Rainer Maria Woelki urodził się 18 sierpnia 1956 r. w Kolonii. Święcenia kapłańskie otrzymał 14 czerwca 1985 r. z rąk kardynała Josepha Höffnera. Był m.in. sekretarzem metropolity kolońskiego kard. Joachima Meisnera oraz dyrektorem konwiktu Collegium Albertinum w Bonn. Studia filozoficzne i teologiczne skończył w Bonn i Fryburgu, w 2000 r. obronił pracę doktorską na Uniwersytecie św. Krzyża w Rzymie na temat znaczenia parafii w strukturze Kościoła. 24 lutego 2003 r. został mianowany biskupem pomocniczym w archidiecezji kolońskiej. Sakry biskupiej udzieli mu kard. Joachim Meisner. Biskupie hasło kard. Woelki brzmi: „Jesteśmy świadkami”. 2 lipca 2011 roku Benedykt XVI mianował go arcybiskupem stolicy Niemiec, a 18 lutego 2012 roku włączył do Kolegium Kardynalskiego, przyznając kościół tytularny św. Jana Marii Vianneya.

Rainer Woelki jest członkiem Komisji ds. Powołań oraz ds. Nauki i Kultury w niemieckim episkopacie, a w swojej rodzinnej archi diecezji był m.in. odpowiedzialny za diakonat stały. Jest też członkiem Kongregaji ds. Duchowieństwa i Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.

Tuż po wyborze nowy metropolita przypomniał w rozmowie z Domradio i agencją katolicką KNA, że choć jest urodzonym kolończykiem, to jego rodzinne korzenie sięgają Warmii. „Urodziłem się w Kolonii, z czego jestem szczęśliwy i dumny. Pozostaję całym sercem kolończykiem, ale moi rodzice pochodzą z Fromborka na Warmii, gdzie się urodzili, a po II wojnie światowej w 1945 r. musieli stamtąd uciekać i przez północne Niemcy dotarli do Nadrenii. Pod tym względem płynie we mnie, podobnie jak u mojego poprzednika kard. Sterzinsky’ego, warmiacka krew” – powiedział. Poprzedni arcybiskup Berlina, zmarły kard. Georg Sterzinsky, urodził się również na Warmii - we Worlawkach (Warlack). Po zakończeniu II wojny światowej jego rodzina osiadła w Turyngii.

Licząca prawie 2,1 miliona katolików archidiecezja Kolonii jest największa w Niemczech. Jest też najsilniejszą diecezją pod względem finansowym, a jej obecny budżet wynosi ok. 800 milionów euro. W siedmiu dekanatach skupionych jest ok. 180 ośrodków duszpasterskich z 529 parafiami. Na terenie archidiecezji znajduje się 800 kościołów i kaplic oraz ok. 400 kościołów filialnych, spośród których ok. 600 objętych jest ochroną jako zabytki. Do końca lutego br. przez 25 lat na czele archidiecezji stał kard. Meisner.

Pierwszym biskupem Kolonii był św. Maternus, którego działalność w latach 313/314 potwierdzają dokumenty. Od VIII wieku Kolonia jest arcybiskupstwem. W XI wieku władzę świecką i kościelną sprawował św. Brunon. W 1164 roku abp. Rainald von Dassel sprowadzil z Mediolanu do Kolonii relikwie Trzech Króli. Za kilka dni rozpoczynają się uroczystości 850. rocznicy ich obecności w katedrze kolońskiej. W 1248 roku został położony kamień węgielny pod budowę gotyckiej katedry, której budowę ukończono w 600 lat poźniej.