Reklama

Niedziela Sandomierska

Świadkowie minionych wieków

Muzeum Diecezjalne to prawdziwa skarbnica tkackich i hafciarskich wspaniałości.

Niedziela sandomierska 32/2020, str. VI

[ TEMATY ]

Sandomierz

ornaty

Muzeum Diecezjalne

zabytek

Archiwum muzeum

Ornat wzorowany na Drodze Krzyżowej

Ornat wzorowany na Drodze Krzyżowej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W zbiorach muzeum znajdują się zespoły szat liturgicznych – od okazałych kap, ornatów i dalmatyk, po paramenty liturgiczne: stuły, manipularze (dziś nieużywane, noszone niegdyś przez kapłana na lewym przedramieniu), welony kielichowe, palki i bursy, a także licznie zachowane fragmenty tkanin i haftów. Ozdobą kolekcji są trzy ornaty z późnogotyckimi haftami figuralnymi, zakomponowanymi w formie krzyżowej preteksty (ozdobnej części ornatu), gdzie wszystkie sceny – tak jak w gotyckich malowanych kwaterach ołtarzowych – umieszczone są w oddzielnych polach. Hafty wykonane zostały z barwnej przędzy jedwabnej techniką naśladującą malarstwo, zwaną acupictura (malowanie igłą).

Na dwóch ornatach naszyty jest haft wyobrażający Chrystusa ukrzyżowanego. Przedstawienie to należało do najczęściej umieszczanych na kolumnach średniowiecznych ornatów. Była to dla wiernych Biblia pauperum (Biblia ubogich) – niewyczerpana księga symboli o moralizatorskim przesłaniu, gdzie – jak mawiał papież Grzegorz Wielki: „Nieumiejący czytać w obrazie widzą i odczytują wzór, jaki powinni naśladować”. Przedstawienia te pouczały i potęgowały przeżycia religijne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Najstarszy ornat w kolekcji wykonany jest z aksamitu o ciemnofioletowym wzorze z motywem falistej wstęgi, przerywanej motywem ostu i owocu granatu (symbolu Męki Chrystusa), wpisanym w siedmiolistną różę (Włochy, XV wiek). Na tkaninę nałożono wypukły haft imitujący płaskorzeźbę. W centralnej części ukazana jest Matka Boska z Dzieciątkiem. Towarzyszą jej przedstawienia czterech świętych męczenniczek: św. Katarzyny Aleksandryjskiej, św. Barbary, św. Doroty i św. Małgorzaty.

Drugi z ornatów wykonany został z zielonego aksamitu z motywami owocu granatu, otoczonego siedmiolistną różą (haft: Polska, tkanina: Włochy, XV wiek). Przedstawione na ornacie sceny figuralne przedstawiają Chrystusa ukrzyżowanego oraz Matkę Bożą Bolesną i św. Jana Ewangelistę stojących pod krzyżem. W zakończeniach ramion hafciarz umieścił sceny ilustrujące Pasję Jezusa Chrystusa: Ecce Homo (Oto Człowiek), pojmanie, modlitwę w Ogrójcu, koronowanie cierniem, dźwiganie krzyża. Wszystkie sceny wykonano z dużym realizmem, a postacie wyobrażone są we współczesnych hafciarzowi strojach charakterystycznych dla 2. poł. XV wieku.

Trzeci z gotyckich haftów naszyty jest na ornacie wykonanym z karmazynowej jedwabnej tkaniny o wzorze nazywanym alla persiana, będącym przykładem rozprzestrzeniania się perskich motywów zdobniczych w tkactwie włoskim 1. połowy XVII wieku. W centralnej części wyobrażony jest Chrystus ukrzyżowany. U stóp krzyża przedstawiona została postać omdlewającej Maryi, podtrzymywanej przez św. Jana Ewangelistę i św. Marię Magdalenę. W zakończeniach ramion preteksty umieszczona został postać Maryi i Archanioła Gabriela w scenie Zwiastowania, a ponad krzyżem Bóg Ojciec. Haft w wielu miejscach jest przetarty i odsłania płótno, na którym widać wykonany wprawną ręką rysunek wyhaftowanej sceny naniesiony delikatną, czarną kreską.

2020-08-05 07:21

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

O szacie, co zdobi kapłana

Niedziela bielsko-żywiecka 12/2013, str. 4

[ TEMATY ]

ksiądz

kapłan

kapłan

ornaty

MR

Ks. dr Grzegorz Klaja prezentuje zabytkowy czarny ornat

Ks. dr Grzegorz Klaja prezentuje zabytkowy czarny ornat

- W średniowieczu jeden ornat kosztował tyle, co teraz trzy nowe auta - takie oto ciekawostki można było usłyszeć na sesji poświęconej szatom liturgicznym, jaka 9 marca odbyła się w auli Kurii diecezjalnej w Bielsku-Białej

Podczas spotkania zaprezentowano wykłady: „Jak dbać o zabytkowe tkaniny”, „Znaczenie ornatu jako kapłańskiego stroju do Mszy św.” i „Symboliczne znaczenie czarnych ornatów na podstawie czarnego ornatu z różami”. Prelegentami byli: mgr Barbara Kalfas, wybitna konserwatorka tkanin, rzeczoznawca Ogólnopolskiej Rady Konserwatorów Dzieł Sztuki, kierownik Pracowni Konserwacji Tkanin Katedry na Wawelu i ks. dr Grzegorz Klaja, dyrektor Muzeum Diecezjalnego, diecezjalny moderator i opiekun grup związanych z łacińską tradycją Kościoła.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: ogłoszono 5 dekretów, w tym dwa do beatyfikacji

2025-12-18 14:04

[ TEMATY ]

Watykan

beatyfikacja

Adobe Stock

Podczas audiencji udzielone kardynałowi Marcello Semeraro, prefektowi Dykasterii do spraw Kanonizacyjnych, papież upoważnił tę dykasterię do ogłoszenia pięciu dekretów. Jeden z nich dotyczy cudu (do beatyfikacji), jeden męczeństwa (także do beatyfikacji), natomiast trzy heroiczności cnót - poinformowało Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej.

- cudu przypisywanego wstawiennictwu Czcigodnego Sługi Bożego Henryka Ernesta Shawa, wiernego świeckiego i ojca rodziny, urodzonego 26 lutego 1921 r. w Paryżu (Francja) i zmarłego 27 sierpnia 1962 r. w Buenos Aires (Argentyna);
CZYTAJ DALEJ

Opłatek UPJPII w Krakowie

2025-12-18 23:31

Biuro Prasowe AK

Podczas spotkania opłatkowego społeczności Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie abp Marek Jędraszewski mówił o tajemnicy wcielenia i odpowiedzialności środowiska akademickiego za dawanie świadectwa prawdy.

Rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, ks. prof. dr hab. Robert Tyrała powitał kapłanów, siostry zakonne, pracowników i studentów, zapraszając do wspólnej modlitwy. Zauważył, że wcielenie Syna Bożego staje się punktem odniesienia, a święta przypominają o miłości Boga. Życzył arcybiskupowi „pewności wiary, fundamentu pogłębienia dotknięcia łaski Bożej poprzez przeżywane wcielenia Syna Bożego”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję