Reklama

Komentarze

Życie w niedoczasie

Skracamy godziny snu, rezygnujemy z odpoczynku i niejednokrotnie pracujemy nawet w czasie urlopu. Współcześnie dużo łatwiej nam jest dać jałmużnę w postaci pieniędzy, żywności czy przedmiotów niż podzielić się godziną z własnej doby.

Niedziela Ogólnopolska 31/2021, str. 22-23

[ TEMATY ]

czas

Magdalena Pijewska

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Brak czasu to najczęstsze wytłumaczenie tego, że odwołaliśmy jakieś spotkanie lub gdzieś nie zadzwoniliśmy. Rekordziści przekładają wizyty u znajomych nawet przez parę lat. Oczywiście, dziś mamy wiele innych możliwości podtrzymywania kontaktów rodzinnych i towarzyskich. Minęły, niestety, lata, w których relacja z drugim człowiekiem stanowiła wartość samą w sobie, a rozmowa była przyjemnością i relaksem. Wieczorem czy w weekend nie zadzwonimy już do tych, których lubimy. Coraz częściej sami nie odbieramy połączeń, a nawet nie oddzwaniamy. Wprawdzie żyjemy w dobrobycie, o jakim nie śniło się poprzednim pokoleniom – mamy samochody, telefony, internet – cierpimy jednak na chroniczne zmęczenie. I oczywiście nie mamy czasu praktycznie na nic, z wyjątkiem tego, co musimy bezwzględnie wykonać.

Niepotrzebne minuty

Reklama

Kiedy średniowieczna Europa przekształcała się z pogańskiej w chrześcijańską, towarzyszyła jej przebudowa pierwotnego pojmowania czasu. W świadomości ludowej jednakże archaiczny kalendarz długo jeszcze funkcjonował na drugim planie. Czas rolniczy był jednocześnie czasem liturgicznym. Doba dzieliła się nie na jednakowe odcinki, ale na liczone od wschodu do zachodu Słońca godziny dnia i odmierzane od zachodu do wschodu – godziny nocy. W zależności od pory roku godziny te były dłuższe lub krótsze. Czas wiejski był więc sprzężony z rytmem natury i nie wymagał precyzji godzinowej ani tym bardziej minutowej. Większa część społeczeństwa określała czas na podstawie bicia dzwonów kościelnych, które dzieliły dobę na tzw. godziny kanoniczne. Sami mnisi dokonywali pomiarów czasu według przeczytanych stron Pisma Świętego lub liczby odmówionych psalmów. Warto tutaj dodać, że również kalendarze średniowieczne, przedstawiane na ścianach katedr, na freskach czy w miniaturach książkowych, obrazowały przeważnie kalendarz rolniczy i czerpały tym samym z antyku. Znamienne, że zegarmistrzostwo stało się najbardziej wyrafinowaną ze średniowiecznych technik. Podstawowym zadaniem urządzenia mierzącego czas było imitowanie funkcjonowania przyrody. Zegar katedry w Strasburgu zbudowany w 1354 r. zawierał kalendarz i astrolabium. Wraz z wybiciem godziny pojawiało się trzech mędrców, którzy przesuwali się przed Maryją trzymającą Dzieciątko Jezus i składali Jej pokłon. Następnie kurant wygrywał melodie pieśni religijnych. Dodatkowo mistrzostwem odwzorowania natury był liczący metr kogut, który machał skrzydłami, poruszał ogonem i piał, ilekroć wybiła godzina 12. W XVII wieku zaczęto rezygnować z uświęconego spojrzenia na przyrodę, choć jeszcze wiek później wykopaliska skamieniałych szczątków organicznych traktowano jak pozostałości stworzenia lub potopu. Prawdziwy przełom w pojmowaniu czasu nastąpił dopiero w XIX wieku za pośrednictwem idei ewolucyjnych. Wówczas to zamknięty świat czasu biblijnego został rozciągnięty na ery geologiczne. Sam człowiek zaś przestał myśleć o czasie jako własności Boga.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tik-tak...

