Reklama

Niedziela Sosnowiecka

Co kraj to obyczaj

„Tradycja jest jak lustro, w którym odbijają się wieki. Tradycja jest jak drzewo, które korzeniami swymi sięga głęboko w grunt rodzimy. Zdarzało się nieraz, że konary tego drzewa uschły, a pień poorany zmarszczkami starości przez wiele lat nie zdradzał utajonego w nim życia. Aż oto spod jego na pozór martwej kory wychyliły się ku światu pączki, które rozwinęły się w zieleń i kwiaty. To właśnie odradzanie się tradycji świadczy o jej sile żywotnej” – pisał Tadeusz Seweryn.

Niedziela sosnowiecka 14/2023, str. V

[ TEMATY ]

Dąbrowa Górnicza

TZ

Chrystus z dąbrowskiej bazyliki Najświętszej Maryi Panny

Chrystus z dąbrowskiej bazyliki Najświętszej Maryi Panny

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tradycje zagłębiowskie do dziś zachwycają bogactwem różnorodności i są chlubą regionu i mieszkających tutaj ludzi.

Ku Wielkanocy

Trwający 40 dni Wielki Post to szczególny czas umartwienia i nawrócenia. Różnie go w Zagłębiu przeżywano. Do dziś wielu odmawia sobie alkoholu, słodyczy. Nie ma zabaw, hucznych imprez okolicznościowych. W kościołach odprawiane są charakterystyczne dla tego okresu nabożeństwa: Gorzkie Żale i Droga Krzyżowa. Nieodłącznym elementem jest jałmużna wielkopostna wpierająca biednych i potrzebujących.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Od Popielca nie spożywano potraw mięsnych, żadnych tłuszczy, słodyczy, a nawet mleka: „Zlewali mleko do takiej jednej beki i nawet mleka nie pili”. Gospodynie przygotowywały natomiast zakwas na żur, który obok śledzia był dominującą potrawą przez całe 40 postnych dni. Jedzono również tzw. bigos, czyli rozgotowane śliwki lub jabłka z ziemniakami – opowiada etnolog i etnograf Dobrawa Skonieczna-Gawlik. Prowadząc badania, można było usłyszeć słowa: „To było nie do pomyślenia, żeby ślub w poście robić”; „Nie ma ślubów, wesel nie ma, nie ma nic. Chrzty może są, bo ja miałam chrzciny mojej córki, ale nie była to nie wiadomo jaka impreza, a też moja babcia miała straszne pretensje, że w poście”.

Reklama

– W okolicach Sławkowa o kimś, kto nie zastosował się do wielkopostnych reguł „mówiło się, że spotkają go złości i niepowodzenia w rodzinie”. Charakterystyczna jest liturgia Środy Popielcowej, w czasie której ksiądz posypuje głowy zebranych popiołem z palm wielkanocnych wymawiając słowa: „Z prochu powstałeś, w proch się obrócisz” – dodaje Skonieczna-Gawlik.

Z poświęconą palmą

W szóstą niedzielę Wielkiego Postu Kościół obchodzi pamiątkę wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Tego dnia do kościoła wierni przynoszą do poświęcenia specjalnie przygotowane palmy. Niedziela ta nazywana jest w Zagłębiu Dąbrowskim wierzbną lub palmową. Jak czytamy w Kalendarzu Zagłębia Dąbrowskiego na rok zwyczajny 1913 każda z kolejno po sobie następujących niedziel poprzedzających Wielkanoc miała swoją nazwę: Niedziela Starozapustna, Niedziela Mięsopustna, Niedziela Zapustna, Niedziela Wstępna (I niedziela postna), Niedziela Sucha (II niedziela postna), Niedziela Głucha (III niedziela postna), Niedziela Śródpostna (IV niedziela postna), Niedziela Męki Pańskiej (V niedziela postna) i Niedziela Palmowa (VI niedziela postna).

