Być może i Stanisław Wyspiański pragnąłby przeżyć Niedzielę Palmową w parafii pw. Matki Bożej Śnieżnej w Tokarni. Niestety, za jego czasów zwyczaj toczenia drewnianej figury Chrystusa na osiołku wokół kościoła nie był praktykowany, choć obrzęd ten, zwany Jezuskiem Lipowym, Dębowym lub Palmowym, znany był w Polsce już w XV wieku. Po dwustu latach przerwy, w 1968 roku, w Tokarni wznowił go proboszcz ks. prał. Jan Mach.

Wehikuł czasu

Do Tokarni, położonej wśród malowniczych beskidzkich gór, w Niedzielę Palmową przyjeżdżają pielgrzymi z Polski i z zagranicy. Niektórzy nie wyobrażają sobie obchodzić tego święta gdzie indziej.

– Co przyciąga tutaj tych ludzi? Szczerze powiedziawszy, nie mam pojęcia – przyznaje z uśmiechem obecny proboszcz, ks. Robert Pietrzyk. Dodaje: – Prawdą jest, że zainteresowanie naszą procesją z drewnianym Panem Jezusem na osiołku nie słabnie i przyjeżdża mnóstwo pielgrzymów i turystów, którzy chcą zobaczyć ten lokalny, kolorowy folklor. Jest radośnie, głośno, jest wspólna modlitwa i są śpiewy, które składają się na niepowtarzalną atmosferę; zapewne podobnie było w Jerozolimie, gdy witano Pana Jezusa. Parafianie dopowiadają: – Tak, u nas można przenieść się w czasie!

Pan Jezus, Apostołowie i osiołek

Współczesną figurkę Pana Jezusa, na podstawie rzeźby z XV w. znajdującej w się w Muzeum Szołayskich w Krakowie, wykonał ludowy artysta i emerytowany kościelny tokarskiej parafii, Józef Wrona, który w ciągu 51 latach atywności twórczej stworzył ponad 500 prac, w większości poświęconych postaciom Chrystusa, Matki Bożej i świętych. Pan Józef wykonał także figurki dwunastu Apostołów niesionych w procesji oraz Kalwarię Tokarską, znajdującą się na Urbaniej Górze. Jest to zbiór ponad 20 stacji Drogi Krzyżowej oraz kapliczek będących dziełem życia Józefa Wrony. Co roku Kalwarię nawiedza mnóstwo pielgrzymów i turystów, szczególnie w okresie Wielkiego Postu.

Konkurs palm

W tradycji Kościoła palma symbolizuje zarówno męczeństwo jak i triumf, a zatem Mękę i chwalebne Zmartwychwstanie Jezusa oraz nieśmiertelność duszy ludzkiej. W Tokarni, w procesji z Panem Jezusem wierni niosą palmy – piękne, wysokie, nieraz nawet na kilkanaście metrów. Przystrajają je misternie bibułowymi kwiatami, różnobarwnymi wstążkami i zielonymi gałązkami bukszpanu. Od dwóch lat (dzięki pomocy Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Tokarni) w parafii wznowiono konkurs palm – oczywiście tylko tych własnoręcznie wykonanych. To łączy pokolenia – mówią tokarzanie. Całe rodziny poświęcają wiele dni na staranne przygotowywanie, ozdabianie palmy. – Warunek jest taki, że z palmą trzeba obejść w procesji wokół kościoła – zaznacza ks. Robert Pietrzyk. Największą do tej pory palmę wykonali państwo Lenartkowie – ich dzieło miało 22,5 m wysokości.

Modlitwa i folklor

W br. zgłoszenia do konkursu palm potrwają do 10 kwietnia. Rozstrzygnięcie odbędzie się w Niedzielę Palmową pół godziny przed Mszą św. o godz. 11. Głównym uroczystościom 14 kwietnia przewodniczyć będzie kard. Stanisław Dziwisz. Procesja z Panem Jezusem na osiołku przejdzie tradycyjnie przed Mszą świętą.

Ponadto, od 6 kwietnia do 3 czerwca w Galerii „Dworek” w Tokarni (niedaleko kościoła parafialnego) będzie można oglądać wystawę „Malarstwo na szkle, rzeźba”, autorstwa Zdzisława Słoniny twórcy ludowego, pochodzącego z niedalekiej Bogdanówki (gm. Tokarnia), a mieszkającego obecnie w Świątnikach Górnych. Na wystawie zostaną zaprezentowane m.in. obrazy przedstawiające tokarskie obrzędy Niedzieli Palmowej. – Do Tokarni przyciągnęła mnie słynna rzeźba Pana Jezusa na osiołku – przyznaje artysta. – Interesowała mnie widowiskowość i kolorystyka procesji, ponieważ zajmuję się również fotografią – mówi pan Zdzisław i dodaje: – Od strony duchowej Niedzielę Palmową w Tokarni przeżywa się inaczej. Idąc w rozmodlonej procesji mamy wrażenie, jakbyśmy uczestniczyli dokładnie w tym, co miało miejsce parę tysięcy lat temu – podsumowuje artysta.