Choć już mało kto nosi zegarek na ręku, każdy ma przed sobą smartfon, który nieubłaganie odmierza czas. Zegar wyświetla się nieustannie w rogu monitora naszego komputera, na ekranie telewizora, świeci z przodu kuchenki; godzinę obwieszczają też radiowi spikerzy. W wielu współczesnych wnętrzach ogromny zegar ścienny jest centralnym elementem wystroju. Czy nam się to podoba, czy nie – czasomierze otaczają nas dosłownie wszędzie: w komunikacji miejskiej, na przystankach, w urzędach. Nie ma ich tylko w galeriach handlowych i supermarketach, bo takie jest założenie. W pracy i na ulicy mamy się spieszyć, czas bowiem jest istotny jako czynnik wytwarzania dóbr. W dużych sklepach, wzorem kasyn, nie ma zegarów ani okien. Ta sztuczka sprawia, że tracimy poczucie czasu i możemy przez to wydać więcej pieniędzy. Odkąd człowiek spopularyzował zegary, odmierzany czas nie tylko bezwzględnie reguluje nasze życie, ale też generuje silny stres i wrażenie codziennego wyścigu. Jak to możliwe, że daliśmy się tak sterroryzować maszynie do odmierzania czasu? Zegar mechaniczny został wynaleziony pod koniec XIII wieku, ale w ówczesnej społecznej świadomości instrumenty tego rodzaju były traktowane jak przedmioty zbytku. Wiek później te nowe wynalazki, jeszcze bez wskazówki minutowej, zaczęły się pojawiać na wieżach ratuszowych wielu europejskich miast. Społeczeństwo odeszło od kontemplacyjnej wizji świata w aspekcie wieczności na rzecz teraźniejszości. Odmierzanie czasu znalazło się w centrum uwagi właścicieli manufaktur, kupców oraz przedsiębiorców. Czas narzucał im swój rytm i zmuszał do ciągłego pośpiechu. Wraz z uświadomieniem sobie wartości czasu pojawia się też kategoria jego złego wykorzystania czy wprost – marnowania. Społeczeństwo przemysłowe generuje również nowe pojęcie: czasu wolnego od pracy.

Znikający czas

W wiekach XX i XXI czas wolny od obowiązków zawodowych zostaje przekształcony w sferę innych aktywności. Nie siedzimy już na ganku i nie szydełkujemy ani nie popijamy herbaty z rodziną. Dziś coraz częściej udajemy się na wycieczki rowerowe, chodzimy na siłownię czy popularną zumbę. Im bardziej praca nas unieruchamia, tym silniej poszukujemy czegoś, co pozwoli utrzymać ciało w sprawności i spalić zbędne kalorie. Takich potrzeb nie mają raczej pracujący fizycznie rolnik czy górnik, coraz więcej zawodów jednak sprowadza się do pracy umysłowej, stacjonarnej. Dodatkowo miniony rok, zdominowany przez pandemię COVID-19, uzmysłowił wielu z nas, że pracę można w ogóle wykonywać w domu, co wprowadziło nowe wzorce zachowań, również te związane z kulturą wolnego czasu. Nie pozostawia jednak wątpliwości fakt, że ciągle nie dajemy rady z czymś zdążyć, stale odrabiamy jakieś zaległości i mamy wrażenie, jakby doba trwała coraz krócej. Amerykański psycholog William James zauważył już w 1890 r., że im jesteśmy starsi, tym mniej wydarzeń staje się dla nas przeżyciami godnymi zapamiętania. Dlaczego? Głównie dlatego, że wpadamy w rutynę obowiązków, a do tego funkcjonujemy w ciągłym stresie. Jednocześnie rok to dla 5-latka 20% jego życia, zaś dla 50-latka raptem 2%. Coraz częściej jednak spotykam się z opiniami samych dzieci: „Ojej, dopiero przyjechaliśmy, a już wyjeżdżamy. Jak ten czas szybko biegnie!”. To skłania do głębszych poszukiwań odpowiedzi na pytanie, czym jest i od czego zależy nasze poczucie czasu.

2021-07-27 12:14

Oceń: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

ISKK: spędzanie czasu w niedzielę ulega powolnej sekularyzacji

[ TEMATY ]

rodzina

wiara

czas

flash.pro / Foter / CC BY

Niedziela jest czasem aktywności o charakterze nie tylko religijnym, ale również prospołecznym oraz praktyk wolnego czasu. Oznaki osłabienia religijności wskazują również na swoistą sekularyzację czasu wolnego i niedzieli w Polsce - wynika z badań dotyczących sposobów spędzania przez Polaków czasu wolnego w kontekście świętowania niedzieli. Badania opracował Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC im. ks. Witolda Zdaniewicza.

Opracowanie, zaprezentowanie w czwartek w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski, zawiera wyniki dostępnych badań statystycznych w ostatnich latach i zostało przygotowane jako wtórna analiza danych zastanych, m.in. badań GUS na temat budżetu czasu czy badań CBOS na temat postrzegania sensu życia.
CZYTAJ DALEJ

Realizm duchowy św. Teresy od Dzieciątka Jezus

Niedziela Ogólnopolska 28/2005

[ TEMATY ]

święta

pl.wikipedia.org

Wielką zasługą św. Teresy jest powrót do ewangelicznego rozumienia miłości do Boga. Niewłaściwe rozumienie świętości popycha nas w stronę dwóch pokus. Pierwsza - sprowadza się do tego, iż kojarzymy świętość z nadzwyczajnymi przeżyciami. Druga - polega na tym, że pragniemy naśladować jakiegoś świętego, zapominając o tym, kim sami jesteśmy. Można do tego dołączyć jeszcze jedną pokusę - czekanie na szczególną okazję do kochania Boga. Ulegając tym pokusom, często usprawiedliwiamy swój brak dążenia do świętości szczególnie trudnymi okolicznościami, w których przyszło nam żyć, lub zbyt wielkimi - w naszym rozumieniu - normami, jakie należałoby spełnić, sądząc, iż świętość jest czymś innym aniżeli nauką wyrażoną w Ewangelii. Teresa nie znajdowała w sobie dość siły, aby iść drogą wielkich pokutników czy też drogą świętych pełniących wielkie czyny. Teresa odkrywa własną, w pełni ewangeliczną drogę do świętości. Jej pierwsze odkrycie dotyczy czasu: nie powinniśmy odsuwać naszego kochania Boga na jakąś nawet najbliższą przyszłość. Któraś z sióstr w klasztorze w Lisieux „oszczędzała” siły na męczeństwo, które notabene nigdy się nie spełniło. Dla Teresy moment kochania Boga jest tylko teraz. Ona nie zastanawia się nad przyszłością, gdyż może się czasami wydawać zbyt odległa lub zbyt trudna. Teraz jest jej ofiarowane i tylko w tym momencie ma możliwość kochania Boga. Przyszłość może nie nadejść. „Dobry Bóg chce, bym zdała się na Niego jak maleńkie dziecko, które martwi się o to, co z nim będzie jutro”. Czasami myśl o wielu podobnych zmaganiach w przyszłości nie pozwala nam teraz dać całego siebie. Zatem właśnie chwila obecna i tylko ta chwila się liczy. Łaska ofiarowania czegoś Bogu lub przezwyciężenia jakiejś pokusy jest mi dana teraz, na tę chwilę. W chwili wielkiego duchowego cierpienia Teresa pisze: „Cierpię tylko chwilę. Jedynie myśląc o przeszłości i o przyszłości, dochodzi się do zniechęcenia i rozpaczy”. Rozważanie, czy w przyszłości podołam podobnym wyzwaniom, jest brakiem zdania się na Boga, który mnie teraz wspomaga. „By kochać Cię, Panie, tę chwilę mam tylko, ten dzień dzisiejszy jedynie” - pisze Teresa. Jest to pierwsza cecha realizmu jej ducha - realizmu ewangelicznego, gdyż Chrystus mówi nieustannie o gotowości i czuwaniu. Ten, kto zaniedbuje teraźniejszość, nie czuwa, bo nie jest gotowy. Wkłada natomiast energię w marzenia, a nie w to, co teraz jest możliwe do spełnienia. Chrystus przychodzi z miłością teraz. To skoncentrowanie się na teraźniejszości pozwala Teresie dostrzec wszystkie możliwe okazje do kochania oraz wykorzystać je. Do tego jednak potrzebne jest spojrzenie nacechowane wiarą, iż ten moment jest darowany mi przez Boga, aby Go teraz, w tej sytuacji kochać. Nawet gdy sytuacja obecna jawi się w bardzo ciemnych barwach, Teresa nie traci nadziei. „Słowa Hioba: Nawet gdybyś mnie zabił, będę ufał Tobie, zachwycały mnie od dzieciństwa. Trzeba mi jednak było wiele czasu, aby dojść do takiego stopnia zawierzenia. Teraz do niego doszłam” - napisze dopiero pod koniec życia. Teresa poznaje, że wielkość czynu nie zależy od tego, co robimy, ale zależy od tego, ile w nim kochamy. „Nie mając wprawy w praktykowaniu wielkich cnót, przykładałam się w sposób szczególny do tych małych; lubiłam więc składać płaszcze pozostawione przez siostry i oddawać im przeróżne małe usługi, na jakie mnie było stać”. Jeśli spojrzeć na komentarz Chrystusa odnośnie do tych, którzy wrzucali pieniądze do skarbony w świątyni, to właśnie w tym kontekście możemy uchwycić zamysł Teresy. Nie jest ważne, ile wrzucimy do tej skarbony, bo uczynek na zewnątrz może wydawać się wielki, ale cała wartość uczynku zależy od tego, ile on nas kosztuje. Zatem należy przełamywać swoją wolę, gdyż to jest największą ofiarą. Przezwyciężając miłość własną, w całości oddajemy się Bogu. Były chwile, gdy Teresa chciała ofiarować Bogu jakieś fizyczne umartwienia. Taki rodzaj praktyk był w czasach Teresy dość powszechny. Jednak szybko się przekonała, że nie pozwala jej na to zdrowie. Było to dla niej bardzo ważne odkrycie, gdyż utwierdziło ją w przekonaniu, że nie trzeba wiele, aby się Bogu podobać. „Dane mi było również umiłowanie pokuty; nic jednak nie było mi dozwolone, by je zaspokoić. Jedyne umartwienia, na jakie się zgadzano, polegały na umartwianiu mojej miłości własnej, co zresztą było dla mnie bardziej pożyteczne niż umartwienia cielesne”. Teresa nie wymyślała sobie jakichś ofiar. Jej zadaniem było wykorzystanie tego, co życie jej przyniosło. Umiejętność docenienia chwili, odkrycia, że wszystko jest do ofiarowania - tego uczy nas Teresa. My sami albo narzekamy na trudny los i marnujemy okazję do ofiarowania czegoś trudnego Bogu, albo czynimy coś zewnętrznie dobrego, ale tylko z wygody, aby się komuś nie narazić lub dla uniknięcia wyrzutów sumienia. Intencja - to jest cały klucz Teresy do świętości. Jak wyznaje, w swoim życiu niczego Chrystusowi nie odmówiła, tzn. że widziała wszystkie okazje do czynienia dobra jako momenty wyznawania swojej miłości. Inną cechą, która przybliża ją do nas, jest naturalność jej modlitwy. Teresa od Dzieciątka Jezus, która jest córką duchową św. Teresy od Jezusa, jest jej przeciwieństwem odnośnie do szczególnych łask na modlitwie. Złożyła nawet z tych łask ofiarę, bo czuła, że w nich można szukać siebie. Jej życie modlitwy było często bardzo marne, gdyż zdarzało się jej zasypiać na modlitwie. Po przyjęciu Komunii św. zamiast rozmawiać z Bogiem, spała. Nie dlatego, że chciała, ale dlatego, że nie potrafiła inaczej. Ważny jest fakt, iż nie martwiła się za bardzo swoją nieumiejętnością modlenia się. Wierzyła, że i z takiej modlitwy Chrystus jest zadowolony, gdyż ona nie może Mu ofiarować nic więcej poza swoją słabością. Aby się przekonać, jak daleko lub jak blisko jesteśmy przyjmowania Ewangelii w całej jej głębi, zastanówmy się, jak podchodzimy do niechcianych prac, mniej wartościowych funkcji, momentów, gdy nie jesteśmy doceniani, a nawet oskarżani. Czy widzimy w tym okazję, aby to wszystko ofiarować Chrystusowi, czy też walczymy o to, aby postawić na swoim lub zwyczajnie zachować twarz? Jak postępujemy wobec osób, które są dla nas przykre? Czy je obgadujemy, czy też widzimy w tym okazję, aby im pomóc w drodze do Boga? Teresa powie, gdy nie może już przyjmować Komunii św. ze względu na zaawansowaną chorobę, że wszystko jest łaską. Czy każda trudna sytuacja, trudny człowiek jest dla mnie łaską?
CZYTAJ DALEJ

Zawalcz o pokój twego domu

2025-10-01 19:47

Archiwum organizatorów

Rekolekcje dla małżeństw poprowadzi ks. Łukasz Plata, ewangelizator, dr nauk teologicznych w zakresie teologii moralnej.

Rekolekcje dla małżeństw poprowadzi ks. Łukasz Plata, ewangelizator, dr nauk teologicznych w zakresie teologii moralnej.

Zapraszamy na rekolekcje charyzmatyczne dla małżeństw „Pokój Twemu domowi”, które poprowadzi ks. Łukasz Plata.

Rekolekcje odbędą się we Wrocławiu od 18 do 19 października w parafii Świętej Rodziny i skierowane są do wszystkich małżeństw – zarówno tych, które przeżywają trudności, jak i tych, które po prostu pragną umocnić swoją więź i odnaleźć nową radość ze wspólnego życia. – To przestrzeń, by zatrzymać się, zostawić na chwilę codzienny chaos i usłyszeć, że Bóg pragnie być źródłem pokoju w każdym domu – mówią współorganizatorzy Katarzyna i Tomasz Węgrzynowie. Podczas spotkania małżonkowie będą mieli okazję wysłuchać konferencji opartych na Dobrej Nowinie, uczestniczyć w Eucharystii, doświadczyć modlitwy wstawienniczej, a także skorzystać z wyjątkowych momentów, jak randka małżeńska czy szczera rozmowa z kapłanem podczas panelu „Zapytaj księdza o co tylko chcesz”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję