..Ks. Mariusz Frukacz: Kiedy zrodził się pomysł pójścia na Camino, na pielgrzymkę do Santiago de Compostela, przecież to pielgrzymowanie jest bardzo wymagające?

Ks. Andrzej Kuliberda: Prawdę mówiąc, nie zastanawiałem się nad tym zbyt długo. Na spotkaniu księży w Janowie, z okazji 29. rocznicy naszych święceń, ks. Jacek Michalewski powiedział, że poszedłby na Camino. Wówczas spontanicznie powiedziałem: no to pójdźmy. Decyzja zapadła, a potem podjęliśmy kolejne kroki, by zrealizować nasze pragnienie. Na trasę naszej wędrówki wybraliśmy szlak portugalski, centralny, z Porto do Santiago de Compostela, który mierzy około 250 km.

..Jak się przygotować do takiej drogi?

Człowiek składa się ze sfery duchowej i cielesnej. Na Camino te dwa wymiary bardzo mocno łączą się ze sobą. Dlatego, ufając w Bożą Opatrzność, trzeba było jednocześnie pomyśleć o małej logistyce, przygotowaniu fizycznym i duchowym. Wiedziałem, że muszę mieć odpowiednią kondycję, dlatego po pierwsze zacząłem więcej chodzić. Wybrałem sobie stałą trasę „treningu” – z miejsca mego zamieszkania, czyli ul. Ogrodowej, do parafii św. Jana Kantego, a konkretnie do kaplicy adoracji Najświętszego Sakramentu. To około 4 km w jedną stronę. Chodząc piechotą na adorację Najświętszego Sakramentu, połączyłem przygotowanie fizyczne z duchowym.

..Jesteśmy nauczeni pewnej wygody, chcemy mieć zaplanowany choćby nocleg. Tymczasem Camino pod tym względem jest wymagające.

Oczywiście, naszą pielgrzymkę z ks. Jackiem planowaliśmy najpierw w Polsce, a potem już na miejscu w Portugalii. Nie obyło się jednak bez niespodzianek. I tak np. gdy lecieliśmy do Portugalii, wydawało nam się, że pierwszy nocleg mamy zarezerwowany. Jednak po przybyciu do Porto okazało się, że tego miejsca dla nas nie ma. Musieliśmy poszukać innego noclegu. Na trasie Camino, po przejściu danego odcinka, są miejsca noclegowe dla pielgrzymów, w tzw. albergach. W niektórych z nich można wcześniej dokonywać rezerwacji, a w innych nie. Krótko mówiąc, może się zdarzyć, że ktoś dochodzi do albergu i okazuje się, że już miejsc wolnych nie ma. Wówczas trzeba iść dalej, do kolejnego, albo szukać innych rozwiązań.

..Czym różni się pielgrzymowanie na Camino od polskich pielgrzymek?

Wcześniej miałem doświadczenie naszych pielgrzymek. Jak wiemy, dla naszych pielgrzymek charakterystyczne jest to, że idzie grupa ludzi, którzy wspólnie śpiewają, modlą się, a bagaże są wiezione przez samochody obsługujące pielgrzymkę. Camino jest innym doświadczeniem. Przede wszystkim idzie się samemu albo w kilka osób. Trasa pielgrzymowania jest bardzo urozmaicona. Są to piękne szlaki, które często prowadzą przez pola, lasy i góry. Na szlaku napotyka się piękne stare kościoły i kaplice, które niestety w ciągu dnia często są zamknięte. Dla mnie zaskoczeniem było to, że nasza droga była właściwie ciągle pod górę. W pewnym momencie ktoś powiedział, że już teraz będzie płasko. Rzeczywistość okazała się inna. Nadal szliśmy pod górę, a ja uświadomiłem sobie, że w całym naszym ziemskim życiu jest podobnie. Właściwie to radosny jest początek naszego życia, dzieciństwo i młodość, a potem w życiu jest wspinaczka i wcale nie jest tak łatwo. Ale kiedy osiągamy zamierzony cel, radość i pokój wewnętrzny są o wiele większe od włożonego trudu i wysiłku. Właściwie w czasie drogi nie miałem takich momentów bardzo trudnych. Oczywiście, gdzieś od 120. kilometra pojawiły się odciski na stopach, które utrudniały pielgrzymowanie.

..Jakie osobiste doświadczenia i przeżycia przyniosło Ci Camino?

Chociaż na Camino właściwe idzie się pojedynczo, to jednak jest doświadczenie wspólnej drogi. Nie wszyscy też na Camino idą z motywacji czysto religijnych. Są pewnie też osoby, które po prostu chcą się wypróbować. Na szlaku spotkaliśmy Koreanki, które nie były katoliczkami, a szły na Camino. W drodze, na noclegach spotyka się ludzi z różnych części świata: z Niemiec, Kanady, Francji, Włoch, Malezji. W jednym z albergów spotkaliśmy Niemca bez nogi, miał protezę i szedł do Santiago de Compostela. To było dla mnie niesamowite doświadczenie – skoro on może przejść drogę, to dlaczego nie ja.

Kiedy szykowałem się do Camino, to takim moim pragnieniem była modlitwa w kaplicy objawień Maryi w Pontevedra, które w grudniu 1925 r. miała s. Łucja. W czasie tych objawień Maryja wyjaśniła sens nabożeństw wynagradzających Jej Niepokalanemu Sercu. Moje pragnienie zostało zrealizowane. Odprawiliśmy w tym miejscu Mszę św. Dla mnie to było głębokie przeżycie, bo nabożeństwa wynagradzające Niepokalanemu Sercu Maryi są dla mnie bardzo ważne.

Na naszej drodze spotkaliśmy fantastycznych ludzi, Katarzynę i Patryka, małżeństwo z Lubina w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Spotkaliśmy ich w miejscowości Pontevedra. Muszę przyznać, że w moim życiu spotkałem niewielu ludzi, którzy byliby tak otwarci na to wszystko, co się mówi o Bogu.

..Czego uczy nas Camino?

Camino to droga, która przypomina, że sam Jezus jest Drogą, że chrześcijaństwo jest drogą. Dla mnie było też niesamowitym doświadczeniem Opatrzności Bożej i prawdziwości słów Ewangelii. Bardzo mi zależało na tym, abyśmy Msze św. odprawiali w godnych miejscach. I bardziej się o to martwiłem, a nie o to, czy dojdę.

Każdego poranka z ks. Jackiem modliliśmy się o godne miejsce do sprawowania Eucharystii. I Pan Bóg dał te miejsca, i wszystko to, co było nam potrzebne. Stało się tak, jak jest napisane w Piśmie Świętym, że gdy będziemy najpierw szukać królestwa Bożego, wszystko inne zostanie nam dodane. Msze św. odprawialiśmy w parafiach, w godzinach wieczornych. Koncelebrowaliśmy Msze św. sprawowane w językach portugalskim, hiszpańskim. Zawsze też w tych kościołach przed Mszą św. odmawiany był Różaniec. Czasem Mszę św. odprawialiśmy przy jakiejś przydrożnej kapliczce. Camino jest też takim zobrazowaniem Ewangelii o uczniach w drodze do Emaus. Na tej drodze przewodnikiem jest Jezus. Na tej drodze pokarmem jest Eucharystia. Camino pokazuje doświadczenie Kościoła, jego różnorodność. To było doświadczenie powszechności Kościoła. Camino uczy zadośćuczynienia. Na tej drodze wielu ludzi przeżywa nawrócenie.

Kiedy dociera się do Santiago de Compostela, jest wielka radość. Głębokim przeżyciem jest uczestnictwo we Mszy św. w sanktuarium przy grobie św. Jakuba Apostoła. W moim sercu wtedy zrodziła się jeszcze większa potrzeba modlitwy za Kościół. Podczas drogi i w Santiago gorąco modliliśmy się za naszą archidiecezję, o powołania kapłańskie. Podsumowując, warto odbyć pielgrzymkę na Camino. Przecież ciągle jesteśmy w drodze.

..Co czuje się po dotarciu do Santiago de Compostela?

Camino pokazuje doświadczenie Kościoła, jego różnorodność. To było doświadczenie powszechności Kościoła. Camino uczy zadośćuczynienia. Na tej drodze wielu ludzi przeżywa nawrócenie. Kiedy dociera się do Santiago de Compostela, jest wielka radość. Głębokim przeżyciem jest uczestnictwo we Mszy św. w sanktuarium przy grobie św. Jakuba Apostoła. W moim sercu wtedy zrodziła się jeszcze większa potrzeba modlitwy za Kościół. Podczas drogi i w Santiago gorąco modliliśmy się za naszą archidiecezję, o powołania kapłańskie. Podsumowując, warto odbyć pielgrzymkę na Camino. Przecież ciągle jesteśmy w drodze.