Reklama

Niedziela Kielecka

Kościół z pałacu i historia łagiewnickiego tryptyku w tle

Balice koło Chmielnika szczycą się historią sięgającą ponad ośmiuset lat, w dziejach miejscowości zapisały się znamienite rody. To stąd pochodzi słynny tryptyk łagiewnicki datowany na ok. 1490 r., namalowany przez artystę z Małopolski, obecnie (od 1953 r.) przechowywany w północnej nawie bazyliki katedralnej w Kielcach. Warto nadmienić, że po prawej stronie na drzwiach tryptyku widnieje postać patrona parafii i kościoła w Balicach – św. Stanisława BM

Niedziela kielecka 36/2017, str. 4

[ TEMATY ]

parafia

TD

Kościół św. Stanisława BM w Balicach powstał z dawnego pałacu

Kościół św. Stanisława BM w Balicach powstał z dawnego pałacu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Parafia jest dużo młodsza, powstała w 1923 r. z macierzystych parafii w Janinie i Gnojnie, erygował ją bp Augustyn Łosiński. Kościół w Balicach powstał z przebudowanego pałacu z XIX wieku. Z pałacem wiąże się ciekawa historia. Karol Tański – zarządzający majątkiem w pobliskich Łagiewnikach – poślubił hrabiankę Helenę Lubieniecką z Balic. Ród Lubienieckich, spokrewniony z Sobieskimi, jest szczególnie zasłużony. Hrabianka Lubieniecka z Łępickich rozpoczęła oświatę wśród tutejszych dzieci wiejskich. Wśród Lubienieckich z Balic byli powstańcy i wielcy patrioci, w tym dziadkowie i matka majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Dodajmy, że Balice jako jedyna chyba wieś w Polsce ma swój sztandar ufundowany na 800-lecie, który nawiązuje do heraldyki rodu Lubienieckich. Poczet sztandarowy obecny jest na wszystkich uroczystościach kościelnych.

Pałacowy skarb trafił do katedry

Reklama

Helena – panna młoda, otrzymała w darze rodzinną pamiątkę – przepiękny ołtarz Koronowania Matki Bożej. Według tradycji, na którą powołuje się w swoim opisie ks. Jan Wiśniewski, obraz ten miał być używany podczas odsieczy wiedeńskiej. Skarb ten przechowywany był w specjalnie wybudowanej kaplicy pałacowej w Balicach oraz w Łagiewnikach koło Buska-Zdroju. Modlili się tutaj wszyscy mieszkańcy Balic, ponieważ nie było w tym czasie w pobliżu kościoła. Na drzwiach ołtarza Koronowania po prawej stronie widnieje wizerunek św. Stanisława BM. Ukazany jest on w stroju pontyfikalnym, w chwili gdy wskrzesza Piotrowina. Na lewym skrzydle jest św. Wojciech lub Mikołaj. Tryptyk podarowany do katedry kieleckiej przez Antoniego Tarskiego w 1953 r. znajduje się w nawie północnej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Powstaje kopia tryptyku do kościoła

W kościele w Balicach jest jednak miejsce na jego replikę. I taka właśnie powstaje z inicjatywy mieszkańca i przewodniczącego Rady Gminy – Stanisława Wcisłę. Kopię tryptyku od kilku lat przygotowuje Anna Wach z Balic, pomaga jej córka – absolwentka szkoły plastycznej, a wspiera je grupa znajomych. – To piękne, że tryptyk malują mieszkanki Balic – mówi Wcisło i zapowiada, że jest szansa, że replika pięknego ołtarza tak bardzo związanego z historią Balic, zostanie w przyszłym roku ukończona. Chcemy, aby jego wprowadzenie do kościoła było ważnym wydarzeniem nawiązującym do znamienitej historii naszej miejscowości.

