Święto niemieckich dzieci

Kilka lat temu miałem szczęście świętować Dzień Niepodległości w Wilnie. Razem z moimi przyjaciółmi studentami brałem tam udział w patriotycznym biegu, który kończył się uczestnictwem w uroczystościach na Cmentarzu na Rossie przy grobie Matki i Serce Syna. Wieczorem tego samego dnia zwiedzaliśmy wileńskie Stare Miasto. Tuż obok kościoła św. Anny zgromadziło się bardzo dużo dzieci z lampionami. Na jednym z dziedzińców płonęło ognisko, rozdawano tam gorącą herbatę i rogaliki. Zaciekawiony tym osobliwym widokiem zapytałem przewodnika, czy odbywają się tutaj jakieś specjalne obchody Święta Niepodległości? Nieco rozbawiony opiekun naszej grupy odpowiedział, że w tym właśnie miejscu mniejszość niemiecka w Wilnie obchodzi co roku Dzień św. Marcina. To, że dwie zupełnie różne uroczystości odbywają się tego samego dnia dało mi wtedy sporo do myślenia.

Przed rokiem celebrowałem Mszę św. w swojej austriackiej parafii i ku mojemu zdziwieniu na samym początku do kościoła wmaszerowały dzieci trzymające małe lampioniki w rękach. Śpiewały przy tym piękną piosenkę, którą można przetłumaczyć następująco: „Idę z moją latarenką, moja latarenka idzie ze mną”. W krajach niemieckojęzycznych dzień św. Marcina obchodzony jest jako święto dzieci. W przedszkolach, szkołach i kościołach prezentowane są scenki z życia św. Marcina. Dzieci wcielają się w rolę świętego oraz w rolę żebraka, któremu Marcin oddał w zimny, deszczowy dzień połowę swojego płaszcza. Legenda opowiada, że po tym wydarzeniu ukazał się świętemu sam Pan Jezus, który podziękował mu i powiedział, że to on właśnie był tym żebrakiem. Nieodłącznym atrybutem obchodów tego dnia są lampion oraz rogalik zwany „Kipferl”. Należy się tym rogalkiem podzielić, przełamać go ze swoim przyjacielem lub z kimś potrzebującym. Obchody dnia św. Marcina mają pomóc w kształtowaniu wrażliwości na potrzeby bliźnich, a jednocześnie są „światełkiem”, które pomaga przetrwać zimne, listopadowe dni.

Wspomnienie św. Marcina

To chyba nie przypadek, że świętujemy odzyskanie niepodległości właśnie w dniu poświęconym wybitnej postaci pierwszych wieków chrześcijaństwa. Św. Marcin, który jako młodzieniec służył w wojsku, zachwycił się nauką Chrystusa, przyjął chrzest i w decydującym momencie potrafił zaświadczyć o swojej wierze. W momencie, gdy cezar Julian Apostata rozdawał żołnierzom dodatkową porcję żołdu, aby zachęcić ich do ataku przeciwko plemieniu Alemanów, św. Marcin miał powiedzieć: „Cesarzu, do dzisiejszego dnia służyłem tobie. Teraz jednak chcę służyć jedynie Bogu i nie będę brał udziału w bitwie”. Oburzony cesarz zarzucił Marcinowi tchórzostwo i polecił go postawić związanego i bez broni w pierwszym szeregu podczas natarcia. Do bitwy na szczęście nie doszło..

W naszej ojczyźnie postać św. Marcina znajduje się jednak w dniu 11 listopada na drugim planie. Głównym bohaterem Święta Niepodległości jest dla Polaków Józef Piłsudski, którego przyjazd do Warszawy z twierdzy w Magdeburgu właśnie ma wymiar symboliczny. Dużo do myślenia daje mi jednak fakt, że te dwa święta: Dzień Niepodległości i wspomnienie św. Marcina z Tours zbiegają się ze sobą. Historia życia św. Marcina pokazuje, że potrafił zawalczyć o swoją niepodległość i złożył ją w rękach Chrystusa. Św. Marcin przedstawiany jest w chrześcijańskiej ikonografii jako piękny młodzieniec na białym koniu. Być może nie jest to tylko zbieg okoliczności, może św. Marcin jest rzeczywiście jednym z patronów naszej niepodległości.