Reklama

Kultura

Powstanie ’44 bez znieczulenia

Do kin trafił długo oczekiwany film pt. „Powstanie Warszawskie”. Nikomu wcześniej nie udało się przedstawić tak realistycznie wydarzeń sprzed 70 lat

Niedziela Ogólnopolska 19/2014, str. 38

[ TEMATY ]

historia

film

powstanie

Powstanie Warszawskie

Materiały prasowe

Wiele osób pokazanych w filmie udało się rozpoznać. Na zdjęciu 22-letni Witold Kieżun ps. Wypad. Dzisiaj prof. Kieżun jest znanym ekonomistą. W „Niedzieli” (2/2014) zamieściliśmy z nim wywiad

Wiele osób pokazanych w filmie udało się rozpoznać. Na zdjęciu 22-letni Witold Kieżun ps. Wypad. Dzisiaj prof. Kieżun jest znanym ekonomistą. W „Niedzieli” (2/2014) zamieściliśmy z nim wywiad

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Operatorzy filmowi Witek i Karol dostają zadanie dokumentowania przebiegu powstania. To, co nakręcą, ma być wyświetlane w kinie. Cel ich pracy jest jasny: mają pracować tak, by krzepić serca ówczesnym warszawiakom, a potomnym przekazać, jak było.

Co tu robi kamera?

Młodszemu z braci nie podoba się noszenie ciężkiego statywu, gdy w tym samym czasie jego rówieśnicy walczą z Niemcami. Starszy – Karol – ma więcej zrozumienia dla rozkazu Biura Informacji i Propagandy AK, choć też wolałby kręcić „prawdziwą” wojnę, a nie sceny z życia cywili, momenty budowania barykad czy wydawanie posiłków przez kuchnię polową. Najbardziej jednak irytują Karola inscenizowane sceny ataków, w trakcie których powstańcy nie mogą się powstrzymać, aby z uśmiechem nie spojrzeć w obiektyw kamery. – Co wy tu robicie? – pytają pewnego razu żołnierze obserwujący nagrania. – Film o powstaniu – odpowiadają filmowcy. – A my robimy powstanie – ripostują z wyższością akowcy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Na szczęście braciom szybko udaje się dotrzeć do walczących. Na koniec zaś przenikają nawet za linię wroga, gdzie dokumentują ludobójstwo dokonane przez Niemców na mieszkańcach Warszawy.

Reklama

Wszystko, co rejestrują, przekracza wyobrażenia ludzi wychowanych w czasach pokoju. A przekracza dlatego, że najpierw widzimy, jak bezkarny pilot sztukasa zrzuca bomby burzące budynki, pod którymi giną ludzie. Pióropusze ognia dopełniają dzieła zniszczenia. Kapłani modlą się z mieszkańcami na podwórkach i tam też odbywają się pogrzeby. A za chwilę później obserwujemy, jak dzieci chętnie noszą płyty chodnikowe na barykadę. Kobiety obierają ziemniaki lub schodzą do lejów, aby z roztrzaskanych rur wodociągowych nabrać wody. Dwudziestolatkowie palą papierosy i rozmawiają z dziewczynami tak, jakby za chwilę mieli pójść na kawę, a nie na kolejną walkę.





Dramat non-fiction

Życie i śmierć, śmiech i płacz sąsiadują w filmie ze sobą. Amplituda pokazanych nastrojów wydaje się po ludzku niemożliwa. Tymczasem uważny widz dostrzeże w sfilmowanych osobach coś jeszcze bardziej niezwykłego – wyjątkową godność i spokój ludzi. A przede wszystkim radość iskrzącą się w wielu oczach.

Reżysera poniosła fantazja? Nic bardziej mylnego. Tak było naprawdę. Wiemy to, bo film w reżyserii Jana Komasy jest pierwszym w historii kina dramatem wojennym typu non-fiction. To, co widać na ekranie, powstało z kronik znajdujących się w archiwach Muzeum Powstania Warszawskiego.

Witek i Karol to postaci fikcyjne. W filmie są jedynie narratorami. Przez 80 minut słyszymy tylko ich głosy. To zaś, co widzom pokazuje „ich kamera”, tak naprawdę zostało nakręcone przez prawdziwych operatorów BIiP AK w sierpniu 1944 r.

Realizacja „Powstania Warszawskiego” zajęła jego twórcom siedem miesięcy. Ogrom pracy, jaki w tym czasie wykonali, najlepiej oddaje kilka liczb: 1000 godzin konsultacji kolorystycznych, 1200 ujęć, 1440 godzin koloryzacji i rekonstrukcji. A także 112 tys. wybranych klatek i 648 tys. minut rekonstrukcji. Do tego trzeba dodać jeszcze konsultacje z ekspertami do spraw: militariów, ubioru, architektury oraz z urbanistami i varsavianistami.

Reklama

Producent filmu, którym jest Muzeum Powstania Warszawskiego, zatrudnił również najlepszego w kraju specjalistę od rozpoznawania mowy z ruchu warg. Dzięki temu z niemych pierwotnie obrazów dowiadujemy się, co 70 lat temu do operatorów kamer mówiły dzieci, warszawiacy i powstańcy. Niebagatelną pracę przy produkcji odegrały też Joanna Brühl i Milena Fiedler, które zmontowały epizody z kronik, tak by dopasować się do scenariusza napisanego wspólnie przez Jana Ołdakowskiego (dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego – przyp. A.T.), Piotra Śliwowskiego i Jana Komasę.

Pamięć i honory!

Na trzy miesiące przed 70. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego do kin trafił więc film nietuzinkowy. Pokazuje on Powstanie z 1944 r. bez znieczulenia. Zastosowane przez twórców techniki koloryzacji i udźwiękowienia oddziałują na widza znacznie mocniej. Bez żadnej przesady można powiedzieć, że siła obrazu wciska widzów w fotel i ściska za gardło.

Po obejrzeniu filmu nie będzie nam jednak wcale łatwiej odpowiedzieć na pojawiające się zawsze w sierpniu pytanie o to, czy powstanie powinno wybuchnąć. Obie strony tego sporu odnajdą w filmie Komasy epizody potwierdzające ich wcześniejsze stanowiska. Bez wątpienia natomiast wyjdziemy z kina z przekonaniem, że jesteśmy winni wieczną pamięć i cześć tym, którzy zginęli. I najwyższe honory tej garstce powstańców, która żyje nadal. Honory na co dzień, a nie tylko przy okazji rocznicy.

2014-05-06 15:06

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ślady powstania

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 31/2021, str. I

[ TEMATY ]

Powstanie Warszawskie

Karolina Krasowska

Trzecia postać ubrana jest w elementy pozyskane przez powstańców z alianckich zrzutów aprowizacyjnych – mówi Błażej Mościpan

Trzecia postać ubrana jest w elementy pozyskane przez powstańców z alianckich zrzutów aprowizacyjnych – mówi Błażej Mościpan

1 sierpnia obchodzimy 77. rocznicę Powstania Warszawskiego.

W poszukiwaniu śladów Powstania Warszawskiego udaliśmy się do Lubuskiego Muzeum Wojskowego w Drzonowie. Jest tam specjalna gablota poświęcona temu wydarzeniu. Znajdują się w niej m.in. powstańcze sylwetki mundurowe. – Pierwsza przedstawia cywila ubranego w polski przedwojenny hełm strażacki, z założoną na ramieniu biało-czerwoną opaską, w marynarce i założonym na piersi pistoletem maszynowym. Druga postać już bardziej przypomina żołnierza. Przedstawia powstańca ubranego w zdobyty niemiecki hełm wojskowy, z biało-czerwoną opaską, ubranego w niemiecką panterkę, na pasie ma założony niemiecki granat oraz drugi granat jajowy, a przy boku niemiecki karabin Mauser. Trzecia postać ubrana jest w elementy pozyskane przez powstańców z alianckich zrzutów aprowizacyjnych. Widzimy tutaj brytyjski battledress, brytyjską czapkę pancerniacką oraz zawieszony na piersi pistolet maszynowy MP-40. Bardzo ciekawym elementem jest przypięty na lewej kieszeni Krzyż Powstańczy – nieformalne odznaczenie nadawane w czasie Powstania Warszawskiego, wykonane ze zdobytych niemieckich Krzyży Walecznych. Do nich doklejano polską monetę, na której ryto znaczek Polski Walczącej oraz datę 1944 – mówi Błażej Mościpan z LMW. Dodaje, że takie odznaczenie nadawano przede wszystkim za zabicie niemieckiego oficera lub esesmanów. W muzeum są także liczne pamiątki po Janinie Wolanin z d. Błaszczak, która była dowódcą kompanii moździerzy Ludowego Wojska Polskiego, z którą przebijała się przez Wisłę w celu wsparcia powstania. Ciężko ranna trafiła do szpitala, a za swoją waleczną postawę została odznaczona Krzyżem Virtutti Militari. Po wojnie była natomiast mieszkanką Zielonej Góry. W kolejnych gablotach można zobaczyć odnaleziony w okolicach Słubic pistolet maszynowy Błyskawica, opracowany i produkowany w konspiracji, a także obejrzeć świadectwo nieżyjącego już byłego powstańca warszawskiego Stefana Mrowca, który po wojnie również osiedlił się w Zielonej Górze.
CZYTAJ DALEJ

Europejski Trybunał Praw Człowieka przyjął skargi obrońców ks. Olszewskiego

2025-08-11 19:23

[ TEMATY ]

Europejski Trybunał Praw Człowieka

Ks. Michał Olszewski

skargi obrońców

Księża Sercanie

Dziś na antenie Telewizji Republika mecenas Michał Skwarzyński poinformował, że Europejski Trybunał Praw Człowieka przyjął skargi obrońców, czyli uznał ich argumentację w sprawie ks. Michała Olszewskiego SCJ.

Mecenas Skwarzyński - obrońca ks. Olszewskiego wskazywał także, że skargi dotyczyły m.in. tortur, uzurpacji funkcji prokuratora krajowego, delegowania zamiast losowania składów sędziowskich do rozpatrywania spraw i naruszenia prawa poprzez stosowanie przez rząd Donalda Tuska tzw. demokracji walczącej. Prawnik opisał także, jaki może być dalszy bieg sprawy prowadzonej w ETPCz.
CZYTAJ DALEJ

Warszawa/ Zmarła druga kobieta potrącona przez samochód na przejściu dla pieszych na Bielanach

2025-08-13 11:51

[ TEMATY ]

śmierć

Karol Porwich/Niedziela

W szpitalu zmarła druga osoba potrącona przez samochód na przejściu dla pieszych na Bielanach. Kierowca usłyszy w środę zarzut spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym - przekazał prok. Andrzej Piaseczny z Prokuratury Okręgowej w Warszawie.

Prok. Piaseczny dodał, że kobieta zmarła w wyniku obrażeń wielonarządowych.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję