Reklama

Niedziela Sosnowiecka

Maczki – dawna granica

Niedziela sosnowiecka 46/2018, str. VI

[ TEMATY ]

wystawa

Piotr Lorenc

Maczki. Wizytówka dzielnicy – neogotycki kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Maczki. Wizytówka dzielnicy – neogotycki kościół pw. Świętych Apostołów
Piotra i Pawła

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W Zagłębiowskiej Mediatece w Sosnowcu otwarta została ekspozycja pt. „Maczki. Dawna Granica”. Otwarciu wystawy towarzyszyła prelekcja i prezentacja multimedialna „Maczki. Opowieść o miejscu i ludziach” Pawła Dudy z Instytutu Historii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, związanego również z Instytutem Zagłębia Dąbrowskiego.

Dzisiejsza dzielnica Sosnowca – Maczki to dawna Granica. Osada leżała bowiem na granicy dwóch rozbiorów. Współczesna nazwa Maczki funkcjonuje dopiero od 1925 r. W latach 1848-59 obszar ten był jedyną stacją nadgraniczną Cesarstwa Rosyjskiego. Istniał tu dworzec zaprojektowany przez Enrico Marconiego, komora celna, domy mieszkalne, restauracje. Maczki nazywane były „uzdrowiskiem” i „zielonymi płucami Sosnowca”. Na wystawie można zobaczyć unikatowe zdjęcia i plany obrazujące lata świetności osady.

Właśnie osada znana była już w XVIII wieku, choć właściwe znaczenie uzyskała dopiero w połowie XIX wieku dzięki wybudowaniu tu stacji kolejowej na trasie Warszawa – Wiedeń oraz komory celnej, a następnie linii kolejowej do Iwangrodu. Przygraniczne położenie i powstałe centrum ruchu granicznego zadecydowały o nazwie osady – Granica. Granica rozwinęła się w duży ośrodek kolejowy. W latach 1848-49 była jedyną stacją nadgraniczną Cesarstwa Rosyjskiego. Krzyżowały się tu drogi Rosji, Prus i Austro-Węgier. Pierwszymi mieszkańcami osady byli kolejarze z rodzinami, funkcjonariusze straży granicznej, urzędnicy obsługujący komorę celną, wojsko rosyjskie i żandarmeria. Powstawały kolejno domy mieszkalne, hotele, poczta, koszary, cerkiew prawosławna – niestety, nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W 1893 r. zbudowano neogotycki kościół i z biegiem lat utworzona została samodzielna parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Pierwsza szkoła powszechna powstała w Granicy w 1886 r. Podczas powstania styczniowego w okolicy osady doszło do starć oddziałów polskich z wojskiem rosyjskim. Przejściowo udało się powstańcom opanować stację. Znaczenie osady jako ważnego węzła komunikacyjnego osłabło po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. po zlikwidowaniu granicy z Austrią. Wtedy także aktualność straciła nazwa miejscowości. Zmieniono ją na Uroczysko, a w 1925 r. nadano jej obecną nazwę – Maczki. W okresie międzywojennym następował dalszy rozwój osady. Z inicjatywy prezydenta RP Gabriela Narutowicza wybudowano w Maczkach zakłady wodociągowe, które od 1930 r. zaopatrywały Sosnowiec w wodę. W budynku dawnej komory celnej utworzono w 1926 r. Szkołę Rzemieślniczo-Przemysłową. Pierwotnie Maczki były gminą, w 1958 r. stały się osiedlem w powiecie będzińskim, w 1973 r. weszły w skład Kazimierza Górniczego, a w 1975 r. zostały włączone w obręb administracyjny Sosnowca. O tych i wielu innych ciekawostkach dowiemy się, odwiedzając wystawę. Polecamy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2018-11-14 11:43

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wielokulturowa Częstochowa

[ TEMATY ]

wystawa

Magda Nowak/Niedziela

W sali wystawowej Biblioteki Głównej w budynku Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie przy al. Armii Krajowej 36a otwarto 9 października wystawę pt. „Wielokulturowa Częstochowa w okresie dwudziestolecia międzywojennego”. Przygotowali ją doktoranci z Instytutu Historii UJD we współpracy z Biblioteką Główną UJD, Muzeum Częstochowskim i Archiwum Państwowym w Częstochowie.

Celem wystawy jest przedstawienie Częstochowy z okresu międzywojennego, miasta wielokulturowego, w którym mieszkali przedstawiciele wielu narodowości i wyznań, wspólnie troszczący się o jego rozwój. Na planszach zobaczymy przeto liczne fotografie z komentarzem, kopie dokumentów czy wycinków prasowych – obrazujące działalność wspólnoty ewangelików w przedwojennej Częstochowie, częstochowian wyznania prawosławnego, a także Żydów w Częstochowie.
CZYTAJ DALEJ

Immersyjna Kaplica Sykstyńska na Jasnej Górze zamyka swoje podwoje - powodem zbyt niska frekwencja

2025-08-01 12:02

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Kaplica Sykstyńska

Grzegorz Gadacz/Niedziela TV

Zdjęcia fresków z Kaplicy Sykstyńskiej przy Jasnej Górze

Zdjęcia fresków z Kaplicy Sykstyńskiej przy Jasnej Górze

31 lipca b.r. organizator spektakularnego projektu immersyjnego “Kaplica Sykstyńska. Dziedzictwo” – Dom Emisyjny Manuscriptum, podjął decyzje o zamknąć przedsięwzięcia na 3 miesiące przed jego planowanym zakończeniem. Powodem tej decyzji była zbyt niska frekwencja zwiedzających mająca bezpośredni wpływ na niemożność uniesienia miesięcznych kosztów projektu.

Immersyjna Kaplica Sykstyńska, która w lutym otworzyła swoje podwoje w Częstochowie, powstała w tej lokalizacji głównie z myślą o pielgrzymach, którzy każdego roku odwiedzają Jasną Górę. Organizatorzy liczyli, że pielgrzymi z radością odwiedzą tę niezwykłą przestrzeń muzealną, choć w wersji multimedialnej, by nie musieć jechać do Watykanu, lub by dostrzec to co w oryginalnej Kaplicy Sykstyńskiej jest niewidoczne ze względu na tłumy zwiedzających i krótki czas zwiedzania.
CZYTAJ DALEJ

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: XVIII niedziela zwykła

2025-08-01 12:49

[ TEMATY ]

rozważania

bp Andrzej Przybylski

Natanael Brewczyński

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Marność nad marnościami, powiada Kohelet, marność nad marnościami – wszystko jest marnością. Jest nieraz człowiek, który w swej pracy odznacza się mądrością, wiedzą i dzielnością, a udział swój musi on oddać człowiekowi, który nie włożył w nią trudu. To także jest marność i wielkie zło. Cóż bowiem ma człowiek z wszelkiego swego trudu i z pracy ducha swego, którą mozoli się pod słońcem? Bo wszystkie dni jego są cierpieniem, a zajęcia jego utrapieniem. Nawet w nocy serce jego nie zazna spokoju. To także jest marność.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję