Analizując Milenijny Akt Oddania w macierzyńską niewolę miłości za wolność Kościoła, wydaje mi się, że trzeba zacząć trochę „od tyłu”, tzn. najpierw zwrócić uwagę na ostatnie słowa zawarte w jego nazwie.
Musimy pamiętać, że wolność Kościoła jest jedną z najbardziej podstawowych kategorii społecznych, politycznych, kulturowych, którą od samego początku żyje Kościół. Wolność Kościoła (libertas Ecclesiae) to ta wolność, której domaga się Kościół, by – po pierwsze – zachować swoją strukturę, która pochodzi od Chrystusa; strukturę, która ma wymiar i hierarchiczny, i charyzmatyczny wzajemnie się dopełniające, i przez te dwa wymiary urzeczywistnia dzieło, do którego jest powołana. Drugim elementem wolności Kościoła jest możliwość swobodnego pełnienia jego misji, która zasadza się na głoszeniu Słowa i sprawowaniu sakramentów oraz, oczywiście, tego minimum pełnienia władzy duchowej, która jest do tego potrzebna. To jest wolność Kościoła jako kategoria, której zawsze bronimy i która w każdych czasach jest zagrożona, także w czasach demokratycznych. Również dzisiaj mamy mnóstwo zamachów na wolność Kościoła, mimo iż mamy konstytucję i konkordat. Niestety, jak mówił św. Ambroży, władcy częściej usiłują wedrzeć się na ołtarz niż kapłani zasiąść na tronie.
Sprytny polityk
Reklama
Prymas Stefan Wyszyński w 1966 r. swoim aktem idzie po linii obrony wolności Kościoła, która była deptana w tamtym czasie zniewolenia: tyrańskie panowanie partii, panowanie ZSRR, Układ Warszawski, Służba Bezpieczeństwa, niegodziwe prawo. Człowiek był poddany rozmaitym formom zniewolenia. Wobec tej niewoli kard. Wyszyński okazuje się, że tak powiem, sprytnym politykiem. Proponuje: niewolę maryjną za niewolę polityczną. Jest to pewien paradoks, ale słowo „wolność” pojawia się w tytule aktu milenijnego, lecz potem jakoś specjalnie nie emanuje, nie powraca wielokrotnie, właściwie wolności kard. Wyszyński nie definiuje w tym akcie. Idzie po linii niewoli, starając się ją określić praktycznie. Nowa niewola odpowiadająca na niewolę staje się wolnością, jeśli jest odpowiednio przyjęta i potraktowana.
To jest, moim zdaniem, ten schemat, w którym należy czytać Milenijny Akt Oddania. Za niewolę zewnętrzną, z którą mamy do czynienia, proponujemy tę duchową, która w szerszej perspektywie okaże się wolnością, nawet jeśli wprost nie jest tak nazwana. Dlaczego niewola miłości może się okazać wolnością? Dlatego że w akcie chodzi o uznanie głębokiej zależności od Boga. Niewola jest bowiem najwyższą formą zależności, jaka może istnieć, a połączona ze słowem „miłość” jest tą, która zostaje dobrowolnie przyjęta. Staje się pewnym faktem wewnętrznym przez to, że zniewolony człowiek może także osobiście ją przyjąć. Nie jest to nic nadzwyczajnego i wiemy z punktu widzenia biblijnego, że jest to możliwe. Przykładem jest sam Chrystus, który oddaje się swemu Ojcu w najwyższą niewolę z miłości. Przez wcielenie Wieczne Słowo dobrowolnie przyjęło zniewolenie ciała, by dokonać zbawienia i wyzwolenia wszystkich.
Pierwszeństwo
Reklama
Dzisiejszym językiem, trochę zmienionym w stosunku do tego, jakiego używaliśmy 55 lat temu, moglibyśmy powiedzieć, że już nie tyle chodzi o niewolę-zależność, która zachowuje swoje znaczenie, ile o prymat Boga, Jego pierwszeństwo, jak często powtarzał papież Benedykt XVI. Bóg zatem ma być na pierwszym miejscu. W tej zależności, którą jest niewola miłości, chodzi o to, by Bóg był pierwszy. Powraca tutaj poniekąd stara teza, która ciągle nam towarzyszy i na którą, niestety, nie zwracamy należytej uwagi, że właściwie tylko prymat Boga i okazanie Mu przez człowieka pierwszeństwa i posłuszeństwa jest gwarancją jego wolności. Bez odniesienia do Boga, bez przyjęcia Jego pierwszeństwa – nawet gdybyśmy mówili tylko o jakimś Absolucie, o jakiejś zasadzie absolutnej, której musi być podporządkowane ludzkie życie – nie ma drogi prowadzącej do wolności.
Wymiar narodowy
Drugim elementem, który wyznacza drogę wolności w Akcie Milenijnym, jest odwołanie się do woli Bożej jako najwyższej zasady, którą człowiek odkrywa w wierze i którą się kieruje, i będzie się kierował, w swoich wyborach. Chodzi tutaj o wolę Bożą odkrywaną zarówno indywidualnie, jak i wspólnotowo. W przypadku Aktu Milenijnego chodzi o wolę Bożą w wymiarze narodowym. Akt Milenijny ma część mariologiczną, ale nie można zapomnieć, że jego część pierwsza jest trynitarno-chrystologiczna, czyli opiera się na wierze w Trójcę Świętą, w Jezusa Chrystusa, szczególnie w Jego dzieło Krzyża postawionego także na polskiej ziemi, z którego wyrasta nowe życie i nowe doświadczenie, w które wpisana jest osoba Matki Bożej.
Wolność Kościoła, która jest wpisana w Milenijny Akt, jest zasadą konstytucyjną zarówno dla Kościoła, jak i dla życia narodowego. Wpisuje się w nią postać Maryi, Bogarodzicy, która jest zwornikiem tej zasady. W Maryi otrzymujemy streszczenie i wyrażenie w kategoriach osobowych zasady prymatu Boga, posłuszeństwa woli Bożej, jako drogi do opartego na wolności wypełnienia życia narodowego i życia osobistego. Dlatego nie tylko miło brzmią nam słowa wypowiedziane przez św. Jana Pawła II na szczycie jasnogórskim: „Tutaj zawsze byliśmy wolni”, ale jest to miejsce, które pokazuje nam sens autentycznej wolności.
U Maryi, jak u nikogo innego, widzimy przeżyty w pełni ten prymat Boga, zależność od Boga, posłuszeństwo Bogu, posłuszeństwo Jego woli, które tworzą osobę w pełni wolną, osobę miłującą, osobę, która nie tylko sama jest wolna, ale również wprowadza w tę wolność także innych. Mamy tutaj osobową manifestację tego, że życie Kościoła jako instytucji jest oparte na wolności. Życie narodu i życie indywidualnego człowieka nie ma innej zasady niż wolność pozostająca w bezpośredniej relacji do Boga, jak w przypadku Maryi. W Niej ta zasada znalazła najwyższe ukonkretnienie.
W Milenijnym Akcie Oddania Maryja jest swoistą zasadą życia z Bogiem, która zapewnia wolność Kościoła, wolność narodu, wolność indywidualną. W języku kard. Wyszyńskiego niewola miłości w stosunku do Maryi staje się wolnością.
Autor jest profesorem Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
W objawieniach fatimskich Maryja nieustannie przypominała o sile modlitwy różańcowej. Podczas każdego z sześciu spotkań z trojgiem pastuszków przekazywała jedno, niezmienne przesłanie: „Odmawiajcie Różaniec”. Ta prośba, powtarzana niczym refren, stała się najważniejszym elementem objawień.
W maju Matka Boża wzywała: „Odmawiajcie codziennie Różaniec, aby uzyskać pokój dla świata i koniec wojny”. Z każdym kolejnym miesiącem Jej głos rozbrzmiewał coraz silniej, jakby przypominał o pilności prośby. W czerwcu było to niemal jak wezwanie do codziennego rytuału: „Chciałabym, abyście każdego dnia odmawiali Różaniec”. Lipiec przyniósł kolejne napomnienie: „Trzeba w dalszym ciągu codziennie odmawiać Różaniec”, a w sierpniu Maryja powiedziała: „Chcę, abyście nadal odmawiali codziennie Różaniec”. We wrześniu Matka Boża jeszcze raz przypomniała o sile tej modlitwy, mówiąc: „Odmawiajcie w dalszym ciągu Różaniec, żeby uprosić koniec wojny”.
Wielką zasługą św. Teresy jest powrót do ewangelicznego rozumienia miłości do Boga. Niewłaściwe rozumienie świętości popycha nas w stronę dwóch pokus. Pierwsza - sprowadza się do tego, iż kojarzymy
świętość z nadzwyczajnymi przeżyciami. Druga - polega na tym, że pragniemy naśladować jakiegoś świętego, zapominając o tym, kim sami jesteśmy. Można do tego dołączyć jeszcze jedną pokusę -
czekanie na szczególną okazję do kochania Boga. Ulegając tym pokusom, często usprawiedliwiamy swój brak dążenia do świętości szczególnie trudnymi okolicznościami, w których przyszło nam żyć, lub zbyt
wielkimi - w naszym rozumieniu - normami, jakie należałoby spełnić, sądząc, iż świętość jest czymś innym aniżeli nauką wyrażoną w Ewangelii.
Teresa nie znajdowała w sobie dość siły, aby iść drogą wielkich pokutników czy też drogą świętych pełniących wielkie czyny. Teresa odkrywa własną, w pełni ewangeliczną drogę do świętości. Jej pierwsze
odkrycie dotyczy czasu: nie powinniśmy odsuwać naszego kochania Boga na jakąś nawet najbliższą przyszłość. Któraś z sióstr w klasztorze w Lisieux „oszczędzała” siły na męczeństwo, które notabene
nigdy się nie spełniło. Dla Teresy moment kochania Boga jest tylko teraz. Ona nie zastanawia się nad przyszłością, gdyż może się czasami wydawać zbyt odległa lub zbyt trudna. Teraz jest jej ofiarowane
i tylko w tym momencie ma możliwość kochania Boga. Przyszłość może nie nadejść. „Dobry Bóg chce, bym zdała się na Niego jak maleńkie dziecko, które martwi się o to, co z nim będzie jutro”.
Czasami myśl o wielu podobnych zmaganiach w przyszłości nie pozwala nam teraz dać całego siebie. Zatem właśnie chwila obecna i tylko ta chwila się liczy. Łaska ofiarowania czegoś Bogu lub przezwyciężenia
jakiejś pokusy jest mi dana teraz, na tę chwilę. W chwili wielkiego duchowego cierpienia Teresa pisze: „Cierpię tylko chwilę. Jedynie myśląc o przeszłości i o przyszłości, dochodzi się do zniechęcenia
i rozpaczy”. Rozważanie, czy w przyszłości podołam podobnym wyzwaniom, jest brakiem zdania się na Boga, który mnie teraz wspomaga. „By kochać Cię, Panie, tę chwilę mam tylko, ten dzień dzisiejszy
jedynie” - pisze Teresa. Jest to pierwsza cecha realizmu jej ducha - realizmu ewangelicznego, gdyż Chrystus mówi nieustannie o gotowości i czuwaniu. Ten, kto zaniedbuje teraźniejszość,
nie czuwa, bo nie jest gotowy. Wkłada natomiast energię w marzenia, a nie w to, co teraz jest możliwe do spełnienia. Chrystus przychodzi z miłością teraz. To skoncentrowanie się na teraźniejszości pozwala
Teresie dostrzec wszystkie możliwe okazje do kochania oraz wykorzystać je. Do tego jednak potrzebne jest spojrzenie nacechowane wiarą, iż ten moment jest darowany mi przez Boga, aby Go teraz, w tej sytuacji
kochać. Nawet gdy sytuacja obecna jawi się w bardzo ciemnych barwach, Teresa nie traci nadziei. „Słowa Hioba: Nawet gdybyś mnie zabił, będę ufał Tobie, zachwycały mnie od dzieciństwa. Trzeba mi
jednak było wiele czasu, aby dojść do takiego stopnia zawierzenia. Teraz do niego doszłam” - napisze dopiero pod koniec życia.
Teresa poznaje, że wielkość czynu nie zależy od tego, co robimy, ale zależy od tego, ile w nim kochamy. „Nie mając wprawy w praktykowaniu wielkich cnót, przykładałam się w sposób szczególny
do tych małych; lubiłam więc składać płaszcze pozostawione przez siostry i oddawać im przeróżne małe usługi, na jakie mnie było stać”. Jeśli spojrzeć na komentarz Chrystusa odnośnie do tych, którzy
wrzucali pieniądze do skarbony w świątyni, to właśnie w tym kontekście możemy uchwycić zamysł Teresy. Nie jest ważne, ile wrzucimy do tej skarbony, bo uczynek na zewnątrz może wydawać się wielki, ale
cała wartość uczynku zależy od tego, ile on nas kosztuje. Zatem należy przełamywać swoją wolę, gdyż to jest największą ofiarą. Przezwyciężając miłość własną, w całości oddajemy się Bogu.
Były chwile, gdy Teresa chciała ofiarować Bogu jakieś fizyczne umartwienia. Taki rodzaj praktyk był w czasach Teresy dość powszechny. Jednak szybko się przekonała, że nie pozwala jej na to zdrowie.
Było to dla niej bardzo ważne odkrycie, gdyż utwierdziło ją w przekonaniu, że nie trzeba wiele, aby się Bogu podobać. „Dane mi było również umiłowanie pokuty; nic jednak nie było mi dozwolone, by
je zaspokoić. Jedyne umartwienia, na jakie się zgadzano, polegały na umartwianiu mojej miłości własnej, co zresztą było dla mnie bardziej pożyteczne niż umartwienia cielesne”. Teresa nie wymyślała
sobie jakichś ofiar. Jej zadaniem było wykorzystanie tego, co życie jej przyniosło.
Umiejętność docenienia chwili, odkrycia, że wszystko jest do ofiarowania - tego uczy nas Teresa. My sami albo narzekamy na trudny los i marnujemy okazję do ofiarowania czegoś trudnego Bogu,
albo czynimy coś zewnętrznie dobrego, ale tylko z wygody, aby się komuś nie narazić lub dla uniknięcia wyrzutów sumienia. Intencja - to jest cały klucz Teresy do świętości. Jak wyznaje, w swoim
życiu niczego Chrystusowi nie odmówiła, tzn. że widziała wszystkie okazje do czynienia dobra jako momenty wyznawania swojej miłości.
Inną cechą, która przybliża ją do nas, jest naturalność jej modlitwy. Teresa od Dzieciątka Jezus, która jest córką duchową św. Teresy od Jezusa, jest jej przeciwieństwem odnośnie do szczególnych łask
na modlitwie. Złożyła nawet z tych łask ofiarę, bo czuła, że w nich można szukać siebie. Jej życie modlitwy było często bardzo marne, gdyż zdarzało się jej zasypiać na modlitwie. Po przyjęciu Komunii
św. zamiast rozmawiać z Bogiem, spała. Nie dlatego, że chciała, ale dlatego, że nie potrafiła inaczej. Ważny jest fakt, iż nie martwiła się za bardzo swoją nieumiejętnością modlenia się. Wierzyła, że
i z takiej modlitwy Chrystus jest zadowolony, gdyż ona nie może Mu ofiarować nic więcej poza swoją słabością.
Aby się przekonać, jak daleko lub jak blisko jesteśmy przyjmowania Ewangelii w całej jej głębi, zastanówmy się, jak podchodzimy do niechcianych prac, mniej wartościowych funkcji, momentów, gdy nie
jesteśmy doceniani, a nawet oskarżani. Czy widzimy w tym okazję, aby to wszystko ofiarować Chrystusowi, czy też walczymy o to, aby postawić na swoim lub zwyczajnie zachować twarz? Jak postępujemy wobec
osób, które są dla nas przykre? Czy je obgadujemy, czy też widzimy w tym okazję, aby im pomóc w drodze do Boga? Teresa powie, gdy nie może już przyjmować Komunii św. ze względu na zaawansowaną chorobę,
że wszystko jest łaską. Czy każda trudna sytuacja, trudny człowiek jest dla mnie łaską?
Papież Leon XIV pobłogosławił projektowi „Namalować katolicyzm od nowa”. Jego inicjatorzy Dariusz Karłowicz i Joanna Paciorek 1 października, podczas audiencji generalnej w Watykanie podarowali papieżowi obraz Maryi z Dzieciątkiem pędzla wybitnej krakowskiej artystki Beaty Stankiewicz.
- Słowa papieża były bardzo serdeczne, prosił byśmy odnawiali kulturę w duchu chrześcijańskim, co będziemy starali się urzeczywistniać. Z błogosławieństwem papieskim będzie nam na pewno łatwiej - powiedział tuż po audiencji dr Dariusz Karłowicz.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
