Uczestnicy spotkania, które odbywało się pod hasłem „Odwaga pokoju. Chrześcijanie razem dla przyszłości Europy”, podkreślili, że marzenie o pokoju „nie jest naiwne”. Wskazali, że rozmowy z gośćmi z Ukrainy, Ziemi Świętej, Libanu i Demokratycznej Republiki Konga oraz wspólna modlitwa ekumeniczna umocniły ich w przekonaniu, że trwały pokój jest możliwy, choć wymaga odwagi, wysiłku i długotrwałego procesu.

W Posłaniu zwrócono uwagę, że współczesny świat doświadcza „wielowymiarowego kryzysu”, który budzi lęk i osłabia poczucie bezpieczeństwa. „Wiele instytucji, które dotąd dawały nam oparcie, dziś nie spełnia już swojej roli. Zamiast narracji prowadzącej do jedności i pokoju coraz częściej słyszymy język podziału - są tylko ‘nasi’ i ‘obcy’” - podkreślono. Wskazano, że przemoc i wojny toczą się nie tylko na frontach zbrojnych, ale także w obszarze codziennej komunikacji, m.in. poprzez dezinformację i nadużycia technologii, zwłaszcza mediów społecznościowych i sztucznej inteligencji.

W Posłaniu, które odczytano na zakończenie Zjazdu zwrócono uwagę, że konflikty rodzą się nie tylko z żądzy władzy czy pieniędzy, ale także z braku dostępu do podstawowych dóbr - wody, żyznej ziemi czy stabilnego klimatu. „Najubożsi ponoszą największe koszty, a zmiany klimatyczne wywołują coraz to nowe ruchy migracyjne” - stwierdzono. Podkreślono również, że dotychczasowe rozwiązania pokojowe, wypracowane po II wojnie światowej, „przestają działać”, co każe lepiej rozumieć słowa papieża Franciszka o „III wojnie światowej w kawałkach”.

W Posłaniu podjęto refleksję nad pojednaniem i sprawiedliwością. „Łączy nas marzenie o pokoju - trwałym, głębokim, w którym każdy człowiek może nie tylko przeżyć, ale żyć i wzrastać. (…) Jesteśmy świadomi, że pojednanie - zarówno jednostek, jak i społeczeństw - to proces, który wymaga czasu i wysiłku, a jego podjęcie jest ryzykiem bez gwarancji powodzenia” - zauważono w odczytanym w Gnieźnie Posłaniu. Uczestników Zjazdu w Gnieźnie szczególnie poruszyło świadectwo jednego z gości, który przebaczył mordercom swoich rodziców. „To pokazuje, że przebaczenie jest możliwe, kiedy mamy odwagę wiary. Ewangelia działa. Chrystus prawdziwie zmartwychwstał. To daje nam nadzieję, a nadzieja pozwala marzyć” - podkreślono.

Część Posłania poświęcono Kościołowi jako wspólnocie otwartej i bezpiecznej. Podkreślono, że do budowania struktur transparentności w Kościele należy zaprosić świeckich, a metodą włączania wszystkich w odpowiedzialność jest synodalność. „Nie możemy pomijać nikogo. (…) Zależy nam na podjęciu wszelkich działań, także przez Kościół instytucjonalny, by skrzywdzeni na nowo poczuli się bezpiecznie we wspólnocie” - napisano. Uczestnicy Zjazdu wyrazili szacunek wobec osób heteronienormatywnych, podkreślając potrzebę szczerej gościnności i inkluzji.

W Posłaniu zwrócono również uwagę, że tworzenie pokoju wymaga ryzyka spotkania, również z tymi, którzy myślą inaczej. „Ryzyko spotkania to także wyrzeczenie się przemocy symbolicznej: słów, które ranią, gestów, które wykluczają, polityki, która dzieli” - podkreślono.

Odniesiono się także do kwestii migracji. Jak podkreślono inny, z którym się spotykamy, coraz częściej ma twarz migranta, przybywającego z miejsc pełnych cierpienia. Wezwano do wypracowania mądrej polityki migracyjnej, rzetelnego informowania o sytuacji uchodźców oraz współpracy Kościoła, państwa i organizacji społecznych na rzecz integracji.

W końcowej części Posłania zaznaczono, że działania na rzecz pokoju muszą opierać się na duchowych fundamentach. „Jezus Chrystus jest źródłem pokoju. (…) On uczy nas spojrzenia kontemplacyjnego, które pozwala dostrzegać obecność Boga we wszystkim. (…) W ten sposób pokój rodzi się w sercu pojedynczej osoby, a potem rozlewa się na cały świat” - napisano.

„Pokój jest osobistą decyzją i jest zawsze dostępny. XII Zjazd Gnieźnieński jest dla nas ważnym przystankiem. Chcemy kontynuować tę drogę” - czytamy w zakończeniu dokumentu. Autorzy wzywają do odkrywania na nowo siły pokoju, który nie chroni się „za murami nieufności”, lecz rodzi się „z odwagi dialogu, wyboru zaufania oraz rozbrojenia wewnętrznego i zewnętrznego”.

Po odczytaniu Posłania na rzecz trwałego pokoju w Gnieźnie dokument pozostaje otwarty na dalsze konsultacje. Organizatorzy przewidują, że przez jakiś czas uczestnicy Zjazdu będą mogli zgłaszać dodatkowe uwagi. Dopiero wtedy powstanie wersja finalna, która stanie się wspólnym głosem całej wspólnoty Zjazdu.

XII Zjazd Gnieźnieński trwał od 11 do 14 września. To ekumeniczne i międzynarodowe spotkanie odbywało się pod hasłem „Odwaga pokoju. Chrześcijanie razem dla przyszłości Europy”. Uczestniczyło w nim około tysiąca osób.

Organizacja tak dużego przedsięwzięcia nie byłaby możliwa bez zaangażowania wielu ludzi, partnerów, sponsorów i instytucji. Zjazd Gnieźnieński mógł się odbyć dzięki wsparciu i zaangażowaniu m.in. I LO w Gnieźnie, IKE w Gnieźnie, Muzeum Początków Państwa Polskiego, UAM w Poznaniu, Instytutu Papieża Jana Pawła II z Warszawy, Samorządu Województwa Wielkopolskiego, Miasta Gniezno, Powiatu Gniezno, Miasta Kraków, Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, fundacji Renovabis, Zakładów Kórnickich, BBI Development, Kirchhoff Automotive, Banku Spółdzielczego w Gnieźnie.