Reklama

Kultura

O nieznanych listach matki Sienkiewicza

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Muzeum w Oblęgorku posiada dwa listy Stefanii z Cieciszowskich Sienkiewiczowej (1820-73) do siostry Aleksandry Dmochowskiej: jeden z 12 czerwca 1872 r., drugi niedatowany – według moich ustaleń, z roku 1873, sprzed marca. Oba zostały napisane w Woli Gułowskiej (woj. lubelskie), gdzie pani Stefania mieszkała pod koniec życia z córką Zofią, i wysłane pod warszawski adres „drogiej Oluni”, co wynika z ich treści. Choć rękopisy nie mówią nic o Henryku Sienkiewiczu, są godne uwagi, bo dostarczają nowej wiedzy o matce pisarza.

Reklama

Proste i serdeczne w tonie listy świadczą o tym, że autorka ma czułe serce i mocną wiarę. Jest troskliwą matką, czego dowodzą słowa: „Zosia mi znowu bardzo chorowała, zatem czas cały miałam przy niej zajęty”. Nie będąc babcią, cieszy się wnukami siostry; jednego z nich nazywa dowcipnie „ukochanym gagatkiem”; z radością przyjmuje zapowiedź powiększenia się rodziny: „Słyszałam, że wszystkie trzy synowe Twoje przy nadziei, familia się mnoży, daj Boże dla niej wszystko dobre”. Stęskniona i osamotniona, wyraża nadzieję zobaczenia Oluni, prosi: „Daj nam Boże doczekać lata, żebyś Ty znowu przyjechała w te strony, bo wtedy inaczej się żyje”. Dla siostrzeńców – wyrozumiała, więc usprawiedliwia brak ich wizyt: „Ani Zygmunt, ani Janusz nie zaglądają do mnie całą zimę; żony ich też mają teraz każda po małym dzieciątku, nie wyjeżdżają zapewne”. Siostrę wspiera duchowo, błogosławi: „Niech Cię Bóg szczęśliwie prowadzi, gdzie się tylko obrócisz, wszędzie mieć będziesz za sobą modlitwę dzieci i rodzeństwa”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ponadto w listach matka Sienkiewicza okazuje swój patriotyzm, optymistycznie zapatruje się na przyszłe losy kraju, gdy informuje adresatkę o szczęśliwym zakończeniu sprawy niejakiego Bartolda, sybiraka: „Dano znać z powiatu, że powraca z Syberii najpóźniej w marcu. Jest to ten sam, o którego uwolnienie nudziłam Was przez czas jakiś, kochane Siostry. Rzeczy się więc jakoś składają i może Bóg da, że się na dobre obrócą, czekać tylko trzeba cierpliwie”. Ułaskawienie zesłańca należy więc uznać za efekt działań podjętych przez panią Stefanię z udziałem zarówno najstarszej siostry Aleksandry, jak i młodszej – Haliny, kanoniczki ze zgromadzenia warszawskiego.

Lektura korespondencji pozwala wnioskować o silnej empatii pani Sienkiewiczowej. Zdolność służenia pożytecznym czynem, dobrym słowem, modlitwą cechowała człowieczeństwo tej dobrej, wrażliwej, spolegliwej kobiety (właśnie taki był też jej syn!). O sobie wolała nie myśleć, nie chciała się leczyć. Za siostrzane rady podziękowała: „Ani doktór, ani wody, o których troskliwie wspominasz, ani żadna kuracja niepotrzebne. Nie mam żadnych powodów chcieć przedłużenia życia cierpkiego, które wlokę, nie będąc już nikomu potrzebną ani użyteczną; czym krócej cierpieć będę, tym lepiej”. W wyborze, jakiego dokonała, przejawiły się jej zdecydowany charakter, silna wola, stanowczość. I niewzruszona wiara. Pojednana z Bogiem, gotowa odejść, wyda ostatnie tchnienie z ulgą, w nadziei szczęścia wiecznego. Przyczyny przedwczesnego wyczerpania, skutkującego niezadowoleniem z samej siebie, poczuciem nieprzydatności, brakiem motywacji do życia na około rok przed śmiercią, są liczne, np. postępująca choroba. Takie objawy, jak chroniczne ogólne osłabienie czy obrzęk nóg, wskazują, że chora cierpiała na niewydolność krążenia. Poważne schorzenie przyspieszyło jej zgon.

Zachowane listy pozwalają uszczegółowić biografię Sienkiewicza. Wyjaśniają choćby, dlaczego przedłużył on pobyt u matki, do której przyjechał z Warszawy na imieniny (jak co roku) w pierwszych dniach września 1872 r. Zaniepokojony jej złym stanem zdrowia z pewnością podejmował jakieś środki zaradcze, co wymagało czasu. Strata matki (1 września 1873 r.) była dla niego ciosem, jej śmierć przeżywał w samotności, bo Okrzeję po pogrzebie niezwłocznie opuścił („śpieszył się z powrotem do Warszawy, jako członek redakcji «Gazety Polskiej»” – ze wspomnień prof. Ignacego Chrzanowskiego). Dwa miesiące później napisze: „Pamięć o umarłych odradza żywych”. Te słowa znajdują się na pomniku „Matka i Syn”, wzniesionym przy grobie Stefanii Sienkiewiczowej z inicjatywy prof. Lecha Ludorowskiego (prezesa Towarzystwa im. Henryka Sienkiewicza), dzięki ofiarności rodaków z kraju i zagranicy. Od dwóch lat piękny monument góruje nad tą ważną dla kultury i historii Polski mogiłą oraz nad całym okrzejskim cmentarzem, jakby głosił światu wyznanie synowskiej miłości: „Imię Stefania, to znaczy: Uwieńczona” (H. Sienkiewicz, „Rodzina Połanieckich”).

2015-05-05 14:33

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bliżej literatury w Wolinie

Niedziela szczecińsko-kamieńska 1/2022, str. V

[ TEMATY ]

literatura

spotkania

Wolin

Ks. Marcin Miczkuła

Ewa Grzybowska i Agnieszka Peplińska-Kot odsłoniły pamiątkową tablicę

Ewa Grzybowska i Agnieszka Peplińska-Kot odsłoniły pamiątkową tablicę

Gminna Biblioteka Publiczna we współpracy z parafią św. Mikołaja Biskupa i Męczennika zorganizowała cykl spotkań, o twórczości poetów i pisarzy obchodzących w 2021 r. swoje rocznice.

Papież Franciszek w Liście Apostolskim Candor lucis aeternae wydanym 25 marca 2021 r. napisał: „Dlatego ważne jest, aby dzieło Dantego, korzystając ze sprzyjającej okazji, jaką jest siódme stulecie jego śmierci, zostało jeszcze lepiej poznane, to znaczy, aby stało się dostępne i atrakcyjne nie tylko dla studentów i badaczy, ale także dla tych wszystkich, którzy pragnąc odpowiedzieć na wewnętrzne pytania, pragnąc w pełni urzeczywistnić własną egzystencję, chcą świadomie przeżywać własną drogę życia i wiary, przyjmując i przeżywając z wdzięcznością dar i trud wolności”.
CZYTAJ DALEJ

Francja/Uroczyście otwarto katedrę Notre Dame

2024-12-07 19:52

[ TEMATY ]

Francja

Notre‑Dame

Notre Dame

PAP

Śpiewem hymnu „Te Deum” (Ciebie, Boga wysławiamy) zakończyła się uroczystość otwarcia odbudowanej katedry Notre-Dame w Paryżu. Pięć lat trwały tam intensywne prace remontowe i konserwatorskie po niszczycielskim pożarze z 15 kwietnia 2019 roku.

W nabożeństwie odprawianym przez arcybiskupa stolicy Francji Laurenta Ulricha wziął udział prezydent Francji Emmanuel Macron. Obecni byli zaproszeni szefowie państw i rządów z całego świata, a wśród nich m.in. prezydenci: Sergio Mattarella z Włoch, Frank-Walter Steinmeier z Niemiec, Andrzej Duda z Polski i Wołodymyr Zełenski z Ukrainy, powitany w katedrze oklaskami na stojąco. Nie zabrakło monarchów: króla Filipa I z Belgii, wielkiego księcia Henryka z Luksemburga, księcia Alberta II z Monako i księcia Williama z Wielkiej Brytanii. Prezydenta Stanów Zjednoczonych reprezentowała jego żona Jill Biden, obecny był także prezydent elekt Donald Trump.
CZYTAJ DALEJ

O. Tadeusz Rydzyk: wyszliśmy z PRL-u, a teraz mamy coś gorszego

2024-12-07 19:12

[ TEMATY ]

Radio Maryja

Rydzyk Tadeusz

O. Tadeusz Rydzyk

Radio Maryja

o. Tadeusz Rydzyk

o. Tadeusz Rydzyk

W Toruniu trwają uroczystości z okazji z 33. rocznicy powstania Radia Maryja. We Mszy Świętej, której przewodniczy metropolita krakowski ks. abp. Marek Jędraszewski, uczestniczą biskupi między innymi archidiecezji częstochowskiej, toruńskiej oraz tysiące członków Rodziny Radia Maryja i politycy opozycji.

Zebranych powitał założyciel i dyrektor Radia Maryja, o. Tadeusz Rydzyk. Przed Mszą św. głos zabrał także Zbigniew Ziobro. Odczytano również listy od prezydenta Andrzeja Dudy oraz prezesa Prawa i Sprawiedliwości.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję