infekcje wirusowe leczymy objawowo – stosujemy nawadnianie, inhalacje z solą fizjologiczną oraz w razie potrzeby leki przeciwgorączkowe, leki ułatwiające odkrztuszanie lub przeciwkaszlowe. W przypadku ciężkiego przebiegu choroby lekarz skieruje dziecko do szpitala.

Jaka jest droga zakażenia RSV?

Wirusem zakażamy się tzw. drogą kropelkową (w czasie kaszlu, kichania, mówienia i wdychania powietrza w otoczeniu nosiciela wirusa) lub przez kontakt bezpośredni – cząsteczki wirusa na powierzchniach utrzymują się nawet kilka godzin. Wirusy osadzają się na błonie śluzowej nosogardzieli lub wnikają przez spojówki oka. RSV charakteryzuje bardzo duży współczynnik reprodukcji, co oznacza, że jest to bardzo zakaźny wirus.

Jak przebiega zakażenie RSV u osób dorosłych?

Zakażenia RSV u dorosłych mają zazwyczaj łagodny przebieg, ale także mogą prowadzić do ciężkich powikłań. Najczęściej występują pod postacią tzw. przeziębień, choć nie są ich najczęstszym czynnikiem etiologicznym. Dużo częściej infekcja górnych dróg oddechowych jest powodowana przez ryno- lub koronawirusy. Zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia występuje u osób w starszym wieku, ze względu na obniżenie odporności związane z wiekiem oraz ze współistniejącymi chorobami przewlekłymi. Może wtedy przebiegać, podobnie jak u dzieci, z zajęciem dolnych dróg oddechowych.

Jak zapobiegać infekcji RSV?

Należy pamiętać o ogólnych zasadach wzmacniania odporności, zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Naturalne zabezpieczenia przed zakażeniem to: nawadnianie organizmu, dieta bogata we wszystkie składniki odżywcze, witaminy, mikro- i makroelementy, ubranie dostosowane do temperatury otoczenia. W sezonie infekcyjnym ważne są również higiena rąk, częsta dezynfekcja powierzchni, unikanie kontaktu z osobami objawowymi bądź osobami z kontaktu z osobą chorą. Należy pamiętać, że choć ludzie dorośli zazwyczaj infekcję przechodzą bezobjawowo, to nadal pozostają źródłem zakażenia.

Na polskim rynku farmaceutycznym kilka miesięcy temu, po wielu latach prac laboratoryjnych, pojawiła się szczepionka Arexvy skierowana przeciwko RSV, która jest wskazana dla osób w wieku 60+ z różnego rodzaju chorobami przewlekłymi (tj. niewydolnością serca, cukrzycą, astmą, POChP). Udowodniono jej wysoką skuteczność. Podaje się ją w schemacie jednodawkowym, w formie iniekcji domięśniowej. Niestety, ze względu na krótki czas od pojawienia się szczepionki na rynku jest duży problem z jej dostępnością, ponadto jest ona bardzo droga (ok. 1000 zł).