Wystrój świątyni

Reklama

W 1923 r. pałac przebudowano do potrzeb kultu. W zachodniej części usytuowano absydę świątyni – w miejsce dawnej sali balowej, sklepionej płaskim stropem, powstała nawa. Dobudowano zakrystię, kruchtę i wysoką wieżę. Relikty dawnego klasycystycznego pałacu pozostały na bramie kościelnej zwieńczonej amforami greckimi w gzymsach i dekoracyjnych motywach zewnętrznych ścian. Rzeźbiarskie motywy i zdobienia ołtarza wykonał Antoni Kenar. Na nawie są polichromie ze sceną Wniebowzięcia NMP, wyobrażeniami wezwań litanijnych do Matki Bożej oraz ewangelicznych scen. Ze współczesnym wystrojem współgrają obrazy: Jezusa Miłosiernego (z fundacji małżonków Mariana i Józefy Wachów), wizerunki św. Siostry Faustyny (z fundacji braci Pawła i Grzegorz Boroniów), bł. ks. Jerzego Popiełuszki, św. Jana Pawła II, sługi Bożego prymasa Stefana Wyszyńskiego oraz św. Maksymiliana Kolbego. Czy wezwanie, jakie otrzymała świątynia, nawiązuje do świętego biskupa i męczennika z tryptyku? Czy istniał jakiś szczególny kult św. Stanisława w Balicach? Nie da się tego ustalić. Faktem jest, że świątynia i parafia w Balicach otrzymała za patrona św. Stanisława, drugą patronką jest Matka Boża Częstochowska, czczona w kopii obrazu w ołtarzu głównym. Zasuwą obrazu jest św. Stanisław BM – obraz współczesny. Biskup Stanisław również ukazany jest w stroju pontyfikalnym z pastorałem w ręku. U dołu namalowano postać Piotrowina.

By ożywić kult Św. Stanisława

Uroczyście obchodzony jest odpust ku czci św. Stanisława. Pragnąc rozbudzić jeszcze bardziej kult do patrona, ks. Stanisław Idziak – nowy proboszcz parafii, zaproponował, aby w pierwszą niedzielę miesiąca odbywało specjalne nabożeństwo ku czci św. Stanisława, a pierwszą pielgrzymkę, jaką odbędzie ze swoimi parafianami, zaplanował do Krakowa i Szczepanowa – śladami patrona kościoła. Takie doświadczenie może przyczynić się do większej popularności wielkiego świętego i patrona Polski wśród mieszkańców.

Reklama

Proboszczowi udało się wprowadzić również inne nabożeństwa. – W każdy piątek wierni gromadzą się na Koronce do Bożego Miłosierdzia. Przyjęło się już środowe nabożeństwo do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, które prowadzimy przy odsłoniętym obrazie Pani Jasnogórskiej, znajdującym się w ołtarzu głównym. Proboszcz, jest tutaj zaledwie kilka tygodni, ale od początku spotkał się z ogromną życzliwością swoich parafian. – Czuję ich serdeczność i zaangażowanie w życie parafii – mówi. – Myślę, że ten klimat otwartości to zasługa mojego poprzednika. Pragnę wyrazić ogromną wdzięczność wobec ks. kan. Jana Latały, który przez 24 lata był proboszczem Balic. Przeprowadził szereg remontów wraz z parafianami, dzięki czemu teraz kościół jest zadbany i odnowiony. Ostatnią jego inwestycją było malowanie wnętrza i tych prac doglądał do końca – mówi ks. Stanisław Idziak. Moim zadaniem jest kontynuacja pracy ks. Jana i troska o duchowy rozwój parafian, utwierdzanie ich wiary w tym, co dobre i piękne – dodaje. Nowy proboszcz rozpoczął także remont domu parafialnego. Warto nadmienić, że w planach jest wygospodarowanie przestrzeni na cele spotkań duszpasterskich.

Odpust i dziękczynienie za plony

W parafii istnieją trzy Róże Żywego Różańca, przy ołtarzu służy kilkunastu ministrantów. Duże tradycje mają także strażacy – widoczna w życiu parafialnym i podczas uroczystości – OSP w Balicach i Kotlicach. Druhowie z Kotlic przeżywali ostatnio 60-lecie służby społecznej. Z okazji odpustu Matki Bożej Częstochowskiej 26 sierpnia podczas uroczystej Sumy wierni uczestniczyli w uroczystościach dożynkowych i wprowadzeniu nowego proboszcza. Parafia położona jest na terenie trzech gmin, liczy ok. 1,6 tys. osób, stoi rolnictwem. Palonki, Kotlice, Borzykowa, Kostera, Suskrajowice, Bugaj, Balice, Zawada – to tereny licznych upraw, rolnicy utrzymują się też z hodowli krów mlecznych, uprawy porzeczek, sadownictwa.

W maju mieszkańcy prosili o poświęcenie pól, teraz była okazja do dziękczynienia za plony – mówi proboszcz. W Balicach działa od lat Grono Przyjaciół Seminarium. Być może dlatego parafianie mogą pochwalić się powołaniami zakonnymi. Pochodzą stąd Marek i Piotr Wachowie – franciszkanie pracujący we Włoszech, ks. Marek Połoński – proboszcz Sancygniowa oraz dwie siostry zakonne. Urodził się tutaj też śp. ks. prał. Edward Terlecki.

2017-08-30 12:21

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Serca wypełnione miłością

Niedziela lubelska 47/2016, str. 6-7

[ TEMATY ]

parafia

wizytacja

Grzegorz Jacek Pelica

Powitanie bp. Mieczysława Cisło we wspólnocie parafialnej

Powitanie bp. Mieczysława Cisło we wspólnocie parafialnej

Wizytację kanoniczną w parafii św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Lublinie przeprowadził bp Mieczysław Cisło

Trzynastotysięczna parafia w dzielnicy LSM została erygowana 21 grudnia 1982 r. przez bp. Bolesława Pylaka, a jako ośrodek duszpasterski pobłogosławiona w 1981 r. przez bp. Zygmunta Kamińskiego i powierzona trosce ks. Stefanowi Soszce. Wieloletnim proboszczem, inicjatorem wielu działań i grup duszpasterskich, budowniczym materialnej struktury parafii i zaangażowania wiernych w życie Kościoła był ks. Stanisław Dziwulski. Pracę duszpasterską od 2 lat koordynuje proboszcz ks. Adam Bab przy wsparciu rady duszpasterskiej i licznych grup formacyjnych.
CZYTAJ DALEJ

Pierwsze słowa Leona XIV do Polaków!

2025-05-21 10:58

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

PAP/EPA/ANGELO CARCONI

Papież Leon XIV, zwracając się do Polaków podczas swojej pierwszej audiencji generalnej w Watykanie w środę, zachęcił do słuchania Słowa Bożego, by "móc dokonywać mądrych wyborów w życiu osobistym, rodzinnym i społecznym".

CZYTAJ DALEJ

XXVII Krajowa Pielgrzymka Honorowych Dawców Krwi

2025-05-22 18:37

[ TEMATY ]

krwiodawcy

#Pielgrzymka

Adobe Stock

XXVII Krajowa Pielgrzymka Honorowych Dawców Krwi na Jasną Górę odbędzie się w sobotę 31 maja. Uczestnicy wezmą udział m.in. we Mszy św. i nabożeństwie Drogi Krzyżowej. Ks. płk rez. Zenon Surma, krajowy duszpasterz krwiodawców, zachęca do udziału w pielgrzymce i oddania krwi. Tegoroczna pielgrzymka odbędzie się pod hasłem Honorowi Dawcy Krwi – Pielgrzymami Nadziei.

Centralnym punktem będzie Eucharystia sprawowana o godz. 11.00 na Szczycie Jasnogórskim. O godz. 13.30 odprawione zostanie nabożeństwo Drogi Krzyżowej, której rozważania odczytają przedstawiciele krwiodawców z całej Polski. Jak co roku darem pielgrzymów dla Matki Bożej będzie krew, którą w godz. 9.00–13.00 będzie można oddać pod Jasną Górą w ambulansie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa z Katowic.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję