Santiago de Compostela cieszy się niesłabnącą popularnością. Jednak miłośnicy jakubowych szlaków znajdą je również w Polsce. Warto się za nimi rozejrzeć zwłaszcza w nowym roku, obchodzonym jako Jubileuszowy Rok św. Jakuba.
Ustanowiony przez papieża Kaliksta II po raz pierwszy przypadł w 1126 r. Rok Święty Jakubowy to rok jubileuszowy obchodzony w roku, w którym święto św. Jakuba Apostoła, tj. 25 lipca, przypada na niedzielę. Możliwość taka przypada co 6, 5, 6 i 11 lat. Najbliższa nadarzy się już w przyszłym roku.
15 dni przed, 15 dni po – Wierni, którzy nawiedzą grób św. Jakuba w katedrze w Santiago de Compostela lub innym miejscu, w którym znajdują się relikwie św. Jakuba, wyznają wiarę katolicką, odmówią modlitwy w intencjach podanych przez papieża, zerwą z wszelką okazją do grzechu oraz przystąpią w czasie 15 dni przed lub 15 dni po nawiedzeniu grobu do spowiedzi i Komunii św., mogą otrzymać odpust zupełny – mówi ks. kan. Stanisław Czerwiński, kustosz pierwszego w Polsce sanktuarium św. Jakuba Starszego Apostoła w Jakubowie. Jakubów to miejsce szczególne na mapie naszej diecezji – z kościołem św. Jakuba, który zgodnie z zapisami kronikarskimi istnieje tam od 991 r., i ze słynnym źródełkiem św. Jakuba, do którego już w XII wieku przybywali licznie pielgrzymi. To, co obecnie dzieje się z kultem św. Jakuba w Polsce, to, jak mówi ks. Czerwiński, efekt kilkunastu lat pracy i związanej z tym historii.
W 2004 r. powstało ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractwo św. Jakuba Starszego Apostoła z siedzibą w Jakubowie, które ma kilka oddziałów w Polsce. U początku działalności bractwo postawiło sobie bardzo wyraźne cele: odnawianie kultu św. Jakuba w Polsce, kształtowanie świadomości ludzi na jego temat, wskazywanie na grób św. Jakuba w Santiago de Compostela i na historię szlaków św. Jakuba. To także troska o znajdujące się w Polsce kościoły, którym patronuje św. Jakub, odtwarzanie szlaków, troska o pielgrzymów oraz kształtowanie świadomości ludzi o jubileuszowym Roku św. Jakuba i tzw. Kodeksie Kalikstyńskim (Codex Calixtinus) poświęconym kultowi św. Jakuba i pielgrzymowaniu do Santiago de Compostela. – Już w 2005 r. udało się nam sprowadzić z Watykanu do Jakubowa relikwie św. Jakuba Apostoła. Oprócz tego zaczęliśmy odtwarzać i tworzyć pierwszy w Polsce szlak św. Jakuba z Jakubowa do Zgorzelca, ponieważ po niemieckiej stronie miasta w Görlitz jest katedra św. Jakuba – mówi ks. kan. Czerwiński. – 25 lipca 2005 r. odbyły się uroczystości otwarcia szlaku. W tym samym dniu na ówczesnym moście Staromiejskim, dzisiaj św. Jana Pawła II w Zgorzelcu, nastąpiło połączenie szlaku z siecią europejskich szlaków prowadzących przez Niemcy, Francję do Hiszpanii do grobu św. Jakuba, zaś po śmierci Papieża Polaka w 2005 r. udało się nam odtworzyć tradycję, która istniała tu przez wieleset lat, pielgrzymowania z Głogowa do Jakubowa, nazywając ją pielgrzymką papieską.
Planując działania na przyszły rok jubileuszowy, bazujemy na 2010 r., ale myślimy też o czymś więcej.
Podziel się cytatem
Sanktuarium w Jakubowie zostało ustanowione w 2007 r. przez bp. Adama Dyczkowskiego. Z czasem w Polsce zaczęły powstawać kolejne sanktuaria św. Jakuba: w Lęborku (2010), Szczyrku (2011), Więcławicach Starych (2013), Małujowicach (2016) i Brzesku (2018).
Przywilej Roku Jakubowego
Po raz pierwszy jubileuszowy rok Jakubowy odbył się w Polsce w 2010 r. Wówczas naszą ojczyznę i Jakubów odwiedził arcybiskup Santiago de Compostela Julian Barrio Barrio. W nadchodzącym jubileuszowym Roku Jakubowym wierni przez cały 2021 rok nawiedzając tzw. kościoły stacyjne, będą mogli uzyskać odpust zupełny. – Taki jest przywilej Roku Jakubowego, ustanowionego przez Kaliksta II w 1126 r. Nadchodzący rok będzie po raz 120. obchodzony w Santiago, a u nas w Polsce po raz drugi – mówi ks. Stanisław Czerwiński. – Planując działania na Rok Jakubowy, bazujemy na 2010 r., ale myślimy też o czymś więcej. Chcemy pokazywać kult św. Jakuba w seminariach duchownych dla kleryków. To przyszli księża, więc kiedy pójdą na parafie, będą go rozszerzać. Chcemy zorganizować Kongres Jakubowy na Jasnej Górze i mówić, co od 2010 r. do dziś udało się w Polsce zrobić odnośnie do kultu św. Jakuba, czyli np. o powstałych 40 nowych szlakach św. Jakuba, których w latach 2005-10 było zaledwie kilka. Oprócz tego myślimy o peregrynacji relikwii św. Jakuba w diecezjach w Polsce i to nie tylko po parafiach jakubowych. Nawiedzając kościół z relikwiami, wierni mogą uzyskiwać odpusty cząstkowe albo zupełne. To, jak i pielgrzymkę do Jakubowa chcemy także umożliwić osobom niepełnosprawnym. Chodzi o pobudzanie świadomości wśród ludzi, łącznie z tym, że chcemy nakręcić film o kulcie św. Jakuba i dolnośląskiej drodze z Jakubowa do Zgorzelca dla głuchoniemych – dodaje kustosz. Jak mówi, 16 października w Roku Jubileuszowym, podobnie jak w 2010 r., odbędzie się również polski dzień dla naszych rodaków w Santiago.
Boże Ciało, zwane od czasów Soboru Watykańskiego II Uroczystością Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, jest liturgicznym świętem wdzięczności za dar wiecznej obecności Jezusa na ziemi. Chrześcijanie od początków Kościoła zbierali się na łamaniu Chleba, sławiąc Boga ukrytego w ziemskim chlebie. Święto jest przedłużeniem Wielkiego Czwartku, czyli pamiątki ustanowienia Eucharystii. A z tego wynika, że uroczystość ta skryta jest w cieniu Golgoty, w misterium męki i śmierci Jezusa.
Historia święta Bożego Ciała sięga XIII wieku. W klasztorze w Mont Cornillon, w pobliżu Liege we Francji, przebywała zakonnica Julianna, która wielokrotnie miała wizję koła na wzór księżyca, a na nim widoczną plamę koloru czarnego. Nie rozumiała tego, więc zwróciła się do przełożonej. Gdy ta ją wyśmiała, Julianna zaczęła się modlić i pewnego razu usłyszała głos, oznajmiający, że czarny pas na tarczy księżyca oznacza brak osobnego święta ku czci Eucharystii, które ma umocnić wiarę, osłabioną przez różne herezje.
Władze kościelne sceptycznie odnosiły się do widzeń prostej Zakonnicy. Jednak kolejne niezwykłe wydarzenie dało im wiele do myślenia. W 1263 r. w Bolsenie, niedaleko Rzymu, kapłan odprawiający Mszę św. zaczął mieć wątpliwości, czy to możliwe, aby kruchy opłatek był Ciałem Pańskim. I oto, gdy nastąpił moment przełamania Hostii, zauważył, że sączy się z niej krew i spada na białe płótno korporału na ołtarzu. Papież Urban IV nie miał już wątpliwości, że to sam Bóg domaga się święta Eucharystii i rok po tym wydarzeniu wprowadził je w Rzymie, a papież Jan XXII (1334 r.) nakazał obchodzić je w całym Kościele. Do dziś korporał z plamami krwi znajduje się we wspaniałej katedrze w Orvieto, niedaleko Bolseny. Wybudowano ją specjalnie dla tej relikwii.
W Polsce po raz pierwszy święcono Boże Ciało w 1320 r., za biskupa Nankera, który przewodził diecezji krakowskiej. Nie było jednak jeszcze tak bogatych procesji, jak dziś. Dopiero wiek XVI przyniósł rozbudowane obchody święta Bożego Ciała, zwłaszcza w Krakowie, który był wówczas stolicą. Podczas procesji krakowskich prezentowały się proporce z orłami na szkarłacie, obecne było całe otoczenie dworu, szlachta, mieszczanie oraz prosty lud z podkrakowskich wsi.
W czasie procesji Bożego Ciała urządzano widowiska obrzędowe lub ściśle teatralne, aby przybliżyć ich uczestnikom różne aspekty obecności Eucharystii w życiu. Nasiliło się to zwłaszcza pod koniec XVI wieku, kiedy przechodzenie na protestantyzm znacznie się nasiliło i potrzebna była zachęta do oddania czci Eucharystii.
W okresie rozbiorów religijnemu charakterowi procesji Bożego Ciała przydano akcentów patriotycznych. Była to wówczas jedna z nielicznych okazji do zademonstrowania zaborcom żywej wiary. W procesjach niesiono prastare emblematy i proporce z polskimi godłami, świadczące o narodowej tożsamości.
Najpiękniej jednak Boże Ciało obchodzono na polskiej wsi, gdzie dekoracją są łąki, pola i zagajniki leśne. Procesje imponowały wspaniałością strojów asyst i wielką pobożnością prostego ludu, wyrażającego na swój sposób uwielbienie dla Eucharystii. Do dziś przetrwał zwyczaj zdobienia ołtarzy zielonymi drzewami brzóz i polnymi kwiatami. Kiedyś nawet drogi wyścielano tatarakiem. Do dziś bielanki sypią też przed kroczącym z monstrancją kapłanem kolorowe płatki róż i innych kwiatów.
Boże Ciało to również dzień święcenia wianków z wonnych ziół, młodych gałązek drzew i kwiatów polnych. Wieniec w starych pojęciach Słowian był godłem cnoty, symbolem dziewictwa i plonu. Wianki z ruty i kwiatów mogły nosić na głowach tylko dziewczęta.
Na wsiach wierzono, że poświęcone wianki, powieszone na ścianie chaty, odpędzają pioruny, chronią przed gradem, powodzią i ogniem. Dymem ze spalonych wianków okadzano krowy, wyganiane po raz pierwszy na pastwisko. Zioła z wianków stosowano też jako lekarstwo na różne choroby.
Gdzieniegdzie do poświęconych wianków dodawano paski papieru, z wypisanymi słowami czterech Ewangelii. Paski te zakopywano następnie w czterech rogach pola, dla zabezpieczenia przed wszelkim złem.
Dziś Boże Ciało to jedna z niewielu już okazji, aby przyodziać najpiękniejszy strój świąteczny - strój ludowy. W Łowickiem tego dnia robi się tęczowo od łowickich pasiaków. Kto wie, czy stroje ludowe zachowałyby się do dziś, gdyby nie możliwość ich zaprezentowania podczas uroczystości kościelnych. Chwała zatem i wielkie dzięki tym duszpasterzom, którzy kładą nacisk, aby asysty procesyjne występowały w regionalnych strojach. Dzięki temu procesje Bożego Ciała są jeszcze wspanialsze, okazalsze, barwniejsze. Ukazują różnorodność bogactwa sztuki ludowej i oby tak było jak najdłużej.
W ostatni czwartek oktawy Bożego Ciała, oprócz święcenia wianków z ziół i kwiatów, szczególnym ceremoniałem w naszych świątyniach jest błogosławieństwo małych dzieci. Kościoły wypełniają się najmłodszymi, często także niemowlętami, by i na nich spłynęło błogosławieństwo Boże. Wszak sam Pan Jezus mówił: „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im, do takich bowiem należy królestwo Boże. Zaprawdę, powiadam wam: Kto nie przyjmie królestwa Bożego jak dziecko, ten nie wejdzie do niego” (Mk 10, 13-15).
Zapraszamy wszytskich na transmisję NA ŻYWO z największego koncertu muzyki chrześcijańskiej w Europie! Na rzeszowskiej scenie każdego roku staje ponad 200 artystów, by uwielbiać Boga śpiewem i wspólną modlitwą. Już dziś o godzinie 19:00.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