Warto dodać, że mniej więcej do czasów międzywojennych Niedziela Palmowa obfitowała w różne praktyki, często o charakterze magicznym, mające na celu zabezpieczenie ludzi, zwierząt i całych domostw od wszelkiego zła i nieszczęścia. Palmy przez cały następny rok przechowywano bardzo troskliwie za obrazami świętych, nad drzwiami lub w postaci zrobionych z palemki krzyżyków na ścianach. Poświęconych roślin używano do okadzania krów, wkładano do uli i gniazd gęsich. Wierzono również, że palma wielkanocna przechowywana w domu ocali chałupę od piorunów. Umieszczano ją przed progiem, „aby much nie było”. Zanoszono do obory i zatykano w strzechę, wierząc, że uchroni ona krowy przed czarownicami. Na zagłębiowskich wsiach uderzano nią bydło, które po raz pierwszy wyganiano na łąkę, aby nie chorowało i dobrze się wypasało.

2023-03-28 13:20

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Śląskie/ Podejrzany o podpalenie drzwi zabytkowej bazyliki w Dąbrowie Górniczej aresztowany

[ TEMATY ]

Dąbrowa Górnicza

Ks. Tomasz Zmarzły/Niedziela

Bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej

Bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej

Sąd przychylił się do wniosku prokuratora o aresztowanie 38-letniego mężczyzny podejrzanego o podpalenie w czwartek wieczorem drzwi zabytkowej bazyliki Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej – przekazała prokuratura.

Wcześniej tego dnia 38-latek usłyszał zarzuty sprowadzenia zdarzenia, które zagraża mieniu w wielkich rozmiarach i uszkodzenia zabytku.
CZYTAJ DALEJ

Siostry zakonne: chodzimy do więzienia, żeby dać kobietom nadzieję

2025-07-07 12:11

[ TEMATY ]

więzienie

siostry zakonne

Vatican Media

Wspierają kobiety odbywające karę więzienia – nie tylko duchowo, ale i bardzo konkretnie, życiowo. Mowa o Siostrach Pasterkach od Opatrzności Bożej, które podpisały porozumienie o współpracy z Zakładem Karnym w Krzywańcu w Polsce. „Nasze wejście do więzienia ma ten dokładnie cel, żeby dać kobietom nadzieję” – mówi Radiu Watykańskiemu-Vatican News siostra Krzysztofa Kujawska.

Zawarcie porozumienia z więzieniem w Krzywańcu w Polsce to kolejny krok w rozwijaniu przez siostry pasterki działań resocjalizacyjnych. To jednocześnie także realizacja charyzmatu Zgromadzenia, od początku ukierunkowanego na pomoc kobietom w kryzysie. „W kwietniu rozpoczęłyśmy spotkania z osadzonymi. Są to spotkania grupowe na ustalone tematy, są też spotkania indywidualne” – relacjonuje s. Krzysztofa Kujawska. Zajęcia odbywają się regularnie, obecnie już w dwóch grupach, a od lipca do pracy dołączy kolejna siostra. Celem jest nie tylko formacja duchowa, ale też konkretne wsparcie po opuszczeniu zakładu karnego. To na przykład pomoc w kwestiach mieszkaniowych. „Mogą u nas zamieszkać, szukać sobie pracy czy też otrzymać wsparcie psychologiczne” – wyjaśnia nasza rozmówczyni.
CZYTAJ DALEJ

Siemoniak straszy: Policja i Straż Graniczna mają wytyczne, żeby w sprawie patroli obywatelskich działać twardo

2025-07-07 20:12

[ TEMATY ]

straż graniczna

PAP/Albert Zawada

Tomasz Siemoniak

Tomasz Siemoniak

Od poniedziałku przejścia graniczne stały się obiektami infrastruktury krytycznej, gdzie osoby postronne nie mają dostępu - poinformował w rozmowie z redakcjami PAP, DPA, AFP i BNS szef MSWiA Tomasz Siemoniak. Policja i SG mają wytyczne, żeby w sprawie tzw. patroli obywatelskich działać twardo - dodał.

W nocy z niedzieli na poniedziałek ruszyły tymczasowe kontrole na granicach z Niemcami i Litwą. Mają powstrzymać niekontrolowany przepływ migrantów. W ostatnich dniach na niektórych odcinkach granicy polsko-niemieckiej pojawiły się osoby związane z Ruchem Obrony Granic (ROG), które deklarują, że „pilnują granicy przed osobami próbującymi ją nielegalnie przekroczyć”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję