Reklama

Nauka

Teleskop Webba zarejestrował najodleglejsze połączenie czarnych dziur

Najstarsze połączenie dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur zaobserwował międzynarodowy zespół astronomów, korzystający z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST). Fuzja rozpoczęła się, gdy Wszechświat miał zaledwie 740 mln lat – podano w komunikacie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze. Odkrycie, o którym poinformowano na łamach "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society" (https://academic.oup.com/mnras/advance-article/doi/10.1093/mnras/stae1267/7674898?searchresult=1), dostarczyło naukowcom wskazówek na temat formowania się tak ogromnych czarnych dziur we wczesnym Wszechświecie.

Badacze uważają, że masywne czarne dziury miały duży wpływ na ewolucję galaktyk. Jednak współczesna kosmologia wciąż nie daje jednoznacznych odpowiedzi na pytania, w jaki sposób te obiekty zyskały tak olbrzymią masę. Odkrycie gigantycznych czarnych dziur powstałych w czasie krótszym niż miliard lat od Wielkiego Wybuchu (który nastąpił ok. 13,8 mld lat temu), wskazuje, że ich wzrost musiał przebiegać bardzo szybko.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Obserwacje Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba rzucają nowe światło na rozrastanie się czarnych dziur we wczesnym Wszechświecie. Obrazy zarejestrowane przez JWST dostarczają m.in. dowodów na połączenie dwóch galaktyk i masywnych czarnych dziur w ich centrach. Wydarzyło się to w chwili, gdy Wszechświat miał tylko 740 milionów lat.

Odkrytemu właśnie układowi nadano nazwę ZS7.

Reklama

Astronomowie identyfikują masywne czarne dziury na podstawie charakterystycznych cech spektrograficznych uzyskanych m.in. za pomocą Near Infrared Spectrograph (NIRSpec) – instrumentu do badań w bliskiej podczerwieni, w który jest wyposażony teleskop Webba.

"Znaleźliśmy dowody na obecność gęstego gazu poruszającego się bardzo szybko w pobliżu czarnej dziury, a także gorącego i silnie zjonizowanego gazu, rozświetlonego przez promieniowanie energetyczne, wytwarzane zwykle przez czarne dziury podczas akrecji (opadania rozproszonej materii na powierzchnię czarnej dziury pod wpływem grawitacji - PAP)" – wyjaśniła główna autorka badania, dr Hannah Übler z Instytutu Kosmologii Kavli na Uniwersytecie Cambridge (Wielka Brytania).

Badaczka dodała, iż potężna rozdzielczość aparatury JWST pozwoliła jej zespołowi na przestrzenne rozdzielenie dwóch czarnych dziur i ustalenie, że jedna z nich ma masę 50 mln razy większą od masy Słońca.

"Masa drugiej czarnej dziury jest prawdopodobnie podobna, jednak znacznie trudniej to zmierzyć, ponieważ ten obiekt tkwi w gęstym gazie" – tłumaczył członek zespołu, prof. Roberto Maiolino, astrofizyk z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Cambridge.

"Nasze odkrycia sugerują, że łączenie się jest ważnym procesem, dzięki któremu czarne dziury mogą szybko rosnąć – i że było tak również w okresie kosmicznego świtu (to okres od ok 100 mln lat do 1 mld lat po Wielkim Wybuchu - PAP). Obok innych obserwacji Webba - wyniki naszych badań pokazują również, że masywne czarne dziury kształtowały ewolucję galaktyk od samego początku" – powiedziała dr Übler.

Reklama

Autorzy odkrycia zauważają również, że połączone czarne dziury emitują fale grawitacyjne (niewidoczne zmarszczki w strukturze czasoprzestrzeni wywoływane przez gwałtowne i wysokoenergetyczne wydarzenia we Wszechświecie), które można wykryć za pomocą aparatury nowej generacji. W takie instrumenty będzie wyposażone pierwsze obserwatorium fal grawitacyjnych - Laser Interferometer Space Antenna (LISA). Misja ESA, która ma się rozpocząć w 2037 r., zakłada rozmieszczenie na orbicie okołosłonecznej trzech satelitów mierzących fale grawitacyjne.

Zespół dr Übler zajmie się teraz badaniem związków między masywnymi czarnymi dziurami a galaktykami, w których się mieszczą. Naukowcy za pomocą JWST będą wyszukiwać fuzje czarnych dziur, by określić częstotliwość takich zdarzeń, ich wpływ na rozrost czarnych dziur i pojawianie się fal grawitacyjnych. (PAP)

Anna Bugajska

abu/ zan/

2024-05-16 16:03

Ocena: +4 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Obserwatorium Watykańskie o zdjęciach z teleskopu Webba: zrozumieć logikę wszechświata

[ TEMATY ]

Watykan

obserwatorium astronomiczne

teleskop

PAP/NASA, ESA, CSA, and STScI HANDOUT

Zdjęcie pokazuje krawędź pobliskiego, młodego, gwiazdotwórczego regionu o nazwie NGC 3324 w Mgławicy Carina, uchwyconego w świetle podczerwonym przez nowy Kosmiczny Teleskop Webba NASA

Zdjęcie pokazuje krawędź pobliskiego, młodego, gwiazdotwórczego regionu o nazwie NGC 3324 w Mgławicy Carina, uchwyconego w świetle podczerwonym przez nowy Kosmiczny Teleskop Webba NASA

Zdjęcia galaktyk powstałych niedługo po Wielkim Wybuchu, zrobione przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, są fascynującym przedsmakiem tego, czego możemy dowiedzieć się w przyszłości dzięki temu urządzeniu – oświadczył dyrektor watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego brat Guy Consolmagno. Dodał, że wiedza, dzięki której mógł powstać teleskop Webba jest „próbą wykorzystania inteligencji, w jaką wyposażył nas Bóg, do zrozumienia logiki wszechświata, gdyż wszechświat nie funkcjonowałby, gdyby nie był logiczny”.

W ogłoszonym komunikacie br. Colsomagno dodał, że świat jest nie tylko logiczny, ale i piękny. – Jest dziełem Boga nam objawionym i możemy w nim dostrzec jednocześnie Jego niezwykłą moc i Jego umiłowanie piękna – wskazał watykański astronom.
CZYTAJ DALEJ

Archidiecezja częstochowska modliła się za swojego pierwszego metropolitę

– Miłość ukrzyżowanego Zbawiciela wraz z wierną miłością Maryi była przemożną siłą w życiu abp. Stanisława – powiedział abp Wacław Depo. 12 grudnia w bazylice archikatedralnej Świętej Rodziny w Częstochowie metropolita częstochowski przewodniczył Mszy św. w intencji abp. Stanisława Nowaka w trzecią rocznicę jego śmierci.

Na początku Liturgii abp Depo podkreślił, że abp Nowak „z wielką godnością dźwigał swój krzyż, który drogę jego ziemskiego życia dołącza do tej drogi, jaką wszystkich ludzi prowadzi Jezus Chrystus, Zbawiciel świata”.
CZYTAJ DALEJ

Wiceminister cyfryzacji: ustawa chroniąca małoletnich w internecie nałoży obowiązek weryfikacji wieku

2024-12-13 13:39

[ TEMATY ]

internet

pornografia

Adobe Stock

Obowiązek weryfikacji wieku odbiorcy przez dostawcę treści pornograficznych; kary dla domen niestosujących się do prawa, a także wpisanie takich domen do specjalnego rejestru - są wśród założeń ustawy chroniącej małoletnich przed dostępem do internetowej pornografii.

Najważniejsze zapisy planowanej ustawy przedstawił wiceminister cyfryzacji Michała Gramatyka w piątek w Krakowie podczas Kongresu Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE), organizowanego przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową – Państwowy Instytut Badawczy (NASK).
